Từ bỏ trên con đường theo Chúa

(Suy niệm của Lã Mộng Thường)

Nếu xét theo nghĩa từ chương, chúng ta đã không ai tuân giữ lời dạy, "Kẻ nào đến với Ta mà không ghét cha mẹ, vợ, con cái, anh chị em mình và cả mạng sống mình nữa, ắt không thể làm môn đồ của Ta" (Lc. 14:26). Thêm vào đó, Chúa Giêsu rõ ràng tuyên bố, "Phàm ai không vác khổ giá mình mà đi sau Ta, ắt không thể làm môn đồ của Ta" (27) trong khi nơi khác Ngài lại nhắc nhở, "Vì vậy Thầy bảo cho anh em biết: đừng lo cho mạng sống: lấy gì mà ăn; cũng đừng lo cho thân thể: lấy gì mà mặc. Mạng sống chẳng trọng hơn của ăn, và thân thể chẳng trọng hơn áo mặc sao? Hãy xem chim trời: chúng không gieo, không gặt, không thu tích vào kho; thế mà Cha anh em trên trời vẫn nuôi chúng. Anh em lại chẳng quý giá hơn chúng sao? Hỏi có ai trong anh em có thể nhờ lo lắng mà kéo dài đời mình thêm được dù chỉ một gang không?" (Mt. 6:25-27) (Bản dịch 1994). Thử hỏi, bất cứ ai nghe được những lời này họ sẽ nghĩ thế nào? Đâu là chân lý Chúa muốn dẫn dắt chúng ta tới và vì lý do chi những câu nói đối nghịch nhau như nước với lửa đã hai ngàn năm lẻ vẫn bền vững ngự trị nơi Phúc Âm.

Thử để ý nhận định nơi tâm hồn của mình đã bao nhiêu lần nghe công bố lời Phúc Âm, cố gắng chấp nhận những lời giảng giải coi bộ hợp lý, hợp tình, nhưng vô tình chợt nghĩ lại, chắc chắn cũng có câu Phúc Âm nào đó mang nghĩa chống nghịch hẳn lại. Có lần nói chuyện với một người bạn trên điện thoại, ông ta nhắc đến câu truyện Phúc Âm về mười nàng trinh nữ, năm cô được gọi là khờ dại và năm cô khôn ngoan. Ông ta nói rằng, nếu năm cô khờ dại đứng lỳ đó đi theo đoàn rước dâu nào ai dám ngăn cấm vì dẫu sao thì các cô cũng đã được chọn. Tôi chợt nghĩ, ông bạn này nhìn sự việc theo quan điểm dân chủ tây phương vào thời điểm này, bất chấp hình thức, lề thói ngày xưa của dân Do Thái. Dẫu không giải thích, tôi vẫn nghĩ rằng năm cô phù dâu được gọi là khờ dại chỉ vì nghe bảo sao làm vậy. Các cô bị từ chối không được tham dự tiệc cưới, nói cách khác, không được chọn làm cung tần mỹ nữ nơi hoàng cung chỉ vì thiếu suy nghĩ, không tự đặt vấn đề tại sao mình làm vậy, tại sao mình chấp nhận như vậy, và tại sao mình tin như vậy.

Đồng ý rằng, được sinh sống nơi thế kỷ 21, chúng ta thông minh, biết nhiều sự việc hơn những người sống đồng thời với Chúa Giêsu. Tuy nhiên, tại sao chúng ta vẫn còn mang tâm trạng Lời Chúa tự đối nghịch; câu nọ phản ngược lại câu kia. Thử hỏi, cứ theo như truyền thống tốt lành, "Vâng lời trọng hơn của lễ," và cứ nghiêm cẩn thực thi đúng đắn lời dạy, "Kẻ nào đến với Ta mà không ghét cha mẹ, vợ, con cái, anh chị em mình và cả mạng sống mình nữa, ắt không thể làm môn đồ của Ta," có lẽ ngay từ khi còn nhỏ, chúng ta đã bị bố mẹ tống cổ ra khỏi nhà. Đàng khác, nếu thực thi một cách đơn sơ chất phác như thế, sao có thể thực hành, "Phàm ai không vác khổ giá mình mà đi sau Ta, ắt không thể làm môn đồ của Ta;" Đồng thời, sao tâm hồn có thể bay bổng nơi cuộc sống vô tư, hoàn toàn tin tưởng vào sự quan phòng của Thiên Chúa hầu thể nghiệm lời dạy, "Đừng lo cho mạng sống: lấy gì mà ăn; cũng đừng lo cho thân thể," hãy cứ thảnh thơi, an hưởng cuộc đời như chim trời tự do tự túc nơi khoảng không gian vô hạn định.

Mở rộng lòng nhận xét về chính mình, chúng ta đành đấm ngực nhận chân rằng sở dĩ cảm thấy bối rối bởi sự nghịch lý theo nghĩa từ chương được viết nơi Phúc Âm chỉ vì chúng ta đã không suy nghĩ; chúng ta đã tưởng rằng cứ ngoan ngoãn tuân theo lề luật hoặc lặp lại những gì được dạy bảo là quá đủ, quá tốt lành trước mặt Thiên Chúa. Thực tâm nhận xét, thiếu suy nghĩ hoặc không suy nghĩ Phúc Âm, chúng ta đã tự minh chứng mình khinh chê Lời Chúa. Tất nhiên, chẳng có tội nào lớn lao hơn tội này nơi cơ hội làm người được may mắn biết đến Lời Chúa, được nghe Lời Ngài, và có thừa thông minh để nghiệm chứng cũng như thể nghiệm.

Thử hỏi tự đáy lòng mỗi người; những gì được coi là thân thiết đối với chúng ta hơn cha mẹ, vợ chồng, hoặc con cái, tài sản? Chúng ta đã bao nhiêu lần nghe hoặc lặp lại câu Phúc Âm, "Gia tài của ngươi ở đâu thì lòng dạ ngươi ở đó," nhưng thử tự đặt vấn đề, chúng ta sẽ thấy chưa chắc; bởi thực tâm nhận định, lòng dạ của chúng ta đang để tâm để trí theo đuổi ước muốn ước mơ nào đó. Nhiều người cho rằng vợ chồng, con cái là những gì thân thiết nhất đối với họ. Vậy thử hỏi họ có thể nhớ được đã bao nhiêu lần những rắc rối, phiền hà, giận dỗi xảy đến nơi gia đình họ. Lý do gì phát sinh những sự thể phiền hà này? Xin thưa, ông cho ông là đúng; bà bảo bà là mẫu mực; thế là cái đĩa bay, cái nồi bể khiến cơm không lành, canh không ngọt, nhưng vẫn thân thiết bởi sau những cơn mưa thì trời lại sáng.

Nếu để tâm suy nghĩ, chúng ta thấy Lời Chúa nói đến trường hợp nào đó đã xảy ra nơi tâm hồn của mình. Lời Chúa nói về chính mình, nói về sự thể diễn tiến nơi tâm tư mà chúng ta đã không kiểm chứng nên chưa gặp. Những diễn tiến tâm hồn này được gọi hành trình đức tin, hành trình nghiệm chứng để thực sự nhận biết, thực sự cảm nhận sự hiện diện và hoạt động của Thiên Chúa nơi mỗi người.

Bởi nơi cuộc sống, con người đã quá quen với lối suy nghĩ thế nhân nên Phúc Âm dùng những sự việc, sự thể thế tục mong dẫn dắt tâm trí chúng ta xét lại tâm hồn của mình hầu đạt tới cảm nhận và từ đó thăng tiến nơi hành trình nghiệm chứng đức tin. Như vậy, Phúc Âm đóng vai trò hướng dẫn, chỉ đạo, hoặc phương thức để chúng ta áp dụng nghiệm xét tâm hồn chính mình. Đây là phần nào ý nghĩa lời dạy của Chúa Giêsu nơi Phúc Âm, "Ta là đường, là sự thật, và là sự sống."

Chẳng hạn chúng ta tự hỏi; tại sao câu nói, "Ai có tai thì nghe" được Phúc Âm lặp đi lặp lại những tám lần, Nơi Matthêu ba lần (Mt. 11:15; 13:9, 43), Marcô ba lần (4:9, 23; 7:6), và ở Luca hai lần (8:8; 14:35). Trước hết, chúng ta quá quen với lối nói "tai nghe, mắt thấy," và đương nhiên chấp nhận như thế không gì nghi ngờ, khúc mắc. Nhưng chúng ta đã thử bao giờ tự hỏi tai mình có nghe và mắt mình có nhìn hay không? Ai là người sinh ra không có tai ngoại trừ trường hợp hiếm hoi đặc biệt, thế sao lại phải nhắc tới vấn đề có tai thì nghe. Như vậy, lý do gì câu nói được ghi lại.

Khi đã tự đặt vấn đề tại sao lại nói có tai thì nghe và để ý phân định, chúng ta nhận ra điều hiển nhiên mà đã bao lâu nay không để ý. Đó là đôi tai không thể nghe; cặp mắt chẳng thể nhìn. Sự thể hiển nhiên là đã biết bao người từ xưa tới nay qua đi, khi linh hồn đã rời khỏi xác thì cho dù người nào đó có đôi mắt đẹp và sáng đến mấy thì chúng chẳng còn có thể nhìn thấy gì; đồng thời dẫu cho tai họ thính đến mấy khi còn sống thì cũng chẳng còn có thể nghe gì nữa. Sự chết chứng minh rõ ràng trước mắt chúng ta; tai không thể nghe tự nó, và mắt chẳng thể nhìn tự nó, nhưng chúng chỉ là phương tiện cho linh hồn con người hoạt động, cho linh hồn liên hệ với thế giới chung quanh. Chính cái hồn nhìn, cái hồn nghe; đôi tai, cặp mắt chỉ là phương tiện.

Câu nói quá đơn giản nơi Phúc Âm mà chúng ta thường chấp nhận, nay để tâm nghĩ lại, quả thật không đơn giản chút nào. Xét thế, câu "Ai có tai thì nghe" nói về thực trạng tâm hồn, thực trạng linh hồn nơi mỗi con người. Ai để tâm trí nghiệm chứng, suy tư Phúc Âm thì mới có thể cảm nghiệm được Lời Chúa nói về sự thể nào đã và đang xảy đến nơi mình. Phúc Âm dùng sự việc, sự thể diễn tiến nơi cuộc đời để nói về thực thể diễn tiến nơi tâm hồn mỗi người chúng ta và giúp chúng ta nơi hành trình đức tin, hành trình tâm linh.

Nhận ra phương pháp, cách thức Phúc Âm áp dụng để dẫn dắt chúng ta qua câu "Ai có tai thì nghe," Lời Chúa qua bài Phúc Âm tuần này, chủ nhật 23 C, nhắc nhở, "Kẻ nào đến với Ta mà không ghét cha mẹ, vợ, con cái, anh chị em mình và cả mạng sống mình nữa, ắt không thể làm môn đồ của Ta" (Lc. 14:26), và "Phàm ai không vác khổ giá mình mà đi sau Ta, ắt không thể làm môn đồ của Ta" (27). Phúc Âm dùng sự thể thân thiết nhất đối với một người theo con mắt thế tục để khuyến khích chúng ta đặt lại vấn đề nơi tâm hồn. Cũng một suy luận tương tự, câu hỏi được nêu lên, vậy điều gì, sự gì thực sự được coi là thân thiết nhất đối với lòng dạ, tâm hồn một người? Xin thưa chính là ước muốn, niềm mơ, khát vọng, ý định, quan niệm.

Nhưng làm sao chứng minh? Chúng ta thử thẳng thắn nhìn lại diễn tiến cuộc sống. Nếu nói rằng mối tương quan nhân sinh giữa cha mẹ, vợ chồng, con cái trong gia đình là thân thiết nhất thế tại sao những cãi lẩy, giận hờn, đôi khi đĩa bay, chén bay, và nồi cũng tan luôn đã không chỉ một lần mà những bao nhiêu lần xảy đến trong liên hệ thân thiết của chúng ta? Đặt vấn đề như thế, chúng ta thấy những rắc rối trong gia đình được phát sinh từ bất đồng ý kiến, đối nghịch quan niệm.

Biết được sự thể thân thiết nhất đối với một người là ý nghĩ, quan niệm, ước muốn, ước mơ, chúng thân thiết với một người hơn tình nghĩa vợ chồng, hơn liên hệ cha con, bố mẹ. Thực tại nơi lòng mỗi người chứng minh như thế. Đem áp dụng vào lời dạy của Chúa GiêSu, "Kẻ nào đến với Ta mà không ghét cha mẹ, vợ, con cái, anh chị em mình và cả mạng sống mình nữa, ắt không thể làm môn đồ của Ta" (Lc. 14:26), chúng ta nhận thực được Lời Chúa muốn nói với chúng ta điều gì. Như vậy, Lời Chúa dạy chúng ta, khi suy nghiệm Lời Chúa, lời Phúc Âm, nếu chúng ta còn bị lệ thuộc, còn để ý niệm, quan điểm, ước mơ thế tục ảnh hưởng, làm mẫu mực tất nhiên không thể nào nghiệm được Lời Chúa nói gì. Chúng ta cần dứt khoát; mọi ý nghĩ được dẹp sang một bên, lòng mở rộng đón nhận Lời Chúa để đặt vấn đề về mọi mặt sao cho có thể thực sự áp dụng nơi mọi trường hợp nơi cuộc đời bằng cách hồi tâm xét lại Lời Chúa muốn nói về sự thể nào đã xảy ra trong cuộc đời chúng ta nơi quá khứ. Chúng ta có thể chấp nhận Lời Chúa trong trường hợp nào, và chuyện gì đã xảy đến được Lời Chúa nhắc nhở như thế.

Tóm lại, Lời Chúa nhắc nhở chúng ta nên chấp nhận cuộc đời và mở rộng tâm hồn nghiệm chứng đồng thời áp dụng trong cuộc sống theo sự hướng dẫn của Phúc âm.

Nguyện xin Thánh Thần của Chúa Giêsu luôn soi sáng cho chúng ta biết nghiệm suy lời Ngài, và xin Chúa chúc lành nơi mọi người.

 

63. Niềm vui lớn hơn – Lm. G. Nguyễn Cao Luật

Cuộc đời, chọn lựa và từ bỏ

Trên báo chí, người ta vẫn đọc thấy chuyện về các vận động viên phải hy sinh một số những điều mình ưa thích, chẳng hạn phải kiêng một món ăn nào đó để khỏi tăng trọng lượng, bỏ một thói quen nào đó không phù hợp với môn thể thao mình đang theo đuỗi. Và rồi, họ phải dành nhiều thời gian, nhiều sức lực để tập luyện, nhờ đó thành tích thể thao càng lúc càng được nâng cao.

Trong việc kinh doanh sản xuất, cũng có những người bỏ cả sản nghiệp của mình để mong làm giàu hơn nữa. Đôi khi người ta giật mình vì có những người bỏ ra hằng trăm triệu để làm vốn kinh doanh. Hoặc có những người nghèo, nhưng say mê một công việc nghiên cứu nào đó, cũng đành phải bán những vật dụng thân thiết nhất của mình để có phương tiện tiếp tục công trình dang dở.

Cuộc đời là như thế, vẫn có những hy sinh, những từ bỏ, vẫn có những lựa chọn, những phiêu lưu. Hy sinh, từ bỏ là chấp nhận mất mát, chấp nhận thiếu thốn và cũng có lúc phải đau khổ, đau khổ xé lòng. Những hy sinh, những từ bỏ ấy có một mục đích: đáp ứng điều mình lựa chọn và tin chắc rằng đó là điều cao hơn, và điều ấy sẽ thành công. Đó cũng là cuộc phiêu lưu bởi vì sẵn sàng bỏ ra những gì mình đang có để đạt tới điều cao cả hơn.

Từ ý tưởng đó, xin trở lại với bài Tin Mừng. Đức Giêsu đi "lên" Giê-ru-sa-lem. Phía sau, phía thấp hơn là Na-da-rét, là gia đình thân thuộc, và cả miền Ga-li-lê, nơi Người cảm thấy như nhà của mình, và cũng ở đó, dân chúng đã nghe Người giảng dạy, đã tin Người một phần nào. Phía trước, ở trên cao, là thành đô, nơi những kẻ chống đối Người thường lui tới. Tuy nhiên, Người phải "đi lên", phải đến thành đô, vì tại nơi chốn biểu tượng này, tất cả những điều Người thực hiện từ lâu nay sẽ đi đến kết thúc. Người phải đi lên để chu toàn trọn vẹn thánh ý Chúa Cha, và hoàn tất sứ mạng đã được trao phó. Trước mặt Người là những nguy hiểm đang đợi chờ, cả mối đe doạ đến mạng sống. Người biết rằng ở Giêsu-sa-lem, các đối thủ của Người đang tìm cơ hội, tìm lý lẽ để hại Người. Đã nhiều lần Người phê phán các hành vi của họ, tố cáo thói giả hình, và cũng đã từng xô đỗ những đặc quyền của họ. Người làm những điều đó vì lòng yêu thương, vì muốn đưa họ đến chân lý, nhưng họ lại coi Người là một đối thủ nguy hiểm, một kẻ phản loạn.

Tất cả những nguy cơ này, Đức Giêsu biết rõ. Người đi lên Giê-ru-sa-lem, chấp nhận những hiểm nguy. Người không chỉ bằng lòng với những điều đã đạt được ở Ga-li-lê, Người phải thực hiện những điều đó tại Giê-ru-sa-lem nữa, và làm cho những điều Người loan báo đạt tới kết cục toàn vẹn. Người sẵn sàng "bỏ vốn" để đạt được thành công cuối cùng, thành công dứt khoát. Vốn liếng của Người chính là mạng sống chứ không phải điều gì khác.

Đây thực là một mẫu gương về sự dấn thân. Người Kitô hữu được mời gọi đi lên Giê-ru-sa-lem thiên quốc, bỏ lại những gì mình đang nắm giữ, và đem cả con người mình bước vào con đường hẹp, con đường phiêu lưu với Thiên Chúa.

Chọn Đức Giêsu hơn tất cả

Trên con đường đi lên Giê-ru-sa-lem, Đức Giêsu suy nghĩ về tất cả những điều sắp xảy ra. Phía sau Người là các môn đệ, những người đã được Người mời gọi, quy tụ để theo Người và làm chứng cho Người. Như môn đệ của nhóm Pha-ri-sêu, các ông đi theo Người, sẵn sàng lắng nghe những giáo huấn của Thầy. Các ông là những người được Đức Giêsu tỏ lòng yêu mến. Nhưng liệu các ông có hiểu rõ sứ mạng của Người cũng như những việc Người cần thực hiện?

Trong tâm trí các ông, Đức Giêsu đi lên Giê-ru-sa-lem để đón nhận vinh quang, Người sẽ hoàn thành Vương quốc Người đã từng loan báo, và như vậy, chắc hẳn các ông cũng sẽ được thông phần. Các ông đã bỏ mọi sự, cả gia đình thân thuộc, nghề nghiệp và tương lai của mình để đi theo Người, nên lúc này, tâm hổn các ông tràn trề hy vọng sẽ được đền bù xứng đáng. Đọc lại câu chuyện các ông tranh luận với nhau xem ai là người lớn nhất, và lời thỉnh cầu của bà mẹ các con ông Dê-bê-đê (xem Mt 20,21), người ta hẳn thấy rõ điều ấy.

Thực ra, đó cũng là chuyện bình thường của con người. Ai chẳng mong rằng những vất vả của mình được đền bù, người nào bỏ vốn ra làm ăn mà không mong thu lời. Thế nhưng, chương trình của Thiên Chúa lại khác. Đoạn đường các ông đã đi, chưa phải là tất cả. Còn có những khó khăn, những nguy hiểm lớn hơn đang chờ các ông ở phía trước. Như Đức Giêsu, các ông sẽ còn trải qua những đau khổ ghê gớm hơn nữa, và phần thưởng không phải là cuộc sống vinh quang ở trần gian, nhưng là ở trong Nước Thiên Chúa.

Bấy giờ, Đức Giêsu biết được những điều đang ám ảnh các tông đồ, Người quay lại và đưa ra một lời cảnh cáo rất ghê gớm: đi theo Người, tức là chấp nhận chương trình của Người, đồng thời chấp nhận luôn những đòi hỏi nằm trong chương trình đó. Những đòi hỏi ấy như thế nào?

Trước hết là yêu mến Đức Giêsu hơn tất cả, và mang lấy thập giá của mình. Điều này không có gì là phi nhân bản. Đức Giêsu biết rằng trong cuộc đời vẫn có những chọn lựa nền tảng buộc đặt vấn đề lại. Vào những lúc như thế, người ta thường đưa ra những tình cảm chính đáng nhất như cái cớ để tránh những chọn lựa cần thiết.

Không thể là môn đệ của Đức Kitô khi vẫn sống theo tính ngẫu hứng, theo một hệ thống tư tưởng. Cần phải ý thức về thân phận của mình, đảm nhận thân phận ấy trong cuộc sống thường ngày, và hoàn thành thân phận ấy, không để cho bất cứ điều gì làm lung lạc, làm biến chất hay tiêu diệt. Đi theo Đức Giêsu là một cuộc sáng tạo trường kỳ, không được quay lại đàng sau, dù bất cứ vì lý do gì.

Như thế, tính cách độc đáo của Nước Trời đòi buộc nằm ngay ở trong nội tâm mỗi người. Đó không phải là một việc này việc nọ thành công, cũng không phải là vinh quang vì được người đời nhắc đến. Tính cách này không buộc người ta phải trở thành những anh hùng, nhưng là vượt qua chính mình; nó cũng không kêu gọi con người sống cách tuỳ thích, nhưng kêu mời trao tặng. Trong việc lựa chọn này, lý do căn bản luôn luôn được gợi hứng từ tình yêu.

Sau nữa, đi theo Đức Giêsu là chấp nhận phiêu lưu, là đánh đổi cả đời mình. Người ta không biết trước điều gì sẽ xảy ra, nên Tin Mừng mời gọi những người muốn trở thành môn đệ Đức Kitô phải sẵn sàng, phải biết dự liệu: biết sử dụng những phương tiện để đạt tới mục đích. Nếu không dự liệu trước, không những công cuộc này bị thất bại, nhưng còn phá huỷ cả điều đã lôi cuốn, đã hấp dẫn, đã mời gọi con người bước theo. Ở đây, điều đáng nhấn mạnh là cần phải đạt tới Nước Trời. Đức Giêsu đã báo trước điều này: Người không có ý làm những người nghe nản lòng, nhưng muốn họ nhận định rõ ràng về tầm mức của công việc. Họ phải đánh đổi tất cả để được tất cả, phải đem tất cả của cải và sức lực của mình vào cuộc, phải chấp nhận những hy sinh lớn lao, bởi vì ơn cứu độ là một cuộc phiêu lưu mà không có gì so sánh nỗi.

Niềm vui tiến về phía trước

Năm 1992, cả thế giới hân hoan mừng kỷ niệm 500 năm khám phá ra Châu Mỹ. Để có được thành công này, Christophe Colomb đã đem toàn bộ gia tài của mình ra để thực hiện chuyến đi, đồng thời phải lấy uy tín và ảnh hưởng của mình để thuyết phục nhà vua. Cuối cùng sự liều lĩnh và gan dạ của ông đã đem lại kết quả tuyệt vời: khám phá ra Tân thế giới.

Người môn đệ đi theo Đức Giêsu cũng phải liều lĩnh và gan dạ. Họ chấp nhận phiêu lưu với Đức Giêsu, chấp nhận chương trình của Người, đồng thời sẵn sàng và vui vẻ mang lấy thập giá của mình. Họ tin tưởng vì những nỗ lực của họ không uổng phí. Họ vui vẻ bước đi vì biết rằng những gian truân hiện tại không đáng kể gì so với tương lại rực rỡ ở phía trước. Đây là nét đặc trưng của Kitô giáo, trong đó có dấu ấn của nhà nghệ sĩ đồng thời là một người khám phá. Không gò bó, không an phận; họ sẵn sàng bỏ lại đàng sau tất cả những gì đã có để lao mình về phía trước, và đó là niềm vui, niềm vui của sự từ bỏ, niềm vui của những đỉnh cao mới.

Nước Thiên Chúa vẫn ở phía trước, vẫn có một khoảng cách vô tận, nhưng đồng thời vẫn trong tầm tay.

* * *

"Hồng ân quý giá, đó là kho tàng chôn giấu trong thửa ruộng.

Vì kho tàng ấy, người ta sẵn lòng đem bán tất cả những gì mình đang có.

"Hồng ân quý giá, đó là viên ngọc quý.

Vì viên ngọc ấy, người lái buôn sẵn sàng đem cả tài sản ra đánh đổi.

"Hồng ân quý giá, đó là vương quốc của Đức Kitô.

Vì vương quốc ấy, con người sẵn sàng vứt bỏ con mắt gây sa ngã.

"Hồng ân quý giá, đó là lời mời gọi của Đức Kitô.

Vì lời mời ấy, các môn đệ bỏ chài lưới để đi theo.

"Hồng ân quý giá, đó là Tin Mừng mà người ta phải khám phá luôn.

Đó là ân huệ mà người ta phải cầu xin.

Đó là cánh cửa mà người ta phải gõ."

...

theo D. Bonhoeffer

 

64. Suy niệm của Lm. Trần Bình Trọng.

Muốn theo Chuá phải từ bỏ và vác thập giá

Đa số người công giáo được rửa tội từ nhỏ và đã theo Chúa nhiều năm. Cái cách thế mà họ theo Chúa làm môn đệ gắn liền với hoàn cảnh mỗi người: vào thời giờ, công ăn việc làm, hoàn cảnh gia đình, phương tiện và khả năng có thể. Cũng đa số chúng ta theo Chúa trong đời sống người giáo dân: có gia đình, có vợ chồng, con cái. Bài Phúc âm hôm nay nói về cái giá mà người ta phải trả để theo Chúa: Ai đến với tôi mà không dứt bỏ cha mẹ, vợ con, anh em, chị em và cả mạng sống mình nữa thì không thể làm môn đệ tôi (Lc 14:26). Ở đây ta tự hỏi: dứt bỏ cha mẹ, vợ con, anh chị em có nghĩa là gì? Chúa có bảo ta phải ghét bỏ cha mẹ không? Chắc là không, bởi vì làm như vậy là lỗi Giới răn Thứ tư là thảo kính cha mẹ.

Giới răn Thứ tư dựa trên Sách Xuất hành và Sách Đệ Nhị luật mà Chúa trích trong phúc âm Thánh Mathêô (Mt 15:4) để dạy ta: Ngươi hãy thờ cha kính mẹ để được sống lâu trên đất mà Thiên Chúa của ngươi ban cho ngươi (Xh 20:12; Đnl 5:16). Chúa còn trích sách Lêvi để cảnh giác người chửi bới cha mẹ: Kẻ nào nguyền rủa cha mẹ thì bị xử tử (Lv 20:9). Như vậy thì ta không thể từ bỏ Cha mẹ theo nghĩa không còn nhận cha mẹ như là cha mẹ mình nữa. Tuy nhiên ta phải đặt đúng chỗ cho cái bậc thang giá trị của người Kitô giáo. Ta phải đặt Chúa lên hàng ưu tiên hơn cha mẹ. Đó chính là điều mà Chúa nói ở nơi khác trong Phúc âm thánh Mathêô: Ai yêu cha hay yêu mẹ hơn Thày thì không xứng với Thày. Ai yêu con trai hay con gái mình hơn Thày, thì không xứng với Thày (Mt 10:37-38).

Đọc lịch sử giáo hội ta thấy có những vị thánh vì muốn theo Chúa làm môn đệ hay sống đời tu trì, đã phải từ khước những lời cha mẹ khuyên lập gia đình. Chúa còn bảo ta phải từ bỏ cả mạng sống. Đó là điều các vị anh hùng tử đạo đã làm là từ bỏ mạng sống mình để được trung thành với đức tin vào Chúa.Chúa không giảm thiểu những đòi hỏi của Phúc âm để mong bắt được mẻ cá lớn của những người theo Chúa. Chúa đòi những người theo Chúa phải vác thập giá mình (Lc 14:27). Người theo đạo Chúa trong thế giới ngày nay ở những nước có tự do tôn giáo có thể không còn bị bách hại và tử đạo như xưa nữa. Tuy nhiên người theo đạo Chúa vẫn còn bị bách hại bằng những cách thế khác nhau. Khi sống trung thành với đường lối phúc âm, người ta có thể bị hiểu lầm, tẩy chay, chê cười và nhạo báng; người ta có thể bị mất việc làm, mất bạn bè.. Và đó là những thánh giá mà ta có thể phải mang vác.

Ngoài ra còn phải kể đến thánh giá của bệnh tật, của cảnh gian nan vất vả, nghèo đói, thánh giá của cảnh chia ly đổ vỡ...Cuối Phúc âm Chúa kết: Ai không từ bỏ hết những gì mình có, thì không thể làm môn đệ tôi được (Lc 14:33). Ta tự hỏi ta phải từ bỏ những gì? Từ bỏ những gì mình có gồm việc từ bỏ những đam mê tội lỗi, những thú vui bất chính, những tính mê nết xấu, những mê tín dị đoan.. Nói tóm lại là từ bỏ con người cũ để mặc lấy con nguòi mới. Không từ bỏ thì không thể vác thập giá theo Chúa được. Do đó Chúa nêu ra hai ví dụ để ta lượng sức. Trước khi xây nhà, người thợ xây phải tính toán xem có đủ vật liệu xây cất không? Và trước khi đi giao chiến, ông vua cũng phải lượng sức xem mình có thể đủ sức đương đầu với đối phương không? Ta có thể nhớ lại hồi còn nhỏ, ta làm cuộc chạy đua với trẻ hàng xóm.

Trước một cái rãnh hay cái hố, ta phải quyết định hoặc nhảy qua hay dừng bước. Lúc này ta phải lượng sức xem mình có thể nhảy qua được không? Nếu quá tự tin, thì thay vì nhảy qua bờ bên kia, ta lại rớt xuống hố hay xuống rãnh. Rớt một vài lần, ta học kinh nghiệm, rồi tập luyện để cuối cùng có thể nhảy qua. Và đó là cái tiến trình của việc làm môn đệ.Để theo Chúa, người ta phải sẵn sàng đổi mới lại thứ tự cho cái bậc thang giá trị của loài người cho phù hợp với đường lối phúc âm. Như vậy cái giá của việc làm môn đệ đòi hỏi một quyết định của lý trí và việc đổi mới của con tim.

 

65. Suy niệm của Lm. Vũ Xuân Hạnh.

ĐIỀU KIỆN ĐỂ THEO CHÚA KITÔ

Những năm gần đây, nhiều cá nhân hay nhóm người sống nhờ làm tiếp thị. Họ là những ruổi khắm nơi để chỉ làm mỗi một việc là quảng cáo một sản phẩm nào đó. Nơi tôi đang ở, hầu như mỗi ngày đều có ít nhất một hay hai người đi tiếp thị. Họ quảng cáo đủ mọi hình thức, không trừ một sản phẩm nào, từ đôi đũa, chai dầu gội đầu, cái cốc uống nước đến cái bàn ủi, đầu máy may, máy giặt… Tất cả họ đều có chung một cung cách: Những gì họ tiếp thị đều tốt, rất tốt. Họ ca tụng hết lời, dường như trên đời trời đất không còn bất cứ cái gì bằng những gì họ đang quảng cáo. Họ chỉ biết ca ngợi, không hề chê bai. Ca ngợi từ sản phẩm mà họ tiếp thị đến người được họ tiếp thị. Ví dụ, bạn muốn mua một đôi dép, dù là kiểu nào, màu nào đi nữa, nếu thấy bạn xăm xoi, ngắm nghía, những anh chị em ấy đều cho rằng chúng phù hợp với bạn.Dẫu sao tôi vẫn nghi ngờ lắm. Càng nghi ngờ hơn nữa, khi những anh chị em ấy rày đây mai đó, chẳng biết đâu mà tìm. Nhưng ngôn ngữ của quảng cáo là như thế: chỉ ca tụng, không bao giờ bài bác.

Bạn và tôi là những người theo Chúa. Ta cảm nhận rằng, bước theo Chúa sao mà khó quá, bởi ta sẽ phải từ bỏ, không chỉ là của cải vật chất, mà còn từ bỏ cả những cái là căn cội của cuộc đời mình như cha mẹ, mạng sống. Không chỉ có thế, sự từ bỏ còn đi tới mức độ cao hơn, mạnh hơn: Chúa đòi ta từ bỏ để nhận thập giá: “Nếu ai đến với Ta mà không bỏ cha mẹ, vợ con, anh chị em và cả mạng sống mình, thì không thể làm môn đệ Ta. Còn ai không vác thập giá mình mà theo Ta, thì không thể làm môn đệ Ta”. Đúng là một đòi hỏi quá dứt khoát và triệt để.

Vì thế, nếu Chúa Giêsu làm quảng cáo, chắc chắn Chúa thất bại. Vì không ai như Chúa, quảng cáo ơn gọi để mời gọi người ta theo mình, lại không đưa ra một tương lai sáng lạn nào, không tìm thấy bất cứ một vinh dự nào, hoặc ngay cả một sự hấp dẫn nào dù nhỏ nhoi nhất, cũng không có. Ngược lại chỉ là từ bỏ và nhận thập giá. Nghĩa là chỉ có nghèo đến trần trụi như Chúa đã không còn gì cho mình từ khi bắt đầu làm người, đến lúc bước lên thập giá.Hơn nữa, theo Chúa, làm môn đệ Chúa để được gì mà phải thiệt thòi đến vậy? Theo mà đều kiện nặng nề như thế, thì theo để làm gì? Nhất là đối với thế giới hôm nay, con người chỉ muốn tìm cho mình một cuộc sống tự do dễ dãi, ích kỷ, coi trọng vật chất, tôn thờ quyền lợi cá nhân…, thì với một điều kiện khắc nghiệt như thế, thật là điều không tưởng. Lời Chúa xem ra quá lạc lỏng, xa lạ.

Thế nhưng không đúng! Tất cả những suy nghĩ bên trên đều ngược hẳn thực tế mà lịch sử Giáo Hội đã ghi nhận hàng ngàn năm qua, đến hôm nay và sẽ còn mãi về sau. Bởi đã 2000 năm, nhưng Lời Chúa Giêsu vẫn cứ mới nguyên, vẫn là Lời Sống cho biết bao nhiêu anh chị em chọn làm lẽ sống của mình. Những anh chị em ấy đã quả cảm bước theo Chúa Giêsu, từ bỏ mọi sự, nhận thập giá làm niềm vui của đời mình. Chính họ đã làm cho tinh thần và lời dạy của Chúa Giêsu chẳng những không mai một, không lạc lỏng mà còn sống, sống mạnh và lan rộng cả thế giới, qua mọi thế hệ. Họ là ai? Hơn hai tỷ người theo Chúa Kitô trên khắp thế giới là một bằng chứng hùng hồn.

Đặc biệt, trong số ấy, còn có vô số anh chị em hiến dâng đời mình sống ơn gọi tu trì. Những anh chị em ấy đã đáp lại lời mời gọi bỏ mình, vác thập giá, theo Chúa Giêsu. Hoặc biết bao nhiêu vị thánh, họ là những người có thể đã được Giáo Hội tôn phong, hay chưa tôi phong, cũng có thể sẽ không bao giờ tôn phong trên bàn thờ Giáo Hội. Tất cả những vị thánh ấy có chung một tấm lòng: Đã vì lời mời gọi từ bỏ mà suốt đời sống nghèo khó, chỉ có tình yêu là giàu có mà thôi. Và trong số những người ấy, biết bao nhiêu người đã nhìn lên Thánh giá Chúa Kitô mà không tiếc mạng sống mình, hiến dâng cho Thiên Chúa toàn thân đến giọt máu cuối cùng như của lễ toàn thiêu. Các thánh Tử đạo là những người đã sống và chết như thế. Hóa ra, lời mời gọi từ bỏ và vác thập giá của Chúa Giêsu, với cái nhìn của loài người, tưởng chừng khắc nghiệt, sẽ trở nên vô vọng, lại có một sức mạnh thu hút lạ thường. Lời mời gọi ấy là lẽ sống vô song để những ai tin nhận và sống theo, đặt trọn niềm hy vọng của mình. Đó cũng là lời mời gọi làm nên căng tính của tất cả những ai theo Chúa Kitô. Nhờ đó, người ta nhận ra họ là môn đệ của Người. Vì theo Người chỉ có mỗi một con đường duy nhất là từ bỏ và chấp nhận thập giá đời mình như Người.

Vì hơn ai hết, những anh chị em dám dấn thân làm môn đệ của Chúa hiểu rằng, chính khi từ bỏ là lúc nhận lại chính mình. Chính lúc quên mình, đó là lúc nhận lại bản thân. Chính lúc chết cho thân phận tội lỗi, chết cho sự tha hóa có thể lôi kéo ta hướng chiều về sự dữ, là lúc ta vui sống muôn đời (ý nghĩa của thánh Phanxicô- kinh Hòa Bình). Bởi vậy, chính lúc chấp nhận thập giá, là chính lúc ta tiến vào vinh hiển của Đấng Phục Sinh.Bạn thân mến, muốn dấn thân cho một điều gì, ta phải yêu điều ấy. Cũng vậy, để được tự do và tự nguyện chấp nhận sự từ bỏ và vác thập giá, đòi ta phải có lòng yêu mến. Vì với tình yêu, thập giá sẽ nhẹ hơn, dễ hơn. Một người mẹ thức trắng đêm để may xong chiếc áo cho con sớm mai đến trường, người mẹ ấy là mẹ hơn qua những hy sinh vất vả. Bởi đó bạn và tôi hãy yêu thánh giá Chúa Giêsu và yêu lối sống từ bỏ để nên giống Người.Bản tính tự nhiên của con người, thích chọn lối sống dễ dãi. Nhất là cuộc sống văn minh hôm nay, lại càng đặt ta trước nhiều chọn lựa. Nếu không biết yêu thánh giá và chiều theo thói quen của bản thân, ta dễ chọn cái tầm thường hơn những điều cao cả; chọn khoái lạc phù du hơn hạnh phúc vững bền; chọn lợi ích cá nhân hơn lợi ích tập thể.

Bởi vậy, biết mình dễ chọn cái xấu, đồng thời cảm nhận sâu xa Lời mời gọi của Chúa Giêsu, yêu thánh giá Chúa, yêu lối sống từ bỏ, bạn và tôi hãy làm lại chọn lựa của mình để dễ dàng dấn thân cho sự từ bỏ và thập giá, qua từng việc nhỏ nhặt trong đời thường của mình như: bỏ nghiện thuốc lá, ma túy, rượu chè, trụy lạc… Hoặc ta dành ngày Chúa nhật để tôn thờ Chúa, học hỏi giáo lý, lo các việc bổn phận đạo đức. Cương quyết rời chiếc giường êm để đi dự lễ sáng; tắt tivi để đọc kinh tối gia đình; bỏ bớt những giờ táng gẫu trong quán cà phê để cầu nguyện nhiều hơn… tất cả những điều đó, đòi sự tập luyện lâu dài trong từng ngày sống của mình. Hãy khắc ghi Lời Chúa dạy: “Ai không vác thập giá mình mà theo Ta, thì không thể làm môn đệ Ta”.

 

66. Theo Chúa

Chúa Giêsu đưa điều kiện làm môn đệ Chúa có khó quá không? Nếu ai đến với Tôi mà không bỏ cha mẹ, vợ con thì không thể làm môn đệ Tôi. Ai không vác thập giá mình mà theo Tôi, thì không thể làm môn đệ Tôi được.... Và hãy suy nghĩ kỹ xem, nếu theo thì theo cho tới cùng, đừng theo nửa chừng sẽ không được gì. Theo Chúa phải từ bỏ của cải mình có.

Theo Chúa phải từ bỏ tất cả, rồi chúng con sẽ được gì? Thánh Phêrô đã hỏi Chúa Giêsu câu hỏi này. Chúng ta hãy nghe Chúa trả lời: ai bỏ nhà cửa, anh em, chị em, cha mẹ, con cái hay ruộng đất, vì danh Thầy, thì sẽ được gấp bội và còn được sự sống vĩnh cửu làm gia nghiệp.(x. Mt 19, 29)

Để được phần thưởng nước Trời là phần thưởng vô cùng trọng đại, chúng ta cần biết bỏ những thứ tạm bợ, cho dù đó là tình cảm ruột thịt. Tất nhiên, chúng ta phải hiểu chữ "từ bỏ" ở đây không phải là cắt đứt tình nghĩa, nhưng là biết chọn theo Chúa ưu tiên hơn những liên hệ khác. Chúa Giêsu cũng nhấn mạnh Điều răn thứ 4: phải thảo kính cha mẹ. Nhưng vì phần rỗi linh hồn của anh em mình, chúng ta phải hy sinh những tình cảm cá nhân để có giờ lo cho nước Chúa. Đối với thanh niên, vì nghĩa vụ với đất nước mà họ tạm xa cha mẹ, có dịp thỉnh thoảng về thăm và rồi sẽ có ngày được đoàn tụ vui vẻ. Môn đệ Chúa Giêsu cũng vì phần rỗi nhân loại có thể tạm xa gia đình nhưng tình nghĩa không phai, rồi cũng sẽ đoàn tụ trên Thiên Đàng.

Tuy nhiên, người trần mắt thịt làm sao hiểu được giá trị vô cùng cao quý của Nước Trời, của ơn làm con Chúa, làm môn đệ Chúa. Theo Chúa mà phải từ bỏ nhiều quá thì nhiều kẻ thấy tiếc, nhất là những ai có quá nhiều của cải. Vì vậy, cần có ơn Chúa, nhất là ơn Chúa Thánh Thần soi sáng giúp sức cho.

Trong bài đọc I, bài trích sách Khôn Ngoan cho thấy ý định của Thiên Chúa thì vượt trên sự thiển cẩn của con người. Ý định của chúng ta mập mờ, loài người chưa hiểu được ý định tốt lành của Chúa. Tại sao? Vì thân xác chúng ta chỉ thấy những chuyện dưới đất, lo lắng chuyện trần gian làm cho linh hồn ra nặng nề. Vậy chúng ta hãy cầu xin Chúa Thánh Thần ban ơn khôn ngoan cho chúng ta hiểu được giá trị của hạnh phúc Thiên Đàng. Làm con của Chúa thì còn gì hơn nữa, làm môn đệ của Con Thiên Chúa là một ơn vô cùng trọng đại, đáng đánh đổi tất cả mọi của cải trần gian này như thánh Ambrôxiô đã nói: "Lời lãi cả thế gian mà mất linh hồn nào được ích gì." Vì vậy ơn khôn ngoan của Chúa Thánh Thần sẽ soi dẫn chúng ta, giúp chúng ta can đảm từ bỏ của cải, danh lợi trần gian để thuộc trọn về Chúa. Có Chúa là có tất cả, vì Chúa là nguồn hạnh phúc vô biên, không có gì ở trần gian này có thể sánh bằng. Chúng ta cầu xin Chúa cho anh em chúng ta biết nhận ra của cải trần gian là hư không và phúc Thiên đàng là vô giá, để lòng trí chúng ta không quá bám vào của cải vật chất đời này, nhưng biết đầu tư cho Nước trời. Chúa đã dọn sẵn một chỗ cho chúng ta trên quê trời. Ai tin giữ lời Chúa sẽ không phải thất vọng bao giờ.

Lạy Chúa Giêsu, xin cho chúng con luôn thật tâm giữ đạo, năng cầu nguyện với Chúa để hiểu được tấm lòng của Chúa là yêu thương vô cùng từng người chúng con, hầu chúng con đáp trả tình Chúa thương con cho cân xứng. Amen.

 

67. Làm môn đệ Chúa Kitô những điều kiện phải có

(Suy niệm của Lm. Gioan Bt. Bùi Ngọc Điệp-TSVN)

I.- DẪN NHẬP

Khởi đi từ tính cấp bách của công trình cứu độ nhân loại, Chúa Giêsu không ngừng mời gọi con người cộng tác với Ngài để mở mang Nước Thiên Chúa. Một phần là mời gọi mọi người, không phân biệt ai để trở nên Môn đệ của Ngài trong Đức Tin và Phép Rửa; một phần mời gọi một số người làm Môn đệ thiết thân, cộng tác với Ngài trong công cuộc rao giảng Tin Mừng Cứu Độ.

Chúng ta có thể nhận thấy sự tuyển chọn của Chúa Giêsu dường như không theo bất cứ một tiêu chuẩn nào của thông lệ đời thường như: có bằng cấp, có năng lực, có địa vị xã hội, hay giàu sang quyền quý, v.v… Có người bảo rằng: tiêu chuẩn của Chúa Giêsu là không tiêu chuẩn và điều kiện của Ngài là vô điều kiện.

Nói thế nhưng không phải thế. Cả hai bài đọc và bài Tin Mừng đều cho chúng ta thấy việc chọn Chúa và để được Chúa chọn là cả một quá trình tích cực với những đòi hỏi thật gắt gao:

- Phải có đức khôn ngoan đích thực từ nơi Thiên Chúa, để Nhờ đức khôn ngoan mà biết được ý Chúa, thi hành ý định của Chúa để được ơn cứu độ (x. Bài đọc I: Kn 9,13-18).

- Phải có một tình yêu bao dung với hết mọi người, cả về tình người cũng như về tình anh em trong Chúa (x. Bài đọc II: Plm 9b-10.12-17).

- Phải biết từ bỏ hết những gì mình có và phải vác thập giá mình (x. Lc 14,25-33).

Những điều đó đã cho chúng ta thấy, theo Chúa là phải dành cho Chúa một địa vị tối ưu. Nhưng không phải là chuyện liều mình mù quáng, mà là một hành động và quyết định nghiêm túc: cần phải suy nghĩ, tính toán kỹ càng, cũng như ông vua kia trước khi đi giao chiến hay gia chủ nọ trước khi bắt tay xây dựng một mái nhà, thì việc dấn thân đi theo Chúa Giêsu cũng đòi hỏi một sự lựa chọn khôn ngoan và dứt khoát (x. Lc 14,25-33). Tin Mừng nhiều chỗ cho biết thêm, theo Chúa thì phải thực hiện điều này: “Phải yêu mến Thiên Chúa hết lòng, hết linh hồn, hết trí khôn, hết sức lực; và yêu mến người thân như chính mình” (Lc 10,27; Mt 22,37-38; Mc 12,30-31).

Theo Chúa và làm Môn đệ Chúa quả thật không đơn giản chút nào. Nhưng ngược lại những điều mà Chúa hứa ban cho người Môn đệ trung tín lại không gì sánh bằng: “Vì phàm ai bỏ nhà cửa, anh em, chị em, cha mẹ, con cái hay ruộng đất, vì danh Thầy, thì sẽ được gấp bội và còn được sự sống vĩnh cửu làm gia nghiệp” (Lc 18,29-30; Mt 19,29).

II.- MÔN ĐỆ, NGƯỜI LÀ AI?

Môn đệ, Tông đồ, và nhóm Mười Hai là những danh từ quen thuộc trong các sách Tân Ước, đặc biệt là bốn sách Tin Mừng. Có bản Tin Mừng gọi Nhóm Mười Hai là các Tông đồ, để các ông ở với Chúa Giêsu và để Chúa Giêsu sai các ông đi rao giảng (x Mc 3,13-19); có bản Tin Mừng gọi Nhóm Mười Hai là những người được tuyển chọn trong số các Môn đệ (x. Lc 6,12-16); cũng có bản tin Mừng gọi Nhóm Mười Hai với cả hai danh xưng, vừa là Tông đồ vừa là Môn đệ, khi Chúa Giêsu gọi 12 Môn đệ lại, ban cho các ông quyền trên các thần ô uế, để các ông trừ chúng và chữa hết mọi bệnh hoạn tật nguyền (x. Mt 10,1-4). Còn trong bản Tin Mừng theo Thánh sử Gioan thì danh từ Tông đồ hầu như không hề được nói đến mà hầu hết tất cả những người trong Nhóm Mười Hai đều được ngài gọi là Môn đệ.

Quả thực, hai danh từ: Tông đồ và Môn đệ trong bốn bản Tin Mừng không thống nhất với nhau, và như vậy cũng nảy sinh một số câu hỏi: phải chăng danh từ Tông đồ và Môn đệ có cùng một nghĩa? Và Nhóm Mười Hai là Tông đồ hay Môn đệ hay cả hai?

Để giải quyết cho vấn đề này, tôi xin chia sẻ với bạn đọc một quy ước, không dám nói là có thể sử dụng cho mọi bản văn, nhưng ít là để làm sáng tỏ và để sử dụng cho trình thuật Tin Mừng Chúa Nhật hôm nay.

1). Môn đệ: là những người tin Chúa, theo Chúa và ước ao lãnh nhận Phép Rửa. Khi lãnh nhận Phép Rửa, họ trở nên Môn đệ của Chúa Kitô, là Kitô hữu và là anh chị em trong Chúa Kitô. Vì thế, từ ngữ “Môn đệ” trong các sách Tân ước, đã trở thành từ quen thuộc để gọi những người Kitô hữu.

2). Tông đồ: là những người ban đầu nhằm để chỉ Nhóm Mười Hai, nhưng danh từ này càng ngày đã được hiểu rộng hơn theo sự phát triển của Hội Thánh Công Giáo, cả về chất lẫn về lượng. Nhưng thường được coi như một danh từ chuyên môm, nhằm vào việc tuyển chọn những người có ơn gọi tham dự vào sứ vụ của Chúa Giêsu, tiếp tục sứ vụ lãnh đạo Dân Chúa, rao giảng Tin Mừng và cử hành ơn thánh qua các Bí tích.

Trong hai danh hiệu trên, ơn gọi làm Môn đệ Chúa Giêsu là ơn gọi căn bản nhất của người Kitô hữu. Một khi chúng ta là Kitô hữu, chúng ta không thể thờ ơ hay quên mất căn tính và ý nghĩa của Bí tích Rửa tội mà chúng ta đã lãnh nhận là:

- Thanh tẩy mọi tội lỗi, đặc biệt là tội tổ tông truyền.

- Làm cho ta trở nên con cái Thiên Chúa.

- Là cửa ngõ để ta lãnh nhận ân sủng và các Bí tích khác.

- Ban các ơn chức phổ quát: Vương đế, Tư tế và Tiên tri.

- Ban ấn tích để tham dự vào ơn cứu độ...

Nhắc lại mấy căn tính và ý nghĩa của Bí tích Rửa tội như vậy, là vì có khá đông Giáo dân thường nghĩ rằng chỉ có các Linh mục, Tu sĩ mới là Môn đệ Chúa Kitô, còn mình chỉ là các tín hữu bình thường không xứng đáng với danh hiệu “Môn đệ Chúa Giêsu Kitô”. Cho rằng, danh dự lớn lao kia là của các Linh mục, Tu sĩ; nên giáo dân cũng cho rằng việc Tông đồ, việc truyền giáo là trách nhiệm của các vị ấy, chứ không phải của mình.

Vì thế mà nhiều người Kitô hữu đã đánh mất căn tính và danh hiệu của mình, không nhận ra mình là Môn đệ của Chúa nữa, nên sống thờ ơ với việc Loan Báo Tin Mừng Cứu Độ, chẳng màng chi đến việc xây dựng và phát triển Hội Thánh, và đôi lúc có người cũng có tinh thần tích cực mà không dám làm vì vẫn cho rằng không phải việc của mình.

Ở đây, xin được một lần xác quyết: mọi Kitô hữu đều được gọi làm Môn đệ Chúa Giêsu Kitô. Không chỉ có các Tông đồ mà tất cả chúng ta đều được Chúa Giêsu, đều được Thiên Chúa mời gọi, để trở thành Môn đệ đích thực của Ngài, vì chưng Chúa Giêsu là Thiên Chúa hằng sống, Đấng thực hiện công trình Cứu độ xuyên qua mọi thời đại và cho mọi dân, mọi nước. Ngài muốn chia sẻ công việc của Ngài với mỗi người chúng ta. Hay có thể nói gọn hơn: ơn gọi làm Môn đệ Chúa Giêsu Kitô là ơn gọi chung của mọi Kitô hữu bất kể người đó là Giám mục, Linh mục, Tu sĩ hay Giáo dân.

Khi biết rõ mình là Môn đệ Chúa, chúng ta sẽ dễ dàng chấp nhận tiến đến việc hoàn thiện con đường theo Chúa, học cùng Chúa, sống cùng Chúa, làm như Chúa và hiến thân vì Nước Trời như Chúa...

III.- MUỐN LÀM MÔN ĐỆ CHÚA THÌ PHẢI BIẾT TỪ BỎ

1. Từ bỏ để đi theo Chúa:

Trong bốn sách Tin Mừng, có nhiều trình thuật nói về việc các Môn đệ từ bỏ: nào là nghề nghiệp, gia đình, của cải, ruộng vườn, vợ con… để đứng dậy đi theo Chúa Giêsu. Có người từ bỏ cách dứt khoát, không chút luyến tiếc, đứng dậy đi theo lập tức không do dự; có người suy tính rồi mới đi; có người còn xin được về từ giã người thân hay sang ngượng của cải rồi mới đến theo Chúa… Thái độ nào cũng tốt, nghĩa cử nào cũng tích cực. (x. Mt 4,19; Mc 1,17; Lc 5,10; Ga 21,3; Mt 9,9; Mc 2,14; Lc 5,27; Mc 8,34; Lc 9,23; 14,27; Ga 1,43)

Nhưng cũng có những người xin theo làm Môn đệ Chúa mà chẳng muốn từ bỏ chút nào. Phải chăng là quá dính bén với chức vị, gia đình, của cải, và muôn vàn lý do khác níu kéo bước chân theo Chúa của họ. (x. Mt 8,22; 19,21; Mc 10,21; Lc 18,22)

Ngày nay, một số người khi nghe những bài Tin Mừng có nội dung về việc từ bỏ, lại vặn vọ hỏi rằng: “Từ bỏ để theo Chúa, phải chăng là nghề nghiệp không có giá trị gì, địa vị cũng không có giá trị, gia đình cũng không có giá trị, của cải cũng không nốt, mọi thứ đều vô nghĩa, vô lý, vô giá trị, bỏ hết...? Cũng có người nói rằng: vậy chẳng cần phải đi học, chẳng cần có nghề nghiệp, chẳng cần gia đình vợ con hay chẳng cần làm ra của cải vật chất... để trở nên kẻ vô sản, kẻ trắng tay, chẳng còn gì để bỏ, chẳng có gì để mất, chẳng có gì để luyến tiếc, như vậy sẽ dễ dàng theo Chúa hơn, có Chúa là có tất cả “Đạo Chúa có lúa ăn hoài” Hay “Theo đạo kiếm gạo mà ăn” như thế chẳng phải là tiêu cực lắm sao?”

Hiểu như thế thì đúng là tiêu cực thật rồi. Vì từ bỏ để theo Chúa phải đồng nghĩa với việc tự hiến và phó thác để xây dựng Nước Trời. Theo Chúa Kitô là đi theo tiếng gọi của tình yêu hiến dâng. Những ai muốn theo Chúa phải biết sống tình yêu, một tình yêu trọn vẹn dành cho Chúa, yêu Ngài hơn tất cả và yêu mến Thiên Chúa hơn tất cả, để những thứ khác chỉ là phụ thuộc là hàng thứ yếu mà thôi. Và việc từ bỏ ở đây là để trở nên trọn lành như Chúa đã từng đòi hỏi: “Phải yêu mến Thiên Chúa hết lòng, hết linh hồn, hết trí khôn, hết sức lực; và yêu mến người thân như chính mình” (Lc 10,27; Mt 22,37-38; Mc 12,30-31).

Có nhà truyền giáo ví rằng: theo Chúa giống như người đi leo núi, nếu mang theo những thứ nặng nề lỉnh kỉnh thì sẽ không leo nhanh được, dễ mệt, dễ nản, khó lên được đến đích, thậm chí còn có thể bỏ cuộc. Theo Chúa cũng ví như người vào cửa hẹp, nếu mang theo nhiều thứ cồng kềnh thì sẽ bị vướng bận, của cải níu kéo người đó ở ngoài cửa, khó mà vào được cửa hẹp.

Từ bỏ để theo Chúa như Tin Mừng vừa kể: phải bỏ "cha mẹ, vợ con, anh chị em và cả mạng sống mình". Ý Chúa muốn nói tới những điều thiết thân nhất của mỗi người. Không phải bỏ như kiểu người nọ bỏ nhà ra đi hoang đàng - đàn điếm hay như kiểu bỏ của chạy lấy người, mà là bỏ hết, nếu như những thứ ấy làm vướng bận cho việc đi theo Chúa.

Gia đình là tốt, mạng sống là cần. Gắn bó với gia đình và tha thiết với mạng sống là điều chính đáng không có gì là xấu cả. Tuy nhiên bất cứ khi nào những thứ đó cản trở hay làm vướng bận con đường theo Chúa, thì người Môn đệ phải can đảm từ bỏ để đặt Chúa lên ưu tiên hàng đầu.

Từ bỏ ở đây còn có nghĩa là từ bỏ tội lỗi, những quyến rũ bất chính, những ràng buộc và nô lệ của vật chất, tiền tài, danh vọng, hưởng thụ… để chấp nhận sống xả kỷ hy sinh, phục vụ và quảng đại biết cho đi, biết chia sẻ… Và nếu khi nào bị hiểu lầm hay bị kết án, bệnh tật hoặc tai ương... chúng ta can đảm vác lấy thập giá. Để hoàn tất trên thân xác mình những gì còn thiếu nơi Nhiệm Thể Chúa Kitô, như Thánh Phaolô đã trải nghiệm: "Giờ đây, tôi vui mừng được chịu đau khổ vì anh em. Những gian nan thử thách Chúa Kitô còn phải chịu, tôi xin mang lấy vào thân cho đủ mức, vì lợi ích cho thân thể Người là Hội Thánh" (Cl 1,24).

Vì thế, Chúa Kitô đòi hỏi những ai theo Ngài thì phải coi những đối tượng khác cho dù đó là cha mẹ, vợ chồng, hay địa vị, của cải vật chất... cũng chỉ là thứ yếu so với Ngài: “Vì ai không từ bỏ hết những gì mình có, thì không thể làm Môn đệ Tôi được” (Lc 14,33).

Đồng thời từ bỏ cái tôi ích kỷ, nhỏ nhen, dấn thân đón nhận thập giá. Vì mục đích là Nước Trời. Những gì chúng ta hy sinh từ bỏ sẽ trở thành lễ vật hiến tế, tiếp tục nối dài hy tế của Chúa Giêsu, Đấng Cứu Độ trần gian.

2. Từ bỏ để được ban ơn:

“Ai chấp nhận từ bỏ nhà cửa, anh em, chị em, cha mẹ, con cái hay ruộng đất, vì danh Thầy, thì sẽ được gấp bội và còn được sự sống vĩnh cửu làm gia nghiệp” (Lc 18,29-30; Mt 19,29).

Có rất nhiều người mến mộ theo Chúa Kitô, nhưng không phải ai cũng trở thành Môn đệ của Ngài, nếu như Chúa Cha không ban ơn cho người ấy (x. Ga 6,44a.65). Chính Chúa Giêsu cũng đã nói rõ ràng: “Không phải anh em đã chọn Thầy, nhưng chính Thầy đã chọn anh em” (Ga 15,16); và Thầy ở đâu, thì anh em cũng sẽ ở đó. (x. Ga 12,26; 6,44b)

Vậy, điều mà Chúa muốn con người từ bỏ mọi sự để theo Ngài là một đòi hỏi quyết liệt, dứt khoát và tự nguyện để vâng theo Thánh Ý Chúa, thực thi bác ái yêu thương và phục vụ, để trở nên một với Chúa Kitô và để trở nên hoàn thiện như Chúa Cha là Đấng hoàn thiện. Đòi hỏi này, nhắm đến một mục đích là: chúng ta cùng nhau xây dựng Nước Chúa mau trị đến.

IV.- MUỐN LÀM MÔN ĐỆ CHÚA THÌ PHẢI VÁC THẬP GIÁ MÌNH

Tại sao muốn đi theo Chúa thì nhất thiết phải vác thập giá? Thưa rằng: Đây là điều có liên quan tới việc từ bỏ. Vì khi từ bỏ, ta không còn vướng bận hay bị cản trở điều gì cả, khi ấy ta có thể thong dong vác thập giá mình mà theo Chúa. Ý nghĩa của việc này là để trở nên hạt lúa, chấp nhận sự mục nát như lời Chúa Giêsu dạy rằng: “Thầy bảo thật anh em, nếu hạt lúa gieo vào lòng đất mà không chết đi, thì nó vẫn trơ trọi một mình; còn nếu nó chết đi, nó mới sinh được nhiều hạt khác. Ai yêu quý mạng sống mình, thì sẽ mất; còn ai coi thường mạng sống mình ở đời này, thì sẽ giữ lại được cho sự sống đời đời” (Ga 12,24-25).

Mỗi người Kitô hữu đều có một cây thập giá của mình, vừa sức mình, do mình tạo nên. Nó tượng trưng cho tính tự hủy, sự hy sinh, sự đền tội, để vượt qua chông gai thử thách gian khổ, để được cộng tác với cây thập giá của Chúa Giêsu đã vác thay cho nhân loại. Cùng với Chúa Giêsu mỗi người vác cây thập giá của mình đến đỉnh đồi của ơn cứu độ. Qua thập giá mới đến vinh quang, qua gian khổ mới thành người vẹn toàn. Đó là tiêu chuẩn và là công cụ để Chúa muốn tuyển chọn và huấn luyện mỗi người chúng ta. Như có đoạn thư của Thánh Phaolô gửi cho dân Dothái rằng: “Thiên Chúa là nguồn gốc và cùng đích mọi loài, chính vì muốn đưa muôn vàn con cái đến vinh quang, nên Người đã làm một việc thích đáng, là cho Đức Giêsu trải qua gian khổ mà trở thành vị lãnh đạo thập toàn, dẫn đưa họ tới nguồn ơn cứu độ” (Dt 2,10); Còn Chúa Giêsu khi kêu gọi những người Dothái đi theo Ngài thì đã minh định rằng: "Tôi là ánh sáng thế gian. Ai theo Tôi, sẽ không phải đi trong bóng tối, nhưng sẽ nhận được ánh sáng đem lại sự sống" (Ga 8,12).

Theo Chúa Giêsu là chấp nhận vác thập giá mình đến chỗ tự hiến vì Nước Trời. Ai thông phần vào cuộc khổ nạn của Chúa Giêsu thì cũng được Chúa Cha ban cho phần phúc tuyệt hảo và bất diệt với Ngài, hưởng chính đời sống mà Thiên Chúa đang sống: “Nhờ vinh quang và sức mạnh của Chúa Giêsu, Thiên Chúa đã ban tặng cho chúng ta những ơn rất quý báu và trọng đại Người đã hứa, để nhờ đó, anh em được thông phần bản tính Thiên Chúa, sau khi đã (vác thập giá mình) thoát khỏi cảnh hư đốn do dục vọng gây ra trong trần gian” (2Pr 1,4).

Quả đã rõ rằng: đi theo Chúa Giêsu không những chỉ “tháp tùng” đi theo, sống cuộc sống “có đạo” mà cho là đủ. Đã có nhiều người có đạo mà thái độ sống hâm hẩm, uể oải, hưởng thụ... “Công giáo mà sống hệt ma giáo” thua xa những người ngoại đạo không biết Chúa; và nhiều khi “người lương dân lại sống rất lương tâm”, vì họ biết yêu thương, biết sống công bằng, hòa nhã, từ tâm bác ái.

Đặt ý nghĩa của cuộc “sống đạo” trong ý nghĩa vừa kể, chúng ta sẽ hiểu được những lời thúc dục mạnh mẽ của đoạn Tin Mừng hôm nay.

Theo Chúa Giêsu không có nghĩa chỉ là “có đạo”, được Rửa tội, thỉnh thoảng đi nhà thờ, xem lễ, lần hạt Mân Côi, sống đời sống “bình thường” là đủ. Nhưng phải trở nên giống Chúa Giêsu, từ tâm tư cho đến thái độ và hành động. Một trong những điều mà ý Chúa đòi buộc chúng ta phải thi hành là: từ bỏ tất cả để vác thập giá mình mà theo Chúa, để sống gắn bó với Chúa và chia sẻ sứ mạng được sai đi của Chúa. Ý nghĩa này đã được Thánh Phaolô diễn tả bằng một câu rất thi vị: “Nếu chúng ta đã cùng chết với Đức Kitô, chúng ta cũng sẽ cùng sống với Người: Đây là lời đáng tin cậy và là niềm tin của chúng ta” (Rm 6,8; 2Tm 2,11).

V.- MÔN ĐỆ CHÚA GIÊSU LÀ NGƯỜI THI HÀNH THÁNH Ý CHÚA CHA

Công trình cứu độ của Chúa Giêsu từ khi nhập thế cho đến khi về trời có thể được tóm gọn trong lời vàng thước ngọc này là: “Thi hành Thánh Ý Chúa Cha”. Và những ai theo Ngài, làm Môn đệ Ngài, cùng Ngài thực hiện công trình cứu độ thì cũng phải thi hành Thánh Ý Chúa Cha. Kinh Thánh kể rằng: Có lần Chúa Giêsu đang trên hành trình rao giảng Tin Mừng thì Đức Maria tìm đến muốn gặp Ngài và người ta báo cho Ngài biết: “Có Mẹ và anh em Thầy đang đứng ngoài kia, muốn gặp Thầy”. Chúa Giêsu đáp lại: “Mẹ Tôi và anh em tôi, chính là những ai lắng nghe Lời Thiên Chúa và đem ra thực hành” (x. Lc 8,19-21; Mt 12,46-50; Mc 3,31-35).

Ai thi hành Thánh Ý Thiên Chúa, người ấy sẽ sinh được nhiều hoa trái tốt lành. Người ấy sẽ sống được như Chúa đòi hỏi, và làm đẹp lòng Ngài về mọi phương diện, sẽ sinh hoa trái là mọi thứ việc lành, và mỗi ngày một hiểu biết Thiên Chúa hơn (x. Cl 1,10). Hoa trái ấy chính là hoa trái của Thần Khí là: bác ái, hoan lạc, bình an, nhẫn nhục, nhân hậu, từ tâm, trung tín, hiền hòa, tiết độ (x. Gl 5,22-23a). Như thế, thi hành Thánh Ý Thiên Chúa cũng chính là để tôn vinh và ngợi khen Thiên Chúa (x. Pl 1,11; Ga 15,8).

VI.- KẾT LUẬN

Trong đoạn Tin Mừng này, Thánh Luca đã sử dụng những cụm từ rất khéo léo và rất có ý nghĩa, đó là "đi theo và làm Môn đệ"; “từ bỏ và vác thập giá”. "Ai không vác thập giá mình mà đi theo tôi thì không thể làm Môn đệ Tôi được... Ai không từ bỏ hết những gì mình có, thì không thể làm Môn đệ Tôi được" (Lc 14,27.33). Đoạn văn song đối này có thể diễn tả cách khác như sau: “Có thể được làm Môn đệ Chúa Giêsu, nếu người ấy từ bỏ hết những gì mình có và vác thập giá mình mà theo Chúa”.

Rõ rằng, có rất đông người "đi theo" Chúa Giêsu, nhưng không phải tất cả đều là "Môn đệ" của Ngài; chỉ những ai đi theo mà từ bỏ và vác thập giá thì mới là Môn đệ mà thôi. Người đi theo chưa hẳn là người Môn đệ; cũng như người nói "Lạy Chúa lạy Chúa" chưa hẳn là người thi hành Thánh Ý Chúa.

Hành trình theo Chúa Kitô không đơn giản vì phải đối diện với nhiều thử thách và cám dỗ. Do đó, người Kitô hữu phải biết khiêm tốn cầu xin Chúa ban ơn trợ giúp. Vì không có ơn Chúa, chúng ta không thể làm được việc gì, chứ chưa kể là việc đi theo Chúa, là việc trọng đại có tầm cỡ cứu độ. (x. Ga 15,7-16; 16,23-28)

Theo Chúa Kitô là một chuyện nghiêm túc cả đời người, phải biết để tâm lưu ý và cân nhắc kỹ lưỡng; phải biết suy nghĩ tính toán; phải biết khôn ngoan chọn lựa; không thể làm một cách nửa vời, hời hợt. Hành động suy tính, và tự do-tự quyết này là điều kiện để con người thể hiện đặc ân khôn ngoan và tự do, mà Thiên Chúa đã ban cho con người từ khi tạo dựng, đó là đặc ân giống hình ảnh Thiên Chúa (St 1,27).

Vì thế, đã theo Chúa thì phải theo cho đến cùng, quyết tâm dấn thân trọn vẹn. Mỗi người Kitô hữu phải là một Môn đệ chính hiệu, nghiêm túc và thực hành những đòi hỏi luân lý của Chúa; phải luôn nỗ lực phấn đấu không ngừng; phải kiên trì trung thành với đức tin, nếu không, chỉ một cám dỗ nhỏ của mưu ma, chước quỉ, của tính xác thịt và thế gian cũng đủ làm lung lay và sa ngã bỏ Chúa. Vì Chúa đã dạy rằng: “Ai đã tra tay cầm cày mà còn ngoái lại đàng sau, thì không xứng đáng với Nước Thiên Chúa” (Lc 9, 62).

Vấn tâm:

- Lời Chúa hôm nay mời gọi mỗi người Kitô hữu hãy xem lại mối tương quan của mình với Chúa Kitô và với Hội Thánh thế nào?

- Chúng ta có thật sự theo và trở nên người Môn đệ chính danh của Chúa hay không?

- Tình yêu mà mỗi người chúng ta dành cho công trình cứu độ có hết lòng, hết linh hồn, hết trí khôn, và hết sức lực không?

- Ưu tiên hàng đầu của chúng ta có phải là nỗ lực sống và thực thi Lời Chúa không?

 

68. Từ bỏ và vác Thập Giá

1. Chúng ta đã từng tham gia, hay qua phim ảnh chúng ta dễ nhận ra rằng để có thể tham gia leo núi, nhất là những ngọn núi cao, thì những người tham dự cần phải có hành trang, nhưng càng gọn nhẹ càng tốt, nên người ta chỉ mang theo những thứ thật cần thiết và bỏ lại những thứ gây cản trở, nặng nề cho việc leo núi này. Đồng thời người leo núi thường có cây gậy để dò đường, để chống đi. Đời sống của người Kitô hữu có thể nói là một hành trình leo núi, tiến về đỉnh núi thánh là nhà Cha trên trời. Để có thể tiến về quê hương vĩnh cửu một cách tốt đẹp thì đòi hỏi người môn đệ Chúa phải biết từ bỏ những gì làm cản trở và phải được nâng đỡ bằng sức mạnh thập giá của Đức Kitô.

2. Chỉ trừ một số người dâng mình cho Chúa trong ơn gọi tu trì phải chia tay với gia đình, nghề nghiệp... để bước theo Chúa, còn đa phần nhân loại vẫn sống với gia đình và cần phải có nghề nghiệp để mưu sinh, thì phải hiểu lời Chúa dạy về "từ bỏ" như thế nào?

"Từ bỏ" để theo Chúa, không có nghĩa là ta không gắn bó, không quý những điều mà ta từ bỏ, mà nên hiểu là không quý bằng một thứ khác đáng quý hơn. Thật vậy mạng sống của ta, cha mẹ, vợ con... đều là những thứ mà người môn đệ Chúa phải trân trọng, thậm chí rất quý; nhưng người môn đệ Chúa đúng nghĩa, thì phải coi những điều đáng quý ấy không quý cho bằng việc tuân theo thánh ý Chúa. Như vậy, Chúa đòi hỏi người môn đệ phải gắn bó với Chúa trên tất cả mọi người, mọi sự. Hiểu như vậy, chúng ta mới thấy Đức Giêsu không có ý phế bỏ giới luật thứ tư:" Thảo kính cha mẹ", hay giới luật thứ năm: "tôn trọng giữ gìn mạng sống". Đức Giêsu chỉ muốn nhấn mạnh tình yêu con người đối với Thiên Chúa mà thôi chứ Người không phá huỷ những giới luật từ xưa mà Thiên Chúa đã thiết lập.

3. Thế nhưng trong cuộc sống, lắm khi chúng ta lại đảo lộn bậc thang giá trị! Thích chọn điều có giá trị thấp hơn là điều có giá trị cao, chọn cái phù du hơn cái vững bền...! Như đi du lịch nhiều ngày với người thân trong gia đình hay ngồi quán cà-phê hàng giờ với bạn bè mà vẫn thấy vui, nhưng lấy làm khó chịu khi dành một ít thời giờ để học hỏi giáo lý! Có thể dành suốt ngày, suốt tuần cho công việc làm ăn buôn bán, nhưng lại tiếc một hai giờ đồng hồ để tham dự thánh lễ Chúa nhật! Hay xem tivi dường như suốt ngày, nhưng cảm thấy tiếc khi phải tắt nó để dành mươi phút đọc kinh tối gia đình.v.v...! Nếu cuộc sống của chúng ta như thế, nghĩa là chúng ta không dám từ bỏ, hoặc bớt đi những thú vui trần thế để dành một ít thời gian cho Chúa, thì làm sao ta có thể là môn đệ đích thực của Chúa được?!

4. Khi từ bỏ như thế làm ta khó chịu, đó là một hình thức vác thập giá; nhưng thập giá này lại là chìa khóa, là cậy gậy dẫn đường để ta vào nước trời. Đức Giêsu chỉ được tôn vinh khi Người đã bỏ vinh quang thần linh để làm người như ta, và nhất là khi hiến mạng sống vì lòng yêu mến Chúa Cha và nhân loại. Con đường mà Đức Giêsu đã đi qua, đó cũng là con đường của người môn được mời gọi bước theo. Để chinh phục đỉnh núi cao thì người leo núi phải cố gắng đeo bám để tiến lên, có khi phải va vào đá trầy da, chảy máu; nhưng nếu không muốn tiến nữa mà muốn sa xuống vực sâu thì chẳng cần cố gắng chi cả, chỉ buông tay thế là xong!

5. Từ bỏ và vác thập giá không phải chỉ ngày một, ngày hai. Hành trình của người Kitô hữu theo Chúa đòi hỏi phải hy sinh, cố gắng một cách liên lỉ. Để minh hoạ cho điều nầy Chúa dùng 2 hình ảnh, một người muốn xây tháp và một vị vua muốn đi giao chiến với đối phương. Xây tháp thì phải tính toán kỹ lưỡng, đã khởi sự ắt phải hoàn thành. Giao chiến cũng phải tính toán để nắm phần chắc so với đối phương. Với hai dụ ngôn trên, Chúa không có ý bảo ta phải trù tính lựa chọn có nên theo Chúa hay không, vì muốn vào Nước Thiên Chúa thì tất nhiên phải theo Chúa. Nhưng Chúa chỉ muốn dạy ta phải bền chí theo làm môn đệ Chúa cho tới cùng, đừng nản lòng trước những khó khăn vất vả.

6. Như người leo núi kiên trì sẽ tới đích; cũng vậy, ai bền đỗ đến cùng sẽ được cứu rỗi, đó là phần thưởng cho người môn đệ trung tín. Nhưng người chinh phục được ngọn núi cao không thể ở mãi trên đó, vậy mà họ lại cố gắng chinh phục. Đôi khi việc chinh phục đó có thể được ghi vào sách kỷ lục thế giới, nhưng rồi kỷ lục nầy sẽ phải nhường chỗ cho kỷ lục khác. Kỷ lục cũ không còn và người lập nên nó cũng không thể trường thọ để được tôn vinh. Vậy mà người ta lại đua nhau lập, không sợ hao tốn, hy sinh vất vã. Khi suy nghĩ như thế người môn đệ Chúa càng có lý do để từ bỏ những gì cản trở và phải chấp nhận những khó khăn trong hành trình tiến về nhà Cha trên trời, nơi trú ẩn và hạnh phúc bền vững của con người.

 

69. Suy Niệm Chúa Nhật 23 Thường Niên

(Trích dẫn từ ‘Tin Vui Xuân Lộc’)

Làm sao đồng hành với Chúa Giêsu, làm sao dám tự xưng là môn đệ của Ngài khi không yêu mến Ngài “hơn” tất cả mọi sự, kể cả mạng sống mình? Đó là một sự lựa chọn đòi nhiều dấn thân, một sự lựa chọn đầy khó khăn mà người ta không thể thực hiện một cách hời hợt. Làm sao có thể sống sự sống của Đức Kitô mà không để tình yêu của Ngài đảo lộn các mối tương quan xã hội của chúng ta đến chỗ tiếp nhận một người nô lệ như một người anh em yêu quý? Chỉ có Thánh Thần mới có thể mở rộng tâm hồn chúng ta trước những đòi hỏi của tin mừng để cho chúng ta hiểu biết đường lối và Thánh ý của Chúa.

Kn 9,13-18

Người Hi lạp coi sự Khôn Ngoan như là kết quả của cố gắng con người; còn người Do thái lại coi đó là hoa trái ơn ban của Thiên Chúa dành cho người mở rộng tâm hồn đón tiếp Người. Thánh Phaolô sẽ có một suy tư tương tự, đã không ngần ngại nói rằng cách thức hoạt động của Người là điều điên rồ đối với lòai người, không thể hiểu được đối với những người tự cho có thể đạt được sự khôn ngoan.

Thánh Vịnh 89

Thánh vịnh nầy là một lời cầu nguyện dâng lên Chúa xin Người chấp nhận đưa con người vào sự khôn ngoan của Thiên Chúa.

Plm 9b-10.12-17

Bức thư nầy được sánh ví như hạt trân châu của lòng từ tâm đầy tế nhị. Thánh Phaolô viết cho một người bạn Kitô hữu để xin ông tiếp nhận lại một người nô lệ đã trốn thoát, đang ẩn náu nơi nhà của Phaolô, đã được Phaolô rửa tội để trở thành Kitô hữu.

Tin mừng Lc 14,25-33

NGỮ CẢNH

Ở đây bắt đầu phân đọan dài, trong đó Luca gom lại các giáo huấn của Chúa Giêsu về một vài chủ đề đặc biệt hướng tới nhiều lọai thính giả khác nhau:

- nói với đám đông về điều kiện để làm môn đệ của Ngài (14,25-35).

- nói với người Pharisêu về sự cần thiết phải hoán cải để tiếp nhận những tội nhân (15,1-32).

- với các môn đệ, về việc sử dụng tiền của (16,1-13)

- với người Pharisêu về giá trị và giới hạn của Lề luật (16,14-31).

- một lần nữa với các môn đệ, về cuộc sống huynh đệ, đức tin và phục vụ (17,1-10).

Đoạn đầu tiên gồm ba lời dạy của Chúa Giêsu, dùng hình thức phủ định để trình bày các đòi hỏi dành cho người muốn đi theo Ngài:

- yêu mến Chúa Giêsu hơn tất cả và chính mình (14,26; Mt 10,37),

- vác thập giá (14,27),

- từ bỏ tất cả (14,33).

Đòi hỏi cuối cùng được chuẩn bị và minh họa bằng hai dụ ngôn ngắn (14,28-32) và tất cả kết thúc bằng một lời cảnh giác qua hình ảnh muối (14,34-35).

TÌM HIỂU

Rất đông người: đám người nầy đang đi theo Chúa Giêsu (x. 11,29) trên đường lên Giêrusalem (9,51). Nhưng Ngài muốn họ suy nghĩ về điều mà Ngài chờ đợi nơi các môn đệ. Ngài nói những lời nầy với tất cả mọi người, vì không dành riêng cho một ơn gọi đặc biệt nào cả.

Nếu ai đến với tôi: kiểu nói “nếu ai..” (14,26), “ai” (14,27), “bất cứ ai” (14,33), được Cựu Ước dùng để diễn tả lề luật Is ra el, được Chúa Giêsu xử dụng để cho thấy ý muốn của Ngài khi qui định luật mới.

Không ghét (dứt bỏ): kiểu nói dễ gây hiểu lầm trong thời Chúa Giêsu và ngày nay, thậm chí trong ngữ cảnh, động từ nầy có nghĩa là “yêu mến ít hơn” hoặc “chuộng hơn”, như trong thư Phaolô: “Khi các con bà (Êsau và Gia cóp) chưa sinh ra, và do đó chưa làm gì tốt hay xấu, thì Thiên Chúa đã nói với bà: ‘Thằng anh sẽ làm tôi thằng em. Như vậy là để giữ vững kế họach Thiên Chúa đã tự do chọn lựa, mà chọn không dựa vào việc người ta làm, nhưng dựa vào ý muốn của Thiên Chúa là Đấng kêu gọi. Như có lời chép: ‘Ta yêu Gia cóp mà ghét Ê xau” (Rm 9,12-13).

Ở đây, sự ưu ái dành cho Chúa Giêsu chỉ ngầm ý chứ không được giải thích rõ bằng ở Mt 10,37.

Để giải thích kiểu nói nầy, xin đọc lại Ga 12,25: “Ai yêu quí mạng sống mình thì sẽ mất; còn ai coi thường mạng sống mình ở đời nầy, thì sẽ giữ lại được cho sự sống đời đời”. X. thêm Lc 16,13.

Cha mẹ: Mt (10,37) chỉ nói tới cha mẹ và con cái; còn Lc kể ra tất cả những liên hệ gia đình. Dù chính đáng (18,20), những liên hệ ấy nhiều khi tạo nên một tình cảm quá mật thiết đến nỗi không còn chỗ dành cho sự ưu tiên của Nước Trời và của đức tin.

Tuy nhiên, Lc nghĩ đến nhóm xã hội hơn là các cá nhân. Lời nói của Chúa Giêsu có thể được soi sáng bằng ví dụ ông Abraham, đã bỏ đất đai và người nhà của mình, vì được Chúa kêu gọi (St 12,1-4). Và nhiều vị tử đạo đã làm chứng cho sự ưu ái đối với Chúa Giêsu. Có lẽ cũng có một ám chỉ đến sự đoạn tuyệt cần phải có trong sứ mạng nơi người dân ngọai: cần phải chấp nhận đoạn tuyệt với thế giới quen thân Híp pri (x. 12,51-53).

Cả mạng sống mình: “Không ai có một tình yêu nào lớn hơn là thí mạng vì bạn hữu mình” (Ga 15,13). Điều mà Chúa Giêsu đã làm gương, Ngài đề ra cho các môn đệ của Ngài bắt chước. Phục vụ Nước Trời đòi hỏi người ta quan tâm tới Thiên Chúa hơn là chính bản thân mình.

Vác thập giá mình: x. c. 9,23. Kiểu nói chỉ có ý nghĩa nếu qui chiếu đến thập giá Chúa Giêsu: do đó nó được tác giả sách tin mừng xử dụng cho các độc giả mới học biết các mầu nhiệm Vượt qua. Người môn đệ dấn thân với Chúa Giêsu phải chấp nhận đi đến cùng là thập giá. Đây còn là một lời mời gọi có tính cách tín lí hơn là một lời khuyên luân lí: chấp nhận chường kì thập giá Chúa Giêsu, tin rằng thập giá là con đường đưa đến sự sống. Từng người môn đệ được mời gọi dấn thân vào mầu nhiệm ấy (x. Gl 2,19; 1Cr 1,23;2,2).

Chúng ta còn có thể dùng kiểu nói của Phêrô để giải thích kiểu nói ngược lại: “mang lấy ách” lề luật (Cv 15,10). Trong trường hợp nầy, chấp nhận thập giá Chúa Giêsu cứu độ có thể là đi ngược lại với sự gắn bó với lề luật không thể cứu độ. Ách của chúng ta không phải là ách của lề luật, mà là ách của thập giá Đức Kitô.

Môn đệ: kiểu nói “không thể là môn đệ của ta” được lặp lại đến ba lần (14, 26.27.33).

Xây: cả hai dụ ngôn đều mời gọi suy nghĩ trước khi hành động. Cách diễn tả vay mượn từ kho từ vựng Kinh Thánh, hoặc từ cách phòng thủ tự vệ riêng (tháp canh trong vườn nho hoặc tự vệ trong xưởng thợ, x. Mc 12,1), hoặc từ quân đội (áo giáp, vua).

Trong cả hai trường hợp, vấn đề là phải bắt đầu đo lường trước tầm mức công việc trước khi thực hiện để đảm bảo thành công. Nhưng trở thành môn đệ Chúa Giêsu vượt xa tất cả những gì thuộc thế giới con người và đòi phải gặp Chúa Giêsu trong mầu nhiệm thập giá của Ngài. Khác với cách suy nghĩ bình thường, không phải khí giới cứu sống con người, nhưng là chính đức tin vào Thiên Chúa (x. Tv 33,16-20); điều quan trọng không phải là sở hữu, nhưng là bỏ tất cả mọi sự mà đi theo Chúa Giêsu đến độ trút bỏ hết mọi sự trên thập giá (x. Pl 3,7). Cả hai thí dụ trên đòi phải từ bỏ những dự định sử dụng quyền lực, cũng mang nhiều ý nghĩa.

Những gì mình có: điều nầy cho thấy tính cách tuyệt đối trong giáo huấn của Chúa Giêsu theo Luca: đây là việc bỏ tất cả, không chỉ là những của cải vật chất, mà tất cả mọi khả năng của con người. Người ta không chinh phục sự cứu độ bằng chính sức mạnh của trí khôn của mình hoặc trả giá bằng tiền bạc, nhưng lãnh nhận sự cứu độ bằng sự khó nghèo và trong ý thức mình bất lực hòan toàn. Kiểu nói trên là một tổng hợp các điều kiện đi trước. Đây là việc đoạn tuyệt với một cuộc sống được điều khiển bằng ý muốn riêng của mình, chấp nhận để Chúa Giêsu hướng dẫn và gắn bó với Ngài cho đến thập giá. X. Ga 21,18.

SỨ ĐIỆP

Bài tin mừng chủ nhật hôm nay phải được gọi theo thánh Phaolô là “sự điên rồ của Thiên Chúa”. Sự điên rồ đã thúc đẩy Người đến độ hóa thân làm người và chết cho tất cả những người tội lỗi. Những ai chọn theo Đức Kitô không còn có thể ở lại trong bình diện lí luận nữa, mà phải đi vào tình yêu. Và chỉ như thế chúng ta mới thể lắng nghe và đón nhận lời mời gọi của Đức Kitô hôm nay:

“Nếu ai muốn theo Thầy mà không yêu mến Thầy hơn cha, mẹ, vợ con và ngay cả cuộc sống riêng của mình thì không thể làm môn đệ Thầy”.

Nghe lời ấy, chúng ta rất dễ bị cám dỗ muốn so sánh Chúa Giêsu với một người độc tài áp đặt những đòi hỏi phi lí.

Nhưng để hiểu lời mời gọi ấy của Đức Kitô, chúng ta phải thay đổi cái nhìn của chúng ta về Thiên Chúa. Tòan bộ sách Thánh Kinh mạc khải cho chúng ta biết rằng Thiên Chúa là tất cả cho con người. Chính vì thế mà Đức Kitô có thể đòi hỏi nơi chúng ta một đức tin tuyệt đối và một tình yêu không giới hạn. Anh em Hồi giáo nói với chúng ta rằng: “Thiên Chúa thật vĩ đại”. Người vĩ đại hơn vũ trụ tạo thành, vĩ đại hơn tất cả mọi quyền hành con người. Thiên Chúa là Tuyệt đối. Ngài luôn luôn siêu vượt mọi hình ảnh mà chúng ta có thể có về Người và tất cả những gì mà chúng ta có thể nói về Người. Người xứng đáng được con người tặng ban tất cả và hiến dâng trọn vẹn cuộc sống.

Vì thế mà bài tin mừng hôm nay mời gọi chúng ta yêu thương Đức Kitô hơn hết mọi sự. Nếu Ngài đã hiến dâng cuộc sống mình trên thập giá ấy là bởi vì Ngài muốn cứu chuộc chúng ta và giải phóng chúng ta khỏi tội lỗi, và vì chúng ta có giá trị nhất trong ánh mắt của Ngài. Ngài đã yêu thương chúng ta bằng một tình yêu điên dại. Một lời đáp trả lời cân xứng với tình yêu ấy mà Ngài chờ đợi nơi chúng ta chỉ có thể là: “Chỉ có Chúa mới đáng kể”. Tình yêu điên dại ấy đã gợi lên trong suốt nhiều thế kỉ những lời đáp trả và dấn thân cũng mãnh liệt như thế. Như suốt đời giam mình trong bốn bức tường cao trong một tu viện kín hoặc hiến thân phục vụ những người nghèo khổ nhất ở Calcutta hoặc ở các nơi khác.

Chấp nhận để cho Chúa Giêsu vượt lên trên tất cả không phải là điều dễ dàng. Dành cho Ngài ưu tiên trên những của cải mà chúng ta đang có thì tương đối còn dễ, nhưng làm sao chấp nhận để tình yêu Chúa Giêsu lấn át mọi tình yêu đối với những người thân yêu nhất, như một người chồng, một người vợ và con cái? Thế mà, đó lại là lời dạy trong Tin mừng.

Chúng ta là những người Kitô hữu, chính Chúa Giêsu là đấng mà chúng ta phải dành ưu tiên. Nhưng tình yêu ưu tiên ấy không lọai trừ tình yêu mà chúng ta dành cho những người thân cận. Đức Kitô không đòi chúng ta phải ghét họ, nhưng đặt tình yêu dành cho họ đúng chỗ. Yêu thương tha nhân, là không phải thần thánh hóa họ hay biến họ thành thần thánh. Nhưng là cho phép họ thực hiện chính mình, trở nên chính mình. Chúng ta được mời gọi yêu thương người khác vì họ chứ không vì chúng ta. Ngang qua những người khác, chính Thiên Chúa đang hiện diện. Khi chúng ta đã khám phá điều đó, chúng ta sẽ nhận ra rằng Ngài trở nên “con đường sáng đưa ta tới khám phá vô biên”.

Trong bài tin mừng hôm nay, chúng ta có hai dụ ngôn ngắn hỗ trợ cho lời mời gọi ấy: khi muốn xây một tháp canh, phải tính tóan mọi phí tổn xây dựng. Trong tư tưởng của Israel, muốn xây dựng một tháp canh là toan tính của người muốn chế ngự. Nếu không làm xong, thì xấu hổ biết bao. Rồi Chúa Giêsu kể cho chúng ta nghe câu chuyện của ông vua muốn đi giao chiến chống lại vua khác. Chính ông cần phải lượng định cho đúng sức mạnh quân sự của mình và của đối phương nếu không muốn thất trận.

Ai chọn theo Chúa Giêsu thì cũng phải tính tóan, nhưng không giống như thế. Ngài đòi chúng ta phải yêu Ngài hơn tất cả những của cải trần gian và tất cả những gắn bó gia đình của chúng ta.

Dành cho ngài chỗ nhất trong cuộc sống, điều đó không lọai trừ các phần tử trong gia đình chúng ta; nhưng chỉ có nghĩa là dành cho họ vị trí thứ hai. Điều răn thứ nhất là yêu mến Thiên Chúa; điều răn thứ hai là yêu thương tha nhân. Tình nầy không thể có nếu thiếu tình kia. Khi chúng ta đặt những tình yêu của chúng ta vào đúng chỗ, thì chúng ta có thể mở ra cho tình yêu hoàn toàn không tính tóan dành cho Đức Kitô. Ngài trở thành người thứ nhất được yêu thương, được mong muốn, được phục vụ.

Theo Chúa Giêsu là đi ngược lại những cách sống của thời đại chúng ta. Sự chọn lựa của tin mừng có thể kéo theo những đoạn tuyệt đau đớn. Nó sẽ quấy rầy chúng ta trong các thói quen, tiện nghi chúng ta. Đó là trường hợp của những người sẵn sàng hi sinh thời giờ để giảng dạy giáo lí, coi sóc một nhóm trẻ hoặc tham dự vào các hội đòan và làm việc phục vụ giáo xứ. Vị trí ưu tiên dành cho tình yêu Thiên Chúa đối với tất cả mọi người, đặc biệt cho những người bé nhỏ, những kẻ đau yếu, những người bị lọai trừ. Ngài mời gọi tất cả chúng ta đi theo Ngài để trở thành chứng nhân trong thế giới hôm nay.

Nếu chúng ta yêu thương Chúa Giêsu thì hãy để Ngài đi vào trong cuộc sống của chúng ta. Sự hiện diện của Ngài là một luồng Ánh sáng đến ở trong cuộc đời chúng ta và biến đổi từ bên trong. Khi cử hành Thánh lễ, chúng ta có thể múc tận nguồn để tiếp tục cuộc hành trình của chúng ta đi theo Đức Kitô. Chúng ta hãy cầu xin Ngài ban cho chúng ta sức mạnh để trở thành nhân chứng nhiệt thành cho tình yêu của Người trong cuộc sống hôm nay.

 

70. Điều kiện làm môn đệ Chúa Giêsu

Chúng ta đang ở vào những ngày mà các bậc làm cha mẹ trên cả nước quan tâm nhiều cho ngày tựu trường của con em mình. Tôi có đứa cháu đang học cấp 1. Những ngày gần đây, tôi quan sát thấy bữa thì nó về xin cha mẹ mua cho tập năm ô li, ngày thì nó về kêu cha mẹ mua cho nó hộp dụng cụ học toán, hôm thì nó nói cha mẹ mua sách này sách nọ... Đối với một học sinh cấp 1 vì muốn học tốt, mà còn phải chấp nhận những điều kiện thầy cô đưa ra như thế huống hồ gì với một người muốn làm môn đệ Chúa Giêsu.

Hôm nay, Chúa Giêsu bảo: "Ai đến với tôi mà không dứt bỏ cha mẹ, vợ con, anh em, chị em, và cả mạng sống mình nữa, thì không thể làm môn đệ tôi được. Ai không vác thập giá mình mà đi theo tôi, thì không thể làm môn đệ tôi được " và "ai trong anh em không từ bỏ hết những gì mình có, thì không thể làm môn đệ tôi được ".

Có vẻ, đây là những điều kiện khó khăn và mâu thuẫn. Chính Chúa dạy phải thảo kính cha mẹ, phải biết bảo vệ, gìn giữ mạng sống, phải yêu thương ngay cả địch thù huống hồ đây là vợ con, anh chị em... Còn ở đây Chúa Giêsu lại bảo phải dứt khoát từ bỏ hết. Chúng ta phải hiểu thế nào đây?

Chúa Giêsu là Đấng đến thế gian để thi hành ý muốn của Thiên Chúa Cha. Do đó, những gì Người dạy chắc là không thể mâu thuẫn nhau được. Chúa Giêsu nói có vẻ mạnh mẽ là vì muốn cho chúng ta biết cần phải coi trọng ai hơn. Cha mẹ, vợ con, anh chị em, mạng sống và những của cải... dù cho quý giá đến đâu thì đến có lúc cũng sẽ không còn gần chúng ta hay chính chúng ta phải chia tay. Bởi lẽ, mọi sự trên thế gian sẽ qua đi chỉ có Thiên Chúa tồn tại vĩnh viễn.

Là những tín hữu, chúng ta tin sau cuộc sống đời này sẽ còn một cuộc sống khác. Cuộc sống ấy bền vững và tốt đẹp hơn. Hơn nữa, đời sau con người sẽ như các thiên thần (Lc 20, 36) nếu như ngay đời này biết chuẩn bị tốt.

Chuẩn bị tốt là gì nếu không phải là chúng ta hết lòng gắn bó với Chúa ngay từ khi còn ở đời này? Chúa Giêsu đã nói: "Xác chết nằm đâu, diều hâu tụ đó " (Mt 24, 28). Nghia là nếu chúng ta cảm nhận được Thiên Chúa là trên hết thì ngay đời này lòng trí chúng ta sẽ luôn hướng về Chúa. Khi lòng trí luôn hướng về Chúa thì mọi việc làm và cả đời ta cũng sẽ biết phó thác vào tay Chúa. Vì chúng ta tin chính Chúa mới là cứu cánh thật của đời mình. Còn cha mẹ, anh chị em... chỉ có thể giúp chúng ta đạt được cứu cánh ấy trong Chúa Kitô.

Chúng ta cũng thấy, trọn cả cuộc đời của Chúa Giêsu luôn vâng theo ý Chúa Cha. Để được như vậy thì Người phải chấp nhận từ bỏ những ý riêng mà đi trọn vẹn con đường thập giá: "Lạy Cha, nếu có thể được, xin cho con khỏi phải uống chén này. Tuy vậy, xin đừng theo ý con, mà xin theo ý Cha" (Mt 26, 39). Vì ơn cứu độ của ta mà Chúa đã phải đi con đường thập giá. Cho nên, không có lý do gì mà chúng ta có thể từ chối con đường ấy.

Thật ra mà nói, những điều kiện trên có vẻ gắt gao nhưng không phải chúng ta không thực hiện được. Khi chúng ta quyết tâm chọn Chúa trên hết trong cuộc đời thì ơn Chúa sẽ giúp luôn. Hãy xin Chúa cho chúng ta nhận ra chính Chúa là trên hết trong đời mình.