NGƯỜI ĐÀN BÀ NGOẠI TÌNH ĐƯỢC THA

(Suy niệm của Lm. Trần Bình Trọng)

Làm thế nào để trả lời một câu hỏi hóc búa, nhất là khi người hỏi có ý bắt bẻ? Chúa Giêsu trong Phúc âm hôm nay đã phải đối chất với một câu hỏi như thế. Những người Biệt phái và Luật sĩ trình lên Chúa một vụ về người đàn bà mà họ cho rằng họ đã bắt được quả tang phạm tội ngoại tình. Thực ra thì bắt được người đang phạm tội ngoại tình cũng khó, chứ đâu phải chuyện dễ, trừ khi cái tò mò tính len lỏi vào. Mà tò mò trong trường hợp này có thể là phạm tội bằng mắt. Tuy nhiên xem ra họ không quan tâm đến người đàn bà ngoại tình cho bằng việc muốn gài bẫy để đưa Chúa vào tròng và làm khó cho Chúa trước chính quyền La mã và giáo quyền Do thái giáo.

Theo luật Mô-sê, khi người đàn bà bị bắt được phạm tội ngoại tình, thì sẽ bị ném đá. Như vậy nếu Chúa Giêsu trả lời không phải ném đá, thì Người chống lại luật Môsê. Đàng khác luật La mã áp dụng cho cả người Do thái thời bấy giờ cấm ném đá một người cho đến chết. Vậy nếu Chúa Giêsu đồng ý cho ném đá người đàn bà ngoại tình, tức là Người chống lại luật La mã. Như vậy vâng luật Do thái, thì lại lỗi luật La mã, và ngược lại, vâng luật La mã thì lại lỗi luật Do thái. Đàng khác nếu Chúa bằng lòng cho ném đá, thì Người lại mâu thuẫn với đường lối yêu thương, nhân từ và tha thứ mà Người vẫn thường giảng dạy. Như vậy thì Chúa phải trả lời thế nào? Thật nan giải.

Phúc âm kể lại Chúa cúi xuống vạch vài nét trên đất. Chúa vẽ gì, Phúc âm không kể lại. Có lẽ Chúa chỉ vạch vài đường lả lướt chơi vậy cho đỡ buồn để tỏ ra Chúa không quan tâm đến câu hỏi của họ. Và rồi Chúa bảo họ ai không có tội thì hãy ném đá người đàn bà trước đi. Nhưng không ai trong nhóm họ đã dám làm. Đọc Phúc âm, ta thấy người Biệt phái và Luật sĩ thường bị Chúa quở trách nhiều nhất vì họ là những người hay bới lông tìm vết, hay phê bình chỉ trích, hay nói mà không làm. Chúa bảo họ là những người kiêu căng, tự phụ và giả hình vì họ giữ đạo theo hình thức bên ngoài, mà lòng họ xa Chúa.

Mục đích của việc Chúa quở trách là để dạy họ về đường lối Phúc âm của Người, và qua việc dạy họ, Chúa cũng dạy bảo ta nữa vì mỗi người chúng ta đều có những lúc giống người Biệt phái và Luật sĩ. Nếu có lời giảng dạy nào của Chúa và của người thừa hành mà làm ta suy nghĩ, thì đó là cái bước khởi đầu cho việc hối cải. Nếu Chúa khắt khe với người Luật sĩ và Biệt phái thì Chúa lại nhân từ với người chân thành khiêm tốn và thương xót người tội lỗi mà có lòng ăn năn sám hối. Vì tội lỗi của họ có thể là do hoàn cảnh xã hội hay nghèo túng gây ra như chuyện Thuý Kiều bán mình chuộc cha. Do đó cái hiện tượng đói ăn vụng, túng làm liều có thể được khoan hồng và ân xá. Vì thế áp dụng vào hoàn cảnh mỗi người, khi đi xưng tội ta phải xét cái cội rễ của tội hơn là quan sát và cắt cái ngọn. Cắt cái ngọn thì cây sẽ mọc lại, nhưng nếu nhổ cả rễ thì nó hết mọc. Cũng vậy, triệt cái cội rễ của tội mới hi vọng tránh phạm tội.

Trong Phúc âm hôm nay, Chúa kêu gọi người đàn bà bắt đầu cuộc sống mới, chấp nhận lòng nhân từ hay tha thứ của Chúa. Cái đề tài bắt đầu mới lại cũng được tìm thấy trong hai bài đọc Thánh kinh hôm nay. Tiên tri Isaia hôm nay nghĩ về cái cuộc xuất hành, cái cuộc giải thoát mới cho dân Chúa, không phải giải thoát khỏi ách nô lệ bên Ai cập, nhưng là giải thoát khỏi tội lỗi và nết xấu. Bài trích thư Thánh Phaolô tông đồ gửi tín hữu Philípphê cũng chứa đựng cái gì mới. Thánh Phaolô rao giảng việc bắt đầu mới trong đời sống mới, đời sống ân sủng với Chúa. Đọc Phúc âm ta thấy Chúa Giêsu ghét tội, nhưng Chúa lại nhân từ với người có tội. Chúa tỏ lòng từ bi, ban ơn tha thứ cho chị đàn bà tội lỗi để chị ta xa tránh tội. Trước hết Chúa ban cho chị lời trấn an: Không ai kết án con sao? (Ga 8:11). Theo sau là lời tha thứ: Ta cũng không kết án con (Ga 8:11).. Sau cùng là lời khuyên răn chỉ đạo: Con hãy đi và đừng phạm tội nữa (Ga 8:11).

77.Chúa Nhật 5 Mùa Chay

(Suy niệm của Jaime L. Waters - Nhóm Sao Biển chuyển ngữ từ America Magazine)

GƯƠNG CỦA ĐỨC GIÊSU TRONG NỀN VĂN HÓA HẠ THẤP PHỤ NỮ NGÀY NAY

Bài Tin mừng Chúa nhật V Mùa Chay kể câu chuyện thường được gọi là “Người phụ nữ ngoại tình”, tuy nhiên cần có một ‘tên gọi’ mới để đặt đúng trọng tâm câu chuyện. Có lẽ tên gọi chính xác hơn sẽ là: “Người phụ nữ được Chúa Giêsu nhìn thấy và tôn trọng” hoặc “Chúa Giêsu khiển trách giới lãnh đạo Do Thái”. Người đọc hôm nay cần phải lưu ý đến cách thức ‘tên gọi’ ảnh hưởng đến việc giải thích một bản văn.

Phân đoạn hôm nay được trích từ Tin mừng của thánh Gioan, nhưng để nội dung bản văn phù hợp với Tin mừng này thì thật phức tạp. Các bản viết tay đầu tiên của Tin mừng Gioan không có câu chuyện này, và một số truyền thống ghi lại câu chuyện trên vào những lúc khác nhau trong Tin mừng Gioan hoặc thậm chí trong Tin mừng Luca. Dù cho lịch sử về bản văn có phức tạp, tự câu chuyện được chấp nhận như một truyền thống đích thực có thể đã lưu hành độc lập với các sách Tin mừng.

Trong bài trình thuật, các nhà thông luật và người Pharisêu đem xét xử công khai để ném đá một người phụ nữ bị bắt khi phạm tội ngoại tình. Cần lưu ý đến tác động ‘sợ hãi’ của cả hai người nam nữ khi bị bắt gặp, dù bản văn không chú ý đến việc này. Các nhà lãnh đạo Do Thái trưng dẫn luật Môsê và chuẩn bị ném đá người phụ nữ, dù khoản luật liên quan đến việc ném đá người phạm tội ngoại tình là phải xử tử cả hai (Lv 20,10; Đnl 22,22). Bản văn không nhắc đến người được cho là đồng phạm với cô, điều này không may đã phản ánh khuynh hướng chú trọng đến lỗi lầm của phụ nữ trong một số bản văn và khiến họ phải chịu phán xét và khiển trách.

Giới lãnh đạo chất vấn Đức Giêsu xem họ nên xử người phụ nữ này như thế nào. Đức Giêsu hai lần viết trên mặt đất, có lẽ để chuẩn bị trả lời hoặc ra hiệu Ngài phớt lờ sự thách thức của họ. Cuối cùng, khi trả lời, Đức Giêsu nói với các luật sĩ và người biệt phái: “Ai trong các ông sạch tội, thì cứ việc lấy đá mà ném trước đi.” Không ai trong số họ dám ném đá, nên họ bỏ đi. Sau đó, Đức Giêsu hỏi người phụ nữ có ai đã lên án cô không. Khi cô nói không, Ngài trả lời: “Tôi cũng không lên án chị. Hãy đi, và từ nay đừng phạm tội nữa”.

Đức Giêsu có thể chỉ nói đơn giản là đừng lên án người phụ nữ này — đó sẽ là một câu trả lời tuyệt vời. Thay vào đó, Ngài đi xa hơn khi nhận ra sự kiêu ngạo và phán xét của những nhà lãnh đạo đang hành hạ cô và mời gọi họ tự vấn chính mình. Thay vì công khai nhục mạ người phụ nữ, các luật sĩ và người biệt phái nên tự xem lại bản thân và hành vi sai trái của mình.

Mặc dù phân đoạn này dựa trên chủ đề của những tuần trước về sự ăn năn và tha thứ, nhưng đồng thời nó còn chuyển tải nhiều hơn thế. Câu chuyện cho chúng ta thấy quyền lực và những vấn nạn của sự thóa mạ và sỉ nhục. Điều đó sẽ khiến chúng ta suy nghĩ về những cảnh huống tương tự hiện nay và cách thức đối xử với nhau xứng hợp phẩm giá và trân trọng, như chính Đức Giêsu đã làm.

Nhiều người trong xã hội cũng như Giáo hội thường hay phán xét và chỉ trích, nhất là những gì liên quan đến phụ nữ, đến thân xác của họ. Giống như người phụ nữ trong bài Tin mừng hôm nay, người nữ ngày nay thường phải đối mặt với gánh nặng khó khăn khi chịu xấu hổ vì các hành vi tình dục và thậm chí nhục nhã khi là nạn nhân của tấn công tình dục.

Chúng ta phải nhận thấy những gì Đức Giêsu làm và không làm trong câu chuyện. Ngài nhìn thấy và nói chuyện trực tiếp với người phụ nữ, điều mà các luật sĩ và người biệt phải trong câu chuyện không bao giờ làm. Hơn nữa, Ngài từ chối lên án và không phán xét tội lỗi của cô ngay cả khi bảo cô đừng phạm tội nữa. Ngài không xem cô là người phụ nữ bị bắt phạm tội ngoại tình, và chúng ta cũng nên có cái nhìn như vậy. Ngoài ra, khi nói chuyện với các luật sĩ và người biệt phái, Đức Giêsu hướng họ chú ý đến hành vi tội lỗi của bản thân, gợi cho họ tập trung vào việc ăn năn hơn là phán xét. Khi sắp kết thúc hành trình Mùa Chay, Tin mừng hôm nay mời gọi chúng ta hãy thương xót, cảm thông và biết chú ý đến những khiếm khuyết của bản thân, nỗ lực cải thiện hết thảy mọi mặt.