ĐÂU LÀ NHỮNG DẤU CHỈ CỦA SỰ BIẾN ĐỔI?

Tôi tớ Chúa – Nữ tu Mary Elizabeth Lange đã giúp thay đổi cuộc sống của nhiều người, đặc biệt là các trẻ em và phụ nữ da đen ở Baltimore, tiểu bang Maryland, Hoa Kỳ. Sơ đã sáng lập Dòng Oblate Sisters of Providence (Nữ tu Hiến sĩ Chúa Quan phòng), và cùng với các chị em trong dòng tổ chức nhiều trường học, trung tâm đào tạo và nhà ở nhằm cung cấp cho các bà góa và trẻ em mồ côi năng lực và kỹ năng cần thiết để cải thiện cuộc sống. Trọng tâm sứ vụ Mẹ Lange nhắm đến chính là sự cần thiết của cầu nguyện vốn là nguồn cảm hứng và tác động lên công việc của hội dòng. Nhận thức được tầm quan trọng của cầu nguyện, Mẹ đã mở cửa nhà nguyện hội dòng để chào đón mọi người, với chủ đích dành riêng cho các tín hữu da màu đến thờ phượng và cầu nguyện. Tin mừng Chúa nhật II mùa Chay cũng nhắc nhở chúng ta về sức mạnh của sự biến đổi và lời cầu nguyện.

Hôm nay, chúng ta nghe trình thuật về cuộc hiển dung của Đức Giêsu theo Tin mừng Luca. Thánh sử đã đưa việc cầu nguyện vào trong biến cố này, một chi tiết không có trong các trình thuật của Mátthêu và Máccô. Tin mừng Luca ghi lại, Đức Giêsu đưa Phêrô, Gioan và Giacôbê lên núi cầu nguyện, và đang lúc cầu nguyện, diện mạo và y phục Người thay đổi. (Mátthêu và Máccô miêu tả hành trình đi lên núi nhưng không nhấn mạnh hành động cầu nguyện như là mục đích của cuộc hành trình). Sau đó, Môsê và Êlia hiện ra đàm đạo với Đức Giêsu, bàn luận về cuộc xuất hành Người sắp hoàn thành tại Giêrusalem.

Biến cố biến hình có nhiều ý nghĩa. Với Đức Giêsu, cuộc biến hình làm thay đổi về mặt thể lý và thiêng liêng. Dung mạo Người đổi khác, và y phục Người trắng tinh chói lòa. Khi gặp Môsê và Êlia, Đức Giêsu xuất hiện trong vinh quang, đàm đạo với hai vị ngôn sứ, và các môn đệ đã chứng kiến vinh quang ấy. Theo truyền thống Kinh thánh, vinh quang thần linh gắn liền với sự sáng láng chói loà được xem như là dấu chỉ sự hiện diện của Thiên Chúa. Trong khi Chúa nhật tuần trước nhấn mạnh đến nhân tính của Đức Giêsu khi thuật lại việc Người chịu cám dỗ, thì hôm nay qua biến cố hiển dung, thiên tính của Đức Giêsu đã được làm nổi bật.

Nhìn từ nhãn quan của các môn đệ, biến cố này có nhiều ý nghĩa biểu tượng. Việc hiển dung diễn ra trên một ngọn núi, một địa điểm gặp gỡ Thiên Chúa trong truyền thống. Cả Môsê và Êlia, hiện diện trong cuộc biến hình, cũng đã từng gặp gỡ Thiên Chúa trên một ngọn núi, và được liên kết với lời tiên báo tương lai cũng như với thời đại của Đấng Thiên Sai. Môsê và Êlia cũng gắn liền với lề luật và các ngôn sứ, vốn sẽ được ứng nghiệm nơi Đức Giêsu. Hình ảnh đám mây che phủ ngọn núi sau khi Đức Giêsu biến hình là một dấu chỉ khác nữa về sự hiện diện thần linh, nhất là liên quan tới cuộc gặp gỡ Thiên Chúa của Môsê trên núi Sinai.

Biến cố hiển dung cũng vang vọng nơi những phần khác của Tin mừng Luca. Ví dụ như trong biến cố Đức Giêsu chịu phép rửa, một giọng nói tuyên bố Ngài là Con yêu dấu, giống với ngôn ngữ trong Tin mừng hôm nay khi nói Đức Giêsu là Con được tuyển chọn. Cũng nên lưu ý đến tư thế của các môn đệ trong khi cầu nguyện. Khi cầu nguyện, Phêrô, Gioan, và Giacôbê đã “ngủ mê mệt”, nhưng khi thấy vinh quang của Đức Giêsu, họ tỉnh hẳn. Việc các ông ngủ quên vào thời khắc quan trọng khi cầu nguyện xảy ra một lần nữa vào cuối Tin mừng Luca khi Đức Giêsu cầu nguyện trên núi Ôliu. Thánh Luca không chỉ trích việc các môn đệ ngủ quên lúc đó; thánh sử chỉ muốn nói rằng ngủ quên là một dấu chỉ thể hiện nỗi đau buồn quá mức của các môn đệ trước cái chết sắp đến của Đức Giêsu. Trong suốt biến cố hiển dung, mặc dù các môn đệ đã ngủ thiếp đi, nhưng các ông đã bừng tỉnh để chứng kiến vinh quang Thiên Chúa tỏ hiện.

Sau cuộc hiển dung, Môsê và Êlia rời đi, chỉ còn Đức Giêsu cùng ba môn đệ đi xuống núi, cả bốn người đều đã được biến đổi. Việc họ thinh lặng nhắm đến một sự kiện biến đổi cá nhân không được nói ra vào thời điểm đó. Thánh Luca đã đưa việc cầu nguyện vào ngay thời điểm quan trọng trong sứ vụ của Đức Giêsu nhằm làm nổi bật sức mạnh của cầu nguyện trong việc gặp gỡ Thiên Chúa và đón nhận mặc khải. Nhờ cầu nguyện, Đức Giêsu tỏ lộ cho các môn đệ thấy vinh quang của Người, và sự xuất hiện của Môsê và Êlia càng cho thấy vai trò của Người trong lịch sử cứu độ. Khi tiếp tục hành trình mùa Chay, chúng ta được mời gọi tìm ra những cách thức để cầu nguyện riêng cũng như cầu nguyện chung ngõ hầu được biến đổi và gia tăng sự kết hiệp với Thiên Chúa và tha nhân.

82.Chúa Nhật 2 Mùa Chay

(Suy niệm của John. Nguyễn)

CHÚA GIÊSU BIẾN HÌNH ĐỔI DẠNG

1. Chúng ta cũng giống như Đức Giêsu: có bản chất cao quí ẩn trong thân xác yếu đuối của kiếp người trần Cuộc biến hình của Đức Giêsu cho ta thấy bản chất sâu thẳm của Ngài, Ngài không chỉ là một con người yếu đuối, phải đau khổ, và chịu bao hạn chế của kiếp người như bao người khác, mà còn là một vị Thiên Chúa đầy vinh quang và quyền năng. Trước khi Ngài bước vào cuộc khổ nạn và chịu chết, Ngài đã cho ba môn đệ yêu dấu nhất của Ngài thấy được bản chất sâu thẳm của Ngài, để củng cố niềm tin của các ông. Nhất là trong những ngày sắp tới, đức tin của các ông sẽ bị chao đảo dữ dội, vì lúc ấy các ông chỉ có thể thấy được con người hết sức bất lực và hạn chế của Ngài. Nhưng thật ra, sự yếu đuối bất lực ấy chỉ là tạm thời, bản chất thường hằng của Ngài là bản chất đầy vinh quang, cao cả như các môn đệ đã chứng kiến trên núi Ta-bo. Bản chất ấy vẫn còn trong tình trạng ẩn dấu, chưa tỏ lộ.

Chúng ta cũng một phần nào tương tự như Đức Giêsu, chúng ta cũng có hai bộ mặt, với hai cách hiện hữu hết sức khác nhau. Một đằng chúng ta là con người như bao nhiêu người khác, nhưng đằng khác, chúng ta là con cái Thiên Chúa. Là con cái Ngài, ta được Ngài ban những ơn đặc biệt để trở nên xứng đáng với địa vị đó. Căn bản và cao quí nhất là Ngài thông ban cho chúng ta chính bản tính Thiên Chúa của Ngài. Thánh Phê-rô đã cho ta biết chân lý ấy: "Thiên Chúa đã ban tặng chúng ta những gì rất quí báu và trọng đại Người đã hứa, để nhờ đó anh em được thông phần bản tính Thiên Chúa, sau khi thoát khỏi cảnh hư đốn do dục vọng gây ra trong trần gian" (2Pr 1,4).

2. Bản chất cao quí của chúng ta: là con cái của Thiên Chúa

Thông thường, ta ít khi ý thức được phẩm giá hết sức cao quí của mình cũng như của những Ki-tô hữu sống gần ta, chung quanh ta, tất cả đều là con cái Thiên Chúa. Không ý thức được điều ấy, nên ta không trân trọng đủ chính bản thân ta cũng như không trân trọng những Ki-tô hữu khác. Chúng ta sống giống như mình không phải là con cái của Ngài, vì nếu ta xác tín được mình là con cái của Ngài, đời sống chúng ta sẽ thay đổi rất nhiều. Chúng ta thử nghĩ, nếu ta là con một vị vua, là một hoàng tử, thì ta sẽ xử sự thế nào? Trước mặt mọi người, ta sẽ phải cư xử cho đúng với tư cách một vị hoàng tử. Đi đâu ta cũng không sợ bị ai ăn hiếp hay bắt nạt, vì đằng sau ta có cả một hậu thuẫn mạnh mẽ.

Tuy cũng có cái vỏ bề ngoài yếu đuối và đầy hạn chế như bao nhiêu người khác, nhưng bản chất của chúng ta vượt hẳn cái vỏ bề ngoài yếu đuối ấy. Chúng ta là con cái Thiên Chúa, được thông phần bản tính của Thiên Chúa, đầy vinh quang, quyền năng, tình thương. Tình trạng của chúng ta giống như bức tượng bằng vàng trong câu chuyện minh họa sau đây.

Một ngôi chùa kia có một tượng Phật bằng vàng, nhưng trong thời chiến tranh loạn lạc, người ta phải che dấu sự quí giá ấy bằng một lớp đất sét bọc bên ngoài. Thành thử mọi người tới xem chỉ thấy đó là một bức tượng bằng đất sét, chẳng quí giá hơn những tượng đất sét khác. Chiến tranh kéo dài quá lâu, nên sau chiến tranh, người ta không còn nhớ bức tượng đó bằng vàng nữa, cho đến một hôm... Một hôm, sư trụ trì vô tình để một vật cứng chạm mạnh vào bức tượng, khiến bức tượng bị bể một mảnh lớn, và để lộ ra chất vàng lấp lánh sáng chói. Thế là ông bèn đập bỏ tất cả lớp đất sét bọc bên ngoài. Và tượng Phật bây giờ đã trở thành một bức tượng bằng vàng sáng chói, đầy giá trị.

Mỗi người Ki-tô hữu chúng ta đều có một cái gì giống như bức tượng đó. Bên ngoài dù chúng ta không khác gì ai, không hơn gì ai, nhưng thực ra, chúng ta là con cái Thiên Chúa, là hình ảnh của chính Thiên Chúa, mang bản tính Thiên Chúa nơi bản thân. Dù ta có yếu hèn, tội lỗi, hay xấu xa đến thế nào đi nữa, thì bản tính Thiên Chúa trong chúng ta vẫn là bản tính của Thiên Chúa, đầy quyền năng, mạnh mẽ, trong sạch, thánh thiện. Vào thế kỷ thứ nhất của Ki-tô giáo, một giám mục thuộc phái Ngộ Đạo (gnosticisme) nói rằng: "Chúng ta, những người Ki-tô hữu, cũng giống như một thỏi vàng nguyên chất, dù có bị ném xuống bùn nhơ, cũng vẫn là một thỏi vàng nguyên chất với đầy đủ giá trị của nó. Chỉ cần rửa sạch lớp bùn bám bên ngoài, thì thỏi vàng lại sáng lên ánh sáng đặc trưng của nó". Hay tương tự như một hoàng tử trong thời gian bị lưu lạc xa vua cha, dù có làm nghề gì thấp hèn đến đâu để sinh sống, thì cũng vẫn là hoàng tử. Chỉ cần hoàng tử ấy trở về với vua cha, thì hoàng tử sẽ lại trở thành hoàng tử chính hiệu, với quyền kế vị vua cha.

3. Chúng ta thường quên không ý thức được bản chất cao quý ấy

Rất nhiều khi người Ki-tô hữu chúng ta đã quên mất bản chất hết sức cao quí của mình là con cái Thiên Chúa, là hình ảnh Thiên Chúa (nghĩa là giống như Thiên Chúa), là người mang trong mình bản tính của Thiên Chúa, và vì thế chúng ta có quyền thừa hưởng gia nghiệp cua Ngài với tư cách là con cái Ngài. Chính vì quên mất cái bản chất cao quí ấy, nên nhiều khi chúng ta đã sống không xứng đáng với bản chất ấy, nghĩa là cũng chỉ sống giống như bao người khác, thậm chí sống như con cái của ma quỉ, của thế gian, không phù hợp với phẩm giá của mình. Là con cái Thiên Chúa, nhưng nhiều khi chúng ta tin tưởng, cầu xin, khiếp sợ hoặc trông cậy vào những thế lực khác, vào sự can thiệp của những quyền lực không phải của Thiên Chúa, thậm chí đối nghịch với Thiên Chúa. Chúng ta đã hành xử như thể Thiên Chúa là một hữu thể xa lạ đối với mình, không phải là người Cha rất yêu thương mình, mà hành xử như một người có bản chất thấp hèn. Hành xử như thế, vô tình, chúng ta đã hạ thấp hoặc xúc phạm đến hình ảnh và bản tính Thiên Chúa trong chúng ta.

4. Hãy thường xuyên biểu lộ bản tính cao cả của chúng ta trong tư tưởng, qua lời nói và hành động

Bài Tin Mừng hôm nay cho ta thấy thần tính hay bản chất vinh quang cao cả của Đức Giêsu, vốn ẩn dấu trong thân xác đầy hạn chế của Ngài, nay hiện ra một cách tỏ tường trước mặt các tông đồ. Điều đó cũng nhắc cho chúng ta ý thức về bản tính hay hình ảnh của Thiên Chúa nơi thân xác yếu đuối của chúng ta. Chúng ta cần thường xuyên biểu lộ bản tính hay hình ảnh của Thiên Chúa nơi chúng ta qua tư tưởng, lời nói, hành động của mình. Làm sao để mỗi tư tưởng, mỗi lời nói, cũng như mỗi hành động của chúng ta đều nói lên được bản chất cao quí của chúng ta là con cái Thiên Chúa, là hình ảnh trung thực của Thiên Chúa. Giống như người ta có thể nhìn vào cách ăn nói, xử sự của một người mà đoán được bản chất của người ấy. Hay như khoa học thời nay có thể căn cứ vào một sợi tóc, một tế bào của một người mà biết được tính chất hay tình trạng thể lý của người ấy. Cuộc sống của một người con cái Chúa cũng phải toát lên được bản chất ấy của mình.

Bài đọc 2 cũng nhắc lại cho ta biết quê hương đích thật của chúng ta là ở trên trời. Và trong tương lai thân xác yếu hèn của chúng ta cũng sẽ trở nên vinh hiển, mạnh mẽ như thân xác của Ngài. Tất cả những đau khổ, hạn chế của ta chỉ là tạm thời, sẽ qua đi, nhưng bản chất cao quí của ta thì mãi mãi tồn tại và không thay đổi.

Cầu Nguyện

Lạy Chúa, xin giúp con ý thức được bản chất cao quí của con là con cái Chúa, là hình ảnh của Chúa, và được Chúa thông phần bản tính của Chúa cho con. Xin cho con biết luôn ý thức bản chất cao quí của mình, và sống xứng đáng với bản chất ấy. Amen.