NHỮNG ĐIỀU KIỆN CỦA LÒNG NHIỆT THÀNH

Bố cục: Có thể chia đoạn này thành 5 phần:

- cc 39-40: thí dụ về người hướng đạo mù.

- cc 41-42: thí dụ về cái xà và cọng rác.

- cc 43-44: thí dụ về cây và trái.

- câu 45: thí dụ về "kho tàng" trong lòng.

- câu 46-49: phải thi hành những lời dạy trên

Chúng ta sẽ lần lượt tìm hiểu từng phần theo bố cục này.

DẪN NHẬP

Đoạn này là một phần của "Bài giảng trên cánh đồng" (6,17-49).

Bài này giảng cho ai? Cho các môn đệ (c.20 "Đức Giêsu ngước mắt nhìn các môn đệ và nói...").

Nội dung chính: Đức Giêsu dạy cách sống của người môn đệ.

Trong "Bài giảng trên núi" do Mt ghi lại, cách sống của người môn đệ chủ yếu là phải gương mẫu. (như muối ướp trần gian, như đèn tỏa sáng trước mặt mọi người, Mt 5,13-16). Còn trong "Bài giảng trên cánh đồng" do Luca ghi lại. Luca kể ra những điều kiện cần có để có thể là một môn đệ gương mẫu.

I - NGƯỜI HƯỚNG ĐẠO MÙ: 39-40

1) Phần này gồm hai câu nói của Đức Giêsu: c.39 "làm sao kẻ mù dắt được kẻ mù..." và c.40 "môn đệ không hơn Thầy được...".

Hai câu này được Mt ghi lại ở hai nơi khác nhau (Mt 15,14 và Mt 10,24) vậy có lẽ đây là hai logia, nghĩa là hai câu nói rời mà Đức Giêsu đã nói vào hai lúc khác nhau, nhưng ở đây chúng được Luca tập họp chung lại. Vì thế mà ta thấy sự liên hệ giữa chúng không được chặt chẽ, đưa đến một logic cũng lỏng lẻo.

2) Muốn cho có logic, có lẽ ta phải đảo ngược lại như sau:

- Trên nguyên tắc, môn đệ dốt hơn thầy.

- Do đó, nếu thầy mà mù quáng để dạy những điều sai lầm, thì môn đệ còn bị sai lầm hơn nữa.

- Người môn đệ của Đức Giêsu có trách nhiệm hướng dẫn kẻ khác (họ trở nên "thầy" của kẻ khác). Trước khi làm việc hướng dẫn này, họ phải cẩn thận đừng để mình bị sai lầm.

Muốn thế, một mặt họ phải cố gắng rập khuôn theo Đức Giêsu - Tôn sư của họ. Và mặt khác phải tự phê tự sửa trước khi phê bình và sửa chữa người khác.

3) Tóm lại: điều kiện thứ nhất của người môn đệ gương mẫu là phải sáng suốt bằng cách rập khuôn theo Tôn sư Giêsu và tự phê tự sửa.

II - CÁI XÀ VÀ CỌNG RÁC: 41-42

41   - Ngoài trách nhiệm hướng dẫn người khác theo đúng giáo huấn của Tôn sư Giêsu, người môn đệ đôi khi cũng phải sửa lỗi người khác ("lấy cái rác trong con mắt anh em ra"). Những câu trong phần này không cấm đoán việc sửa lỗi, trái lại chúng nói về việc sửa lỗi ấy.

       - Nhiều khi việc sửa lỗi không được công bằng vì lý do thành kiến, tự ái, hồ đồ vv... khiến ta xem một lỗi nhỏ của người khác thành lỗi nặng. Ngược lại xem một lỗi nặng của bản thân như lỗi nhỏ. Cho nên để việc sửa lỗi được công bằng và hữu ích thì trước tiên không được sửa lỗi người khác do động cơ tự ái, thành kiến hoặc chỉ để chứng tỏ uy quyền.

42   - Nguy hiểm thứ hai phải đề phòng khi sửa lỗi người khác, đó là giả hình ("Thấy cái rác trong con mắt anh em mà không thấy cái xá trong con mắt mình"; "Hỡi kẻ giả hình"). Nghĩa là bên trong và bên ngoài của ta không hợp nhau: trong lòng mình xấu thế mà mình tỏ ra tốt và muốn sửa cái xấu nơi người khác. Vậy trước khi sửa người thì phải sửa chính mình ("Lấy cái xà ra khỏi mắt ngươi trước đã, rồi sẽ thấy rõ để lấy cái rác trong con mắt người anh em")

III - CÂY VÀ TRÁI: 43-44

1) Chỉ có thể tránh nguy hiểm giả hình nếu như hành động bề ngoài của ta hợp với bên trong của ta. Đối với biệt phái và luật sĩ, một hành động được coi là tốt khi nó phù hợp với Luật. Đức Giêsu sâu sắc hơn: một hành động là tốt, khi nó hợp với một tâm hồn tốt, một tâm hồn tốt sẽ sinh ra những hành động tốt.

2) Trên thực tế, lòng người không phải tuyệt đối hoặc tốt hoặc xấu, không ai hoàn toàn tốt mà cũng không ai hoàn toàn xấu. Thí dụ về cây và trái ở phần này xem ra không thực tế vì nó giả thuyết lòng người đơn thuần là tốt hẳn hoặc xấu hẳn.

Đây là kiểu nói đơn giản và cường điệu của Đức Giêsu để làm nổi bật bài học của Ngài và cũng dễ hiểu cho độc giả bình dân vốn không quen những phân biệt tế nhị của người trí thức.

IV - KHO TÀNG TRONG LÒNG: 45

1) Trong phần này, Đức Giêsu so sánh cõi lòng con người như một kho tàng. Nó là nơi xuất phát những lời nói và việc làm hoặc tốt hoặc xấu. Từ kho tàng tốt thì sẽ phát ra những lời nói việc làm tốt. Bởi thế người môn đệ phải liệu làm sao cho kho tàng lòng mình chứa đầy những điều tốt.

2) Những điều tốt phải chứa trong kho tàng lòng mình là gì? Đó là những giáo huấn của Đức Giêsu.

V. PHẢI THI HÀNH: 46-49

Tất cả những lời dạy trên đều rất hay. Nhưng nếu chỉ có nghe suông thôi thì chẳng ích lợi gì, và người như thế cũng chẳng đáng là môn đệ Đức Giêsu. Họ chỉ như một cái nhà được xây trên cát mà thôi. Còn những ai chẳng những nghe mà còn thi hành thì mới xứng đáng là môn đệ Ngài, họ như cái nhà được xây trên đá vững chắc.

KẾT LUẬN

Người môn đệ của Đức Giêsu không phải chỉ là người chấp nhận thương yêu kẻ thù (đoạn trước: cc 27-36), mà còn phải là người nhiệt thành muốn cho người khác tiến bộ trên con đường tốt. Cho nên người môn đệ lo hướng dẫn người khác, đôi khi nếu cần thì sửa lỗi người khác. Nhưng trước khi hướng dẫn người ta thì mình phải sáng suốt theo sự hướng dẫn của Đức Giêsu. Trước khi sửa lỗi người khác thì mình phải tự sửa mình cho đúng với giáo huấn của Đức Giêsu.

69.Chúa Nhật 8 Thường Niên

(Suy niệm của Jaime L. Waters - Nhóm Sao Biển chuyển ngữ từ America Magazine)

ĐIỀU MÀ CHÚNG TA VÀ GIÁO HỘI CẦN HỌC LÀ

NÓI LỜI ‘XIN LỖI’

Các bài đọc của Chúa nhật 8 Thường niên rất hợp thời, khi nhấn mạnh sự khôn ngoan, trung thực và nhận lỗi. Chúa Giêsu chia sẻ nhiều câu châm ngôn khôn ngoan và các câu hỏi tu từ để thúc đẩy và thách đố những người theo Ngài là các các môn đệ biết học hỏi để trưởng thành. Những nhận thức rút ra từ bài Tin mừng hôm nay đặc biệt thích hợp với những thách đố mà Giáo hội ngày nay đang đối diện.

Sau khi phê phán sự bất công và khẳng định tầm quan trọng của tình yêu thương, Chúa Giêsu nói đến đức khôn ngoan đòi hỏi phải duyệt xét nội tâm và tự sửa mình. Ngài nhắc các môn đệ nhận ra những thiếu sót của mình trước khi nhấn mạnh những thiếu sót của người khác. “Sao ngươi nhìn cái rác trong mắt anh em, còn cái đà trong chính mắt ngươi thì lại không thấy?” Những câu hỏi như vậy mời gọi người nghe nhìn vào bản thân và sửa mình để được chuẩn bị và có thể giúp người khác lớn lên. Ngụ ý của bài Tin mừng hôm nay là sự cần thiết phải nhìn nhận những thiếu sót và cầu xin sự tha thứ.

Vào tháng Giêng vừa qua, nhân việc công bố báo cáo về các vụ lạm dụng ở giáo phận Munich và Freising, Đức Giáo hoàng danh dự Bênêđictô XVI đã đưa ra một lá thư mang tinh thần sám hối đối với những biến cố đã xảy ra trong thời gian ngài là Tổng Giám mục ở đây (1977-1982). Ngài bày tỏ “nỗi đau đối với những lạm dụng và sai sót xảy ra trong thời gian được giao nhiệm vụ ở những nơi tương ứng”. Ngài xin lỗi về sự nhầm lẫn, hoàn toàn không cố ý, về sự hiện diện của ngài trong cuộc họp ngày 15/1/1980, trong đó ngài quyết định tiếp đón một linh mục cần được chữa trị trong giáo phận [1]. Cũng như đối với tất cả mọi người và mọi tổ chức, việc trung thực tự đánh giá và tự phê bình là cần thiết để cố gắng sửa chữa những sai trái và xây dựng lại những mối tương quan đã bị tổn thương.

Vị Tôi tớ Chúa Thea Bowman, một nữ tu da màu (1937-1990), trong bài phát biểu năm 1989 tại Hội đồng Giám mục Hoa Kỳ, đã chia sẻ vô số nhận định về nhiều chủ đề, đặc biệt là kinh nghiệm của người Công giáo da màu trong Giáo hội và thế giới. Trong bài diễn văn, Nữ tu Thea nói về tương quan giữa giáo sĩ và giáo dân. “Công việc của thừa tác viên có chức thánh, của thừa tác viên được đào tạo chuyên môn, là giúp cho Dân Chúa làm công việc của Giáo hội … [và] Giáo hội kêu gọi chúng ta tham gia và dấn thân trong những công việc này”. Nữ tu Thea Bowman nhấn mạnh với các nhà lãnh đạo Giáo hội rằng vai trò của họ là giúp đỡ và trao quyền cho mọi người để giải quyết các nhu cầu của thế giới, để dạy dỗ, thuyết giảng, làm chứng, thờ phượng, phục vụ, chữa lành và hòa giải. Và giáo dân cũng được trao quyền tham gia, không thụ động quan sát những gì xảy ra trong Giáo hội nhưng tích cực tham gia vào việc thờ phượng, lãnh đạo và sửa chữa những thiếu xót xảy ra trong Giáo hội.

Tiếp theo những lời tuyên bố khôn ngoan và ngôn ngữ cứng rắn của Chúa Giêsu trong Tin mừng là những lời an ủi, khích lệ. Khi tiếp tục bài giảng, Chúa Giêsu tuyên bố với các môn đồ rằng người tốt, giống như cây tốt, sẽ trổ sinh hoa trái tốt đẹp. Điều tốt đẹp này sẽ thúc đẩy mọi người và các tổ chức trở nên biết tự nhận thức và thừa nhận cách rõ ràng những thất bại… Như Nữ tu Thea Bowman đã nhắc nhở chúng ta, giáo dân và giáo sĩ được kêu gọi cùng nhau làm việc với điều kiện và cơ hội bình đẳng để tham gia vào việc sửa chữa và canh tân Giáo hội. Vì thế, chúng ta cầu nguyện cho bản thân cũng như cho Giáo hội biết khiêm nhường nhận lỗi và biết xin lỗi về những sai lầm, nhờ đó, sẽ làm phát sinh những kết quả tốt đẹp cho Giáo hội và thế giới hôm nay.

--------------------

[1] Đức Biển Đức XVI: Xấu hổ, đau đớn, chân thành cầu xin sự tha thứ về các vụ lạm dụng tính dục - Vatican News