CỦA CẢI DƯ GIẢ CÓ BẢO ĐẢM ĐƯỢC MẠNG SỐNG CON NGƯỜI

Là vấn đề được Đức Giêsu nêu lên không riêng cho người đòi chia gia tài mà còn cho mọi người trong đám đông theo Người. Gia tài là gia bảo để lại, vừa là vật thể, vừa là tinh thần. Vật thể chỉ để sử dụng, tinh thần biểu trưng công ơn cha mẹ tạo ra giờ các ngài đã khuất. Điều đó, trên nguyên tắc, được phân chia đồng đều cho các con. Hôm nay giữa đám đông, có người lên tiếng xin Đức Giêsu lấy quyền ‘chia phần gia tài công bình cho anh’. Có lẽ do Đức Giêsu dạy cầu nguyện hấp dẫn từ kinh Lạy Cha trước đây. Anh mạnh dạn mạo muội lên tiếng xin Người phân giải.

Đứng ra chia gia tài? Đức Giêsu không làm được! Vì, ở đây bây giờ, Người không xử kiện, không là quan tòa ‘chợ đời’. Người đang mang sứ mệnh, dành cho Người, tuyệt đối cao cả, trên đường lên Giêrusalem chịu chết. Cái chết của Người sẽ lập nên ‘cơ đồ’ thiêng liêng mà muôn người trần thừa hưởng bất tận. Đó là điều Người cũng muốn mọi người đồng tâm cùng thực hiện.

Trong câu chuyện kể cho mọi người, Đức Giêsu nêu hai vấn đề đối chiếu, vật chất dư giả và sự tồn vong mạng sống. Nên khi lấy vật chất dư giả để bảo đảm mạng sống thật là điều hão huyền. Thế mà không ít người, trong khi miệt mài lo thu tích gom góp những gì chóng qua, quên mất những gì là trường cửu. Vì thế Người đã nói: “Ấy người nào thu tích của cải cho mình mà không lo làm giàu trước mặt Thiên Chúa thì số phận cũng như thế đó”(c.21)! ‘Làm giàu’ theo đường lối của Người là gầy dựng những gì ‘công đức’, sự nghiệp, tài sản thiêng liêng trường cửu, là sự công chính. Đây là chủ đích giáo huấn của Đức Giêsu như đã thấy trong Tin Mừng Matthêu: “Anh em đừng tích trữ cho mình những kho tàng dưới đất, nơi mối mọt làm hư nát, và kẻ trộm khoét vách lấy đi. Nhưng hãy tích trữ cho mình những kho tàng trên trời, nơi mối mọt không làm hư nát, và kẻ trộm không khoét vách lấy đi. (x.6,19-20)

Biết rằng mọi ‘vật chất’ hiện có là do Thiên Chúa tạo ‘chung’ cho con người hưởng dùng. Chính những vật chất này làm nên cơ sở để con người lấy năng lực bẩm sinh làm ra nhu cầu cần dùng. Vật chất luôn vô tri. Dù vậy khi ở trước con người, vật chất đã trở nên duyên cớ phát sinh mọi sự phức tạp rối ren. Điều đó được trải nghiệm qua bao thời giữa mọi người, mọi nước, mọi dân. Và Đức Giêsu cũng đã chỉ ra nguyên nhân, duyên do nội tại là ‘mọi thứ tham lam’ của con người đã, thật cụ thể, gây ra bao tiêu cực làm suy suyển tình anh em đồng loại và cuộc sống chung an bình đấy.

Tuy nhiên, đứng trước tâm địa con người, vật chất cũng đã chịu số phận đảo điên. Vì con người, dù trong chiều hướng tâm linh nào, cũng có thể có quan điểm và đánh giá khác nhau về chúng. Ở tiêu cực, một bộ phận cho là phù phiếm chóng qua; bộ phận khác, cách tích cực, tha thiết gắn bó, như Thần Tài Thổ địa, có tầm vóc mang lại may mắn vượt cung cầu không hề chấp nhận thiếu thốn hoặc chỉ đủ. Một bộ phận khác nữa nhìn vật chất là công cụ để thi thố tài cán nội tại sẵn nơi chính mình. Như tôi đã đọc thuộc câu này, ở đâu bao giờ, mà không nhớ nổi rằng: “Ngày xưa hạn hán cầu trời, ngày nay hạn hán mời trời xuống coi”. Không hề không đồng tình điều người xưa nói: Tận nhân lực tri thiên mệnh”.

Ở góc độ tiêu cực như đã nói, không thể không trích dẫn cụ đồ nho Nguyễn Sinh Sắc để thấy được quan điểm chung không ít, vì rất gần với thời hiện đại. Có lẽ trong khi dồi mài kinh sử tiến quan qua nhiều phen thành bại thăng trầm, đã không khỏi nhìn mọi sự thật đáng tủi buồn chê chán. Qua mấy vần thơ khá hấp dẫn, cụ đã bộc lộ rõ quan điểm của mình trước mọi sự đời: “Nhân sinh nhược đại mộng, thế sự như phù vân”. Quan điểm này rất trùng lập với tư tưởng vua Salomon cách cụ gần mấy nghìn năm trong bài đọc thứ I: “Mọi sự là phù hoa”.

Với Đức Giêsu! Người không đưa ra đánh giá phê phán nào đối với vật chất. Vì Người quá am tường tính chất cùng mức độ giá trị của chúng, bởi Người là Đấng tạo dựng nên chúng: ‘mọi sự đều thiện hảo’, thiện hảo theo cung cách ‘Chủ Tác’ tạo thành. Thế vậy, Người thẳng thắn chỉ dạy lập trường sống cho con người mỗi khi đối diện với vật chất đã tạo thành. Là luôn vận dụng khối óc, con tim, tình cảm để lọc chọn hành vi tốt, thực hiện hoạch định, sao đạt được điều độ phải cách, đúng phép và trách nhiệm! Chỉ thế là theo cách hướng dẫn mà Người nói với đám đông dân chúng trên đường theo Người qua đoạn Tin Mừng được trích công bố để suy nghĩ và tâm đắc hôm nay.

Với Phaolô, vị tông đồ yêu mến Đức Giêsu chí tình, qua mỗi bước trên đường rao giảng, đã nghiền ngẫm học hỏi rập khuôn vói Đức Giêsu, xác tín dạy dỗ các giáo đoàn tòng đạo. Bởi vì ánh sáng Đức Giêsu nhập tâm ngài. Trước vật chất là những gì con người phải biết tự phòng, nếu còn muốn ở mãi, và tha thiết bảo toàn đời sống công chính, điều cần thiết là khôn ngoan trong sử dụng, thức tỉnh trước cám dỗ và chất hấp dẫn hiểm nguy của chúng! Tuy không là tên cám dỗ, nó vẫn có ma lực cuốn hút vào vòng hấp lực xoáy ốc của nó kích động cái ‘bụng hèn yếu’ ở con người. Không phải chứ, cái bụng con người, nếu không có tâm linh đạo như ‘vòng khóa kiểm định hãm mở tự động’ thì không là túi tham không đáy đấy ư?

Điển hình với mọi người, Phaolô luôn có tâm ý khuyên bảo hãy có một tinh thần tự do và thái độ hưởng dùng mà không để lòng tha thiết gắn bó với của cải. Ngài viết trong thư gởi giáo đoàn Côrintô: “Kẻ hưởng dùng của cải đời này, hãy làm như chẳng hưởng. Vì bộ mặt thế gian này đang biến đi” (x. 7,31). Thánh nhân cũng không quên nhắc điều như vậy với các cộng sự của ngài, như với Timôtê, trong vai trò chăn dắt đàn chiên, dạy cho họ biết đặt trọn hi vọng và niềm trông cậy vào Thiên Chúa Đấng là chủ mọi sự và thấu suốt mọi sự thì hơn, đặc biệt lưu tâm đến những người giàu của cải:”Những người giàu ở trần gian này, anh hãy truyền cho họ đừng tự cao tự đại, cũng đừng đặt hy vọng vào của cải phù vân, nhưng vào Thiên Chúa, Đấng cung cấp dồi dào mọi sự cho chúng ta hưởng dùng” (tđd. 6,17).

Nhìn chung, Giáo Hội xưa nay trung thành với giáo huấn của Đức Giêsu, vị Thầy không ngừng toàn tâm ý hướng dẫn đoàn dân Chúa đón nhận giáo huấn của Người vì nơi hội tụ Nước trời. Bởi giá trị nhân linh được mua lấy bằng máu vô giá Đấng Cứu Độ. Giá trị đó đã trở nên vô cùng cao quý. Chỉ còn một điều mọi người biết trân trọng giữ lời dạy của Đức Giêsu, khi người phán: “Trước hết hãy tìm kiếm Nước Thiên Chúa và đức công chính của Người, còn tất cả những thứ kia, Người sẽ thêm cho”(Mt 6,33). Tâm quyết này là kiên định dành cho những ai, trên đường lữ hành, diễn tả rực sáng niềm hi vọng.

Lạy Cha! chúng con nguyện danh Cha cả sáng, Nước Cha trị đến. Xin Cha cho chúng con lương thực hằng ngày! Chúng con xin cảm tạ Cha.

54.Phù vân

(Suy niệm của Lm. Giuse Phạm Thanh Liêm, SJ.)

Tác giả sách Giảng Viên nghiên cứu những sự việc xảy ra trên đời, sau những năm tháng dài suy tư, Ngài nói: “Phù vân, quả là phù vân. Tất cả chỉ là phù vân” (Gv.1, 2). Thành công lẫn thất bại, danh thơm tiếng tốt cũng như những tài sản một người có thể có, cũng chỉ là phù vân. Vất vả cực nhọc làm việc, an nhàn hưởng thụ, cũng chỉ là phù vân. Tất cả đều qua đi, chẳng có gì tồn tại. Phù vân, tất cả chỉ là phù vân. Tất cả những gì con người vất vả lam lũ để có, hoặc chịu đựng, dường như chẳng có chi trường tồn.

Có nhiều người đi tìm tiền bạc chức quyền, tưởng rằng những điều đó đem lại cho con người hạnh phúc, nhưng họ khổ vẫn khổ. Có thể họ sung sướng thỏa mãn trong một thời gian, nhưng rồi sau đó lại thấy bất hạnh! Thành công cũng làm con người thỏa mãn trong một khoảng khắc nào đó, nhưng rồi tất cả cũng qua đi. “Nào ai giầu ba họ, nào ai khó ba đời!” “Dù ai ruộng sâu trái núi, đụn lúa kho tiền, bất qua cũng thủ tài chi lỗ.” Tiền bạc tài sản, tất cả sẽ qua đi. Kể cả mạng sống con người, cũng qua đi. Thời gian đưa tất cả đến chỗ “kết” của nó.

“Cái vòng danh lợi cong cong, kẻ hòng ra khỏi người mong được vào.” Danh lợi, tình tiền, bao nhiêu là mong ước, bao nhiêu là trói buộc! Tất cả đã qua đi, đang qua đi, và sẽ qua đi; dường như chẳng có gì tồn tại với con người. Người ham tiền bạc, có thể bị người khác dùng tiền bạc để điều khiển sai khiến; người ham công danh chức quyền cũng tương tự vậy, cũng có thể bị người khác chi phối điều khiển bằng cái mồi công danh. Người ham danh tiếng, bị cái sợ chi phối: sợ bị người khác hiểu lầm, sợ bị người này hiểu thế này thế kia, và họ trở thành nô lệ.

Đức Yêsu đã sống thân phận con người như tất cả và từng người chúng ta. Ngài đã thấy có những người quá lo cho cơm ăn áo mặc, lo đến độ sống bất an. Những người đó không tin rằng Thiên Chúa yêu thương họ; họ không tin rằng Thiên Chúa đã cho họ được sinh ra, thì Ngài cũng sẽ ban cơm ăn áo mặc cho họ và cho con cái họ. Dĩ nhiên, khi Thiên Chúa ban cho con người lý trí, là để con người có thể nhìn trước thấy sau, để họ có thể toan tính dự trù; điều đáng trách ở đây là họ làm như thể Thiên Chúa không yêu thương không quan tâm đến họ, nên họ lo lắng đến độ bất an. Với những người này, Đức Yêsu dạy họ: hãy tín thác nơi Thiên Chúa quan phòng (Mt.6, 25-34).

Tin mừng theo thánh Luca hôm nay cho thấy Đức Yêsu được một người xin Ngài can thiệp: “xin thầy bảo anh tôi chia phần gia tài cho tôi.” Có người lạc quan thấy rằng qua biến cố này, Đức Yêsu là người được tin tưởng và cậy nhờ; nhưng người khác cho rằng trong vụ việc này Đức Yêsu cũng chỉ là phương tiện mà thôi; đối với người xin Đức Yêsu can thiệp này, bất cứ ai giúp họ đạt được yêu cầu “được người anh chia gia tài” là anh ta có thể cậy nhờ. Chính Đức Yêsu cũng không hài lòng về điều này: “này anh, ai đặt tôi là người xử kiện hay người chia gia tài cho các anh?” Người ta quá bận tâm về tiền bạc, người ta tưởng rằng có của là có tất cả. Điều quan trọng người ta không lo tìm kiếm, mà lại quá bận tâm về những sự mau qua. Dụ ngôn người phú hộ cho thấy cái chết sẽ làm cho người ta nhận ra sự thật về con người. Cái chết giúp con người bình đẳng với nhau trước nhan thánh Chúa. Người ta không thể mang tiền của đi theo mình được; những gì người ta cố công thu góp lại để cho người khác hưởng. Danh tiếng một người sẽ được cái chết đưa vào dĩ vãng. Người chết chẳng nhận danh tiếng mà chỉ người sống mới có thể nhận lời ca tụng của người khác.

Mỗi người hãy sống hạnh phúc ngay từ giây phút này, không phải chờ tới tương lai hay ngày mai. Sống hạnh phúc chính hôm nay và ngay bây giờ, đó mới là điều quan trọng. Hạnh phúc tương lai một Kitô hữu mong đợi, cũng phải hàm chứa người đó bình an ngay giây phút này. Một Kitô hữu phải là người liên đới với mọi người, mong ước điều tốt cho mọi người và đặc biệt những người mình thương yêu, nhưng vẫn phó thác tất cả cho Thiên Chúa, có như vậy người đó mới có thể sống bình an và hạnh phúc thật sự. Kitô hữu phải xác tín, Thiên Chúa là Cha của tất cả, Thiên Chúa yêu thương tất cả và từng người, hơn bất cứ ai ở trần gian này. Chính Thiên Chúa sẽ lo lắng và săn sóc cho tất cả và từng người mà mình thương mến lo lắng. Nếu mình lo lắng quá đáng, là dấu chỉ cho thấy chưa nhận biết và tin vào Thiên Chúa là Thiên Chúa tình yêu.

“Thưa anh em, anh em đã được trỗi dậy cùng với Đức Kitô, nên hãy tìm kiếm những gì thuộc thượng giới, nơi Đức Kitô đang ngự bên hữu Thiên Chúa” (Cl.3, 1). Để có thể có được những gì tốt đẹp thường hằng, chúng ta cũng phải sống như Đức Yêsu Kitô. Mỗi người chúng ta được mời gọi để sống như có Thiên Chúa là gia nghiệp, như Thiên Chúa là tất cả cho mình, nghĩa là, Thiên Chúa là gì quý nhất mà mỗi người chúng ta ao ước và khao khát. Mỗi người chúng ta được mời gọi để sống theo ơn gọi và bản tính của con cái Thiên Chúa, vì mỗi người chúng ta là con cái Thiên Chúa. “Thiên Chúa là tình yêu, ai ở trong tình yêu thì ở trong Thiên Chúa và Thiên Chúa ở trong người ấy” (1Ga.4, 16). Chúng ta được mời gọi để sống yêu thương, để muốn điều tốt cho người khác, để tôn trọng tự do của mỗi người, để thương yêu và giúp đỡ những người cần đến sự giúp đỡ của mỗi người chúng ta.

Gia nghiệp của Kitô hữu, là chính Thiên Chúa và những người mà mình đã cộng tác với Thiên Chúa để giúp họ có Thiên Chúa là tất cả. Yêu thương như Đức Yêsu đã yêu thương. Đức Yêsu là mẫu gương, là lý tưởng sống, là thần tượng của mỗi Kitô hữu. Con người khi chưa được hiện hữu thì chưa có, nhưng một khi đã được hiện hữu thì tồn tại mãi mãi. Tất cả những sự trần gian sẽ qua đi, nhưng Thiên Chúa thì vĩnh cửu, và con người còn mãi với Thiên Chúa. Nếu chúng ta cùng cộng tác với Thiên Chúa, giúp cho một người nhận ra sự thật về chính họ, giúp họ sống an bình hạnh phúc, giúp họ thuộc trọn vềThiên Chúa và trở thành tình yêu của Thiên Chúa cho người khác, thì sự nghiệp của chúng ta tồn tại mãi mãi. Yêu thương Thiên Chúa và con người, là đang tạo cho mình một gia tài tuyệt vời và vĩnh cửu.

Câu hỏi gợi ý chia sẻ

1. Bạn mong ước thành người thế nào trong tương lai? Theo bạn mơ ước, sự nghiệp của bạn sẽ là gì?

2. Sự nghiệp của ba mẹ bạn là gì? Sự nghiệp của vua Quang Trung là gì? Sự nghiệp của vua Gia Long là gì?

3. Theo bạn, sự nghiệp của Đức Maria là gì?

4. Sự nghiệp của Đức Yêsu là gì?