CHỈ CẦN MỘT TẤM LÒNG

(Suy niệm của Lm. Anthony Trung Thành)

Mẹ Têrêxa Caculta kể lại câu chuyện đầy cảm kích như thế này: Một lần kia có một người đàn ông đến tìm tôi và nói: “Thưa Mẹ, có một gia đình Ấn Giáo, 8 đứa con, đã nhịn ăn mấy ngày rồi. Xin Mẹ cho họ một cái gì đi”. Tôi liền lấy ít gạo rồi theo ông đến thăm gia đình ấy. Khi tới nơi, tôi thấy rõ hình ảnh cơn đói hằn trên những khuôn mặt trẻ thơ gầy guộc. Tôi trao gạo cho bà mẹ. Bà chia số gạo tôi mang tới thành hai phần, và đi ra ngoài. Khi trở về, tôi bèn hỏi: “Chị đi đâu vậy?” Chị đáp: “Họ cũng đói lắm”. Họ đây là một gia đình Hồi giáo hàng xóm bên kia đường, và cũng đông con như nhà chị. Điều làm tôi cảm động hơn cả không phải là việc chị đem cho gạo, mà chuyện chị ta biết họ đang đói. Vì biết thế, nên chị mới muốn chia sẻ phần gạo của mình. Đẹp đẽ thay! Tình yêu ấy cụ thể biết bao!”

Nhạc sỹ Trịnh Công Sơn đã nói: “sống trong đời sống cần có một tấm lòng”. Thật vậy, người phụ nữ trong câu chuyện trên đây đã có một tấm lòng. Chị đã có một tấm lòng tốt. Chị đã “thấy họ đang đói”. Từ đó, Chị đã “chia đôi phần gạo” và đem đến cho gia đình nhà hàng xóm. Tấm lòng tốt là động lực phát xuất việc làm tốt.

Tấm lòng tốt của người phụ nữ phần nào diễn tả tấm lòng của Chúa Giêsu. Tin mừng kể lại nhiều lần Chúa động lòng thương trước những hoàn cảnh khó khăn của con người. Chúa chạnh lòng thương trước đám tang của con trai bà goá thành Naim (Lc 7, 11-17). Chúa khóc trước cái chết của ông Lazarô (Ga 11,35). Chúa đã làm nhiều phép lạ chữa lành những bệnh hoạn tật nguyền. Người què đi được. Người điếc nghe được. Người mù nhìn thấy. Kẻ câm nói được. Tất cả phát xuất từ tấm lòng tốt của Chúa Giêsu.

Hôm nay, tấm lòng tốt đó được thể hiện qua việc Chúa nhận thấy đám đông dân chúng đang đói. Chúa không đành lòng để đám đông ra về trong tình trạng đói khát. Ngài nhận thấy Ngài cần có trách nhiệm đối với họ. Ngài hỏi các tông đồ: “Ta mua đâu được bánh cho những người này ăn?”(Ga 6,5). Câu hỏi vừa cho thấy tấm lòng tốt của Chúa. Đồng thời, với câu hỏi này, Chúa muốn gợi mở “tấm lòng tốt” nơi các tông đồ. Con người thường có thái độ lẫn trốn trước hoàn cảnh khó khăn của người khác. Các tông đồ cũng vậy, muốn giải tán đám đông chứ không muốn tìm giải pháp để giúp họ. Nhưng qua câu hỏi của Chúa Giêsu, các tông đồ bắt đầu có “tấm lòng tốt”. Các ông đi tìm giải pháp. Giải pháp của Philiphê: “Hai trăm bạc bánh cũng không đủ để mỗi người được một chút”(Ga 6,7). Giải pháp của Anrê: “Ở đây có một bé trai có năm chiếc bánh lúa mạch và hai con cá, nhưng bấy nhiêu thì thấm vào đâu cho từng ấy người”(Ga 6,9).

Đối với khả năng của con người, cả hai giải pháp các tông đồ đưa ra không giải quyết được vấn đề. Năm chiếc bánh và hai con cá không là gì so với đám đông dân chúng. Nhưng dẫu sao Chúa Giêsu đã giúp các tông đồ đi từ “số không” đến “có một tấm lòng”. Từ đó các ông “tìm giải pháp” và đi đến “hành động cụ thể” là tìm ra năm chiếc bánh và hai con cá. Chúa có thể từ không mà làm nên phép lạ giống như từ không Chúa dựng nên trời đất muôn loài muôn vật. Nhưng ở đây, năm chiếc bánh và hai con cá là điều kiện cần thiết để Chúa làm nên phép lạ. Phép lạ này nói lên quyền năng và tình thương của Chúa Giêsu nhưng đồng thời cũng đề cao vai trò cộng tác của con người.

Để có một “tấm lòng thương xót”, mọi người chúng ta cần phải hỏi chính mình đã làm gì để cộng tác với Chúa? Đã làm gì để chia sẻ và cảm thông với sự thiếu thốn và đau khổ của tha nhân?

Đối với việc thương xác, chúng ta được mời gọi: Cho kẻ đói ăn. Cho kẻ khát uống. Cho kẻ rách rưới ăn mặc. Viếng kẻ liệt cùng kẻ tù rạc. Cho khách đỗ nhà. Chuộc kẻ làm tôi. Chôn xác kẻ chết (x. Kinh thương người có mười bốn mối).

Là người công giáo, chúng ta đã thuộc lòng lời kinh đó. Nhưng chúng ta đã áp dụng lời kinh đó như thế nào vào cuộc sống của chúng ta? Vợ chồng có thực hiện lời thề hứa khi lãnh nhận bí tích hôn phối: yêu thương và giúp đỡ nhau khi thịnh vượng cũng như lúc gian nan, khi bệnh hoạn cũng như lúc mạnh khoẻ không? Cha mẹ có quan tâm nuôi nấng con cái không? Con cái có quan tâm đến sự thiếu thốn của cha mẹ già yếu nghèo khổ không? Xung quanh chúng ta còn biết bao nhiêu người có những hoàn cảnh đặc biệt: nghèo khó, bệnh tật, ốm đau. Chúng ta đã làm gì để giúp họ?

Thời gian qua, nhiều người đã ghi danh vào hội Caritas giáo xứ. Điều đó nói lên tấm lòng của anh chị em. Những đồng tiền ít ỏi của anh chị em góp vào, hằng năm hội Caritas đã làm được nhiều việc bác ái như: thăm viếng các bệnh nhân, những người tàn tật, giúp đỡ những người thiếu thốn, nghèo đói.

Thỉnh thoảng các thành viên trong gia đình Thánh Tâm quyên góp quần áo, một ít tiền từ các nhà hảo tâm để đi lên miền núi, miền dân tộc giúp đỡ cho những người nghèo…Đó là những việc làm đáng trân trọng.

Nhưng yêu thương không dừng lại ở việc “thương xác” mà phải yêu thương cả phần hồn. Chính Chúa Giêsu trước khi làm phép lạ hoá bánh ra nhiều. Ngài đã rao giảng tin mừng cho họ. Chúa gặp gỡ những người tội lỗi và kêu gọi họ hoán cải như trường hợp của ông Giakêu, ông Lêvi, người phụ nữ ngoại tình. Chúa kể nhiều dụ ngôn để nói lên tấm lòng mục tử của Ngài như: dụ ngôn người cha nhân hậu, người đàn bà đánh mất đồng bạc, người chăn chiên bỏ lại chín mươi chín con để đi tìm con chiên lạc. Chúa còn lập các bí tích, nhất là bí tích Thánh Thể để nuôi sống linh hồn chúng ta. Trước khi về trời, Chúa chọn các tông đồ và trao quyền cho các ông (và các Đấng kế vị) tiếp tục công việc của Ngài cho đến tận thế.

Chúng ta cũng được mời gọi thương linh hồn bằng bảy mối: Lấy lời lành mà khuyên người. Mở dạy kẻ mê muội. Yên ủi kẻ âu lo. Răn bảo kẻ có tội. Tha kẻ dể ta. Nhịn kẻ mất lòng ta. Cầu cho kẻ sống và kẻ chết (x. kinh thương người có mười bốn mối).

Chúng ta đã làm gì để thực hiện lời dạy trên? Có lấy lời lành mà khuyên người khác không? Có khuyên bảo, giúp kẻ có tội ăn năn trở lại không? Có sẵn sàng tha thứ cho kẻ làm mất lòng ta không? Có dùng lời nói việc làm để giúp cho người khác nhận biết Chúa không?

Trong thời gian qua, Giáo xứ chúng ta đón nhận một số anh chị em dự tòng, họ được rửa tội và gia nhập Giáo Hội. Thành quả này nhờ sự năng nổ của các thành viên hội Lêgiô. Bắt đầu bằng việc đi thăm viếng giúp đỡ những người già, những người đau yếu, từ sự chăm sóc phần xác, các thành viên đã giúp họ tin nhận biết Chúa và từ đó họ xin trở lại đạo. Các thành viên của hội còn khuyên nhủ những người bỏ xưng tội lâu năm biết ăn năn trở về với Chúa. Cách đây mấy tháng, các thành viên hội Lêgiô dẫn đến cho tôi một người đã bỏ xưng tội rước lễ 12 năm. Tôi giúp anh nhớ lại những điều cơ bản về giáo lý nhất là về bí tích giải tội giúp anh giao hoà với Chúa. Sau thời gian đó, anh sống đạo rất tốt. Được biết, các thành viên hội Lêgiô đã thay phiên nhau đến nhà để đọc kinh, cầu nguyện, khuyên bảo anh một thời gian dài trước đó.

Có một gia đình rối đạo khác. Anh là người công giáo. Chị là người lương. Hai anh chị đi làm ăn gặp nhau và quyết định sống chung tới nay đã 9 năm. Anh chị đã có chung với nhau 4 đứa con. Vì mặc cảm nên họ ở xa người có đạo. Các thành viên của gia đình Thánh Tâm đã phát hiện và khuyên bảo họ trong một thời gian dài. Nay anh chấp nhận đến gặp Cha xứ. Sau khi hướng dẫn và giúp anh chị các thủ tục cần thiết, cả gia đình họ được lãnh nhận các bí tích gia nhập đạo.

Qua một vài ví dụ trên đây cho chúng ta thấy tầm quan trọng của sự cộng tác. Nhưng trên hết và trước hết là “cần một tấm lòng”. Sống trong một xã hội đầy vô cảm như hôm nay, xin Chúa cho tất cả mỗi người chúng ta có “một tấm lòng”. Tấm lòng của người phụ nữ trong câu chuyện trên đây. Tấm lòng thương xót của Chúa Giêsu. Để chúng ta biết yêu thương mọi người, yêu thương cả phần hồn lẫn phần xác, nhất là những người nghèo khó, bệnh tật, ốm đau, già cả. Để chúng ta biết cộng tác với Chúa với Giáo hội làm cho môi trường chúng ta sống bớt đi nỗi cô đơn và chan hoà tình yêu thương nhau. Amen.

2. Quyền năng của tình yêu làm nên phép lạ

(Suy niệm của Lm. Vũ Xuân Hạnh)

Một đêm, khi máy bay vừa hạ cánh, một người đàn ông sang trọng bước ra khỏi máy bay tại một phi trường ở Ấn Độ. Điều đầu tiên đập ngay vào mắt ông, chính là những người vô gia cư đang nằm vô trật tự hai bên đường bay. Suốt ngày, đường bay hấp thụ sức nóng, để đêm về trở thành chiếc lò sưởi cho những người bần cùng này.

Sau đó, người đàn ông rảo bước trong phố đêm hoang vắng về khách sạn. Hình ảnh người khổ nghèo lại đập vào mắt ông. Đó là những thân hình co quắp trong đêm lạnh bên cạnh bàn chân đang bước đi khá thong dong của ông… Bỗng lịch kịch, lịch kịch… Những tiếng gõ khô khốc trong đêm đều đặn nhịp xuống mặt đường làm ông giật mình quay lại: Một thằng bé cụt chân hầu như đến tận háng, đang chống đôi nạng gỗ, cố gắng trườn mình thật nhanh đuổi theo ông. Ông cầm tất cả số tiền lẻ trong túi nhét vào tay thằng bé rồi quay đi… Bỗng ông nghe tiếng la thất thanh và tiếng động dữ dội một cách kỳ lạ vang lên ở phía sau. Hóa ra, thằng bé bị những kẻ “đồng hội đồng thuyền” đánh túi bụi bằng chính đôi nạng gỗ của nó. Họ cưỡng bức thằng bé để đoạt số tiền mà ông vừa cho nó. Đôi mắt của ông chợt chùng xuống, gương mặt ông đượm buồn. Khách sạn sang trọng và tiện nghi, hơn gấp ngàn lần những cảnh đời chỉ có “màn trời chiếu đất”, những cảnh đời đang chìm sâu trong giấc ngủ co quắp mà ông bắt gặp, lại không thể cho ông một giấc ngủ ngon trong đêm ấy… Nhưng chỉ với những suy nghĩ như thế, nên ông chỉ biết có vậy. Ông biết làm sao hơn!…

Ngày nọ, có một phụ nữ vừa đứng tuổi, đã đưa bàn tay của bà nắm lấy lũ người khốn cùng này. Bà dồn tất cả tiền bạc của mình thuê một căn nhà cũ kỹ. Bà đi khắp vùng, tìm lũ trẻ con đầu đường xó chợ, đem về và trao cho chúng hơi ấm của tình yêu. Đó là cách bà dùng để chiến đấu với cái nghèo, cái dốt và hung dữ của những đứa trẻ bạc phận. Bà chính là câu trả lời cho câu hỏi của người đàn ông sang trọng bên trên: “Tôi biết làm sao hơn?” Bà dạy ông biết cách nâng cao cuộc đời, không phải bằng cái đầu suy ghĩ, nhưng bằng chính trái tim hành động. Con đường từ cái đầu đến trái tim không xa, nhưng từ suy nghĩ đến hành động thì xa thăm thẳm. Xóa được khoảng cách từ suy nghĩ đến hành động, ông sẽ bình an, sẽ thấy cuộc đời đáng yêu hơn, ông sẽ hạnh phúc khi phục vụ hạnh phúc của đồng loại, và chắc chắn ông sẽ ngủ ngon.

Người đàn ông sang trọng đó không ai khác hơn là chính tác giả của câu chuyện này (trong tác phẩm “Những vùng đang phát triển”), ông Jay Kesler. Còn người phụ nữ trong câu chuyện thật sâu sắc, thật cảm động của ông không ai khác hơn là Mẹ Têrêsa thành Calcutta, nữ tu, chân phước, vị sáng lập dòng Thừa Sai Bác Ái.

Mẹ Têrêsa đã làm công việc mà trước Mẹ từ lâu, nhiều người đã làm và Thánh Kinh đã ghi lại. Bài đọc I, với 20 cái bánh lúa mạch của một nông dân, tiên tri Êlisê đã nhân lên nhiều để dọn cho 100 người ăn. Thật lạ lùng, với lao công của một con người và quyền năng của Thiên Chúa tình yêu thể hiện nơi một tiên tri, đã làm nên một bữa tiệc dư đầy. “Người ta ăn rồi mà hãy còn dư”.

Cũng vậy, chỉ với 5 cái bánh và hai con cá, công sức và hy sinh của một em bé trai đã góp phần vào lòng yêu thương của Chúa Giêsu, làm nên phép lạ diệu kỳ: 5,000 người ăn no nê mà vẫn còn dư đến 12 thúng đầy!

Mẹ Têrêsa đã trao cho Chúa tất cả bánh và cá của mình, đó chính là những đồng tiền còm cỏi của một nữ tu nghèo nhưng lại giàu tình yêu; giàu sự hy sinh; giàu lòng can đảm để mạo hiểm gánh một sức nặng vuợt sức người, đó là gánh cuộc đời anh chị em lên vai mình; giàu khối óc và con tim để dấn thân cho Chúa, dấn thân cho đồng loại… Chúa chỉ cần có thế, cần sức người cộng tác, để làm nên phép lạ cả thể, chữa lành mọi đói nghèo của anh chị em.

Nhưng không dừng lại trên sự no nê thân xác, với phép lạ hóa 5 chiếc bánh và hai con cá nuôi hơn 5,000 người ăn tại bờ hồ Tibêria, Chúa Giêsu đưa ta tiến đến một phép lạ trường cửu, một phép lạ, mà ở đó, Lương Thực của nó, không có bất cứ thứ lương thực nào sánh ví: Phép lạ Mình Thánh Chúa làm tấm bánh bổ dưỡng đời đời.

Chính thánh Gioan đã tài tình liên kết ý nghĩa của phép lạ hóa bánh nuôi hơn 5,000 người với phép lạ Bánh Trưởng Cửu. Sau khi thuật lại việc hóa bánh nuôi thân xác, thánh Gioan bắt đầu cả một chương dài (trọn chương 6) tường thuật về việc Chúa Giêsu rao giảng Bánh Hằng Sống là chính Thánh Thể của Người.

Từ nay, nhân loại, nếu muốn được sống trong cõi đời tạm này hạnh phúc, bình an, họ có một nguồn cậy trông vững chắc, một chỗ dựa không bao giờ hư hao, để giữa trăm chiều lao khổ, long đong, thử thách, họ có chốn tìm về, ngã mình vào náu nương.

Từ nay, nhân loại, nếu muốn sống trong một sức sống dồi dào, một lẽ sống phong phú, họ có một suối nguồn chân lý, một đỉnh cao của núi khôn ngoan mà hứng lấy, mà hướng tới, mà đi lên, làm tăng giá trị đời mình.

Trên hết mọi sự, từ nay, nhân loại, nếu muốn bước vào sự sống và sức sống của chính Thiên Chúa, một sự sống và sức sống đời đời không tàn, không phai, họ có cả một trời yêu thương chứa đựng một sự sống và sức sống vô cùng, để ngay từ hôm nay, trong khi hưởng sự sống và sức sống ấy, sẽ là nấc thang đưa họ về cùng Chúa.

Hóa ra, nhìn đoàn người đông đảo nghe Chúa rao giảng đang đói lả, Chúa Giêsu băn khoăn: “Ta mua đâu ra bánh cho họ ăn đây?”, thì đó chính là cái băn khoăn của một trái tim đập nhịp đập của chính tình yêu Thiên Chúa, một trái tim nhân từ của Người Cha Lành lo lắng cho đàn con.

Nhưng lời hỏi của Chúa không chỉ dừng lại trên đoàn người đang đói ăn. Nó tiến xa hơn, khi nhìn đến một nhân loại đang khao khát chân lý, khao khát sự sống đích thật. Vì thế, khi ban Bánh ấy cho nhân trần, Chúa Giêsu khẳng định: “Ta là bánh hằng sống từ trời xuống. Ai ăn Bánh này, sẽ sống muôn đời. Và Bánh Ta ban tặng, chính là Thịt Ta đây, để cho thế gian được sống” (Ga 6, 51).

Chính vì phục vụ cho ý nghĩa “Bánh Hằng Sống”, thánh Gioan không bỏ qua một chi tiết quan trọng trong câu chuyện phép lạ hóa bánh ra nhiều. Chi tiết mà sau này, khi lập bí tích Mình Máu Người, Chúa Giêsu đã thực hiện. Chi tiết đó là: “Người cầm lấy bánh, dâng lời tạ ơn, rồi phân phát cho những người ngồi đó?” (Ga 6, 11).

Sau này, khi lập bí tích quý trọng, cùng một nghi thức như hôm nay, Chúa đã làm cho bánh người cầm trong tay trở thành chính Bánh Thịt Máu Người. Người tự phân phát bánh nói lên sự tự hiến mạng sống của Người. Loài người không tầm thường chút nào. Ngược lại, họ cao quý quá đỗi, hạnh phúc của họ lớn lao và tuyệt vời qua đỗi: Họ được chính tay Thiên Chúa chăm lo. Họ được nuôi sống bằng chính việc tự trao ban sự sống của Người. Họ nhận được Lương Thực thần thiêng, điều mà chỉ có sức người mà thôi, sẽ chẳng bao giờ xảy ra.

Qua phép lạ hóa bánh ra nhiều, Chúa muốn dạy ta bài học của tình liên đới trong yêu thương, hiến dâng, hy sinh và cho đi. Người nông dân trong bài đọc I, trích sách Các Vua quyển thứ hai, đã dâng hiến những chiếc bánh là lao công của mình, lấy từ hoa quả đầu mùa, để tiên tri Êlisê khoản đãi hàng trăm người. Em bé trong câu chuyện phép lạ hóa bánh ra nhiều, chắc không ngờ rằng, việc dâng hiến những của cải quá nhỏ bé, nhưng là tất cả sự hy sinh của mình, đã có thể làm nên một phép lạ cả thể. Mẹ Têrêsa thành Calcutta, hoàn toàn không thể hiểu hết, với sự dâng hiến cái nghèo khó của Mẹ, (khi bắt đầu công việc, trong tay Mẹ chỉ có 3 đồng xu), đã được Chúa làm cho nên giàu có, để ngày hôm nay, khi Chúa đã gọi Mẹ về với Người, Mẹ đã để lại cho Chúa cả một công trình đồ sộ trên trần gian. Chỉ tính tại Ấn Độ, Mẹ đã hiến dâng khoảng 100 trường học được trang bị đầy đủ, trên 300 nhà phát chẩn lao động hiện đại, trên 70 bệnh viện cho người cùi, 30 viện chăm sóc người hấp hối, 30 viện chăm sóc trẻ em bị bỏ rơi, 40,000 nhân viên thiện nguyện khắp thế giới sẵn lòng giúp đỡ Mẹ trong các công tác từ thiện…

Cũng vậy, mỗi người trong chúng ta hãy học cách trao tặng những gì mà chúng ta đang có. Chúa không đợi chúng ta dư giả, giàu có mới dạy chúng ta cách cho, nhưng hãy hiến dâng ngay cả khi chúng ta nghèo nàn. Với một tâm hồn hiến dâng thực sự, cái nghèo của chúng ta sẽ được Chúa làm phép lạ để nên giàu có cho nhiều người.

Tất cả chúng ta đều sinh ra với hai bàn tay trắng. Bước vào đời, ta là những người nghèo, nghèo thực sự. Hãy nhớ kỹ điều này để đừng sống ích kỷ, nhưng luôn luôn biết hiến dâng. Chúa không kêu gọi bạn và tôi làm phép lạ như Chúa, nhưng Chúa chỉ xin ta hãy yêu, hãy cho đi, hãy hiến dâng, hãy hy sinh. Phép lạ đương nhiên sẽ xảy ra sau khi ta cộng tác với ơn Chúa bằng tất cả khả năng của mình.