ANH EM SỬA LỖI CHO NHAU

ANH EM SỬA LỖI CHO NHAU

Suy niệm của Lm. Carôlô Hồ Bặc Xái

I. Chủ đề: Anh em sửa lỗi cho nhau

“Nếu người anh em con trót phạm tội, con hãy đi sửa lỗi nó, một mình con với nó mà thôi…” (Mt 18,15)

1. Dẫn vào Thánh lễ

Anh chị em thân mến

“Nhân vô thập toàn”, nghĩa là không ai trọn tốt trọn lành, nhưng ai cũng có lỗi lầm và khuyết điểm. Nếu đố kỵ nhau thì những lỗi lầm và khuyết điểm của những cá thể sẽ làm khổ cho cả tập thể. Nhưng nếu tập thể đó là một cộng đoàn huynh đệ, thì người này phải lấy tình thương mà sửa lỗi người kia, cộng đoàn sẽ ngày càng tốt hơn, cuộc sống cộng đoàn sẽ ngày càng hạnh phúc hơn.

Trong Thánh lễ này, chúng ta hãy lắng nghe Lời Chúa dạy ta phải sửa lỗi cho nhau cách nào. Và chúng ta hãy tha thiết xin Chúa giúp mỗi người chúng ta can đảm lấy tình thương mà sửa lỗi cho những anh chị em của ta.

2. Gợi ý sám hối

Vì thiếu can đảm, chúng ta đã không dám sửa lỗi cho những anh chị em chúng ta.

Vì thiếu quan tâm, chúng ta bỏ mặc khi thấy một người trong cộng đoàn phạm lỗi.

Nhiều khi chúng ta không chú ý sửa lỗi, mà chỉ kết án anh chị em.

II. Lời Chúa

1. Bài đọc I (Êd 33,7-9)

Thiên Chúa đặt ngôn sứ Êdêkien như người lính canh, với nhiệm vụ vạch tội của kẻ gian ác. Nếu ngôn sứ nói mà nó không nghe, thì nó chịu trách nhiệm về tội của nó. Còn nếu ngôn sứ không vạch tội và kẻ gian ác phải chết, thì ngôn sứ phải chịu trách nhiệm về cái chết đó.

2. Ðáp ca (Tv 94)

Tác giả lên tiếng kêu gọi các anh em tín hữu của mình. Nhưng hình như tiếng của tác giả kêu vô ích trong sa mạc. Bởi thế tác giả mong rằng người anh em ý thức tiếng huynh đệ ấy cũng là tiếng nói của chính Chúa và đừng cứng lòng nữa.

3. Tin Mừng (Mt 18,15-20)

Vấn đề được đặt ra là sửa lỗi anh em.

Tuy nhiên cần phải phân biệt hai trường hợp: Trường hợp của đoạn Tin Mừng này liên quan đến lỗi có hại cho cộng đoàn, khi đó vì tinh thần anh em trong cộng đoàn ta phải đi sửa lỗi; còn trường hợp thứ hai được Thánh Matthêu ghi tiếp theo sau đoạn này (Mt 18,21-35) là lỗi giữa những cá nhân với nhau. Khi đó, giải pháp là tha thứ, tha “không chỉ 7 lần mà là 70 lần 7”.

Vậy khi một người anh em làm điều gì đó sai lỗi có hại đến cộng đoàn thì Ðức Giêsu dạy ta phải sửa lỗi như thế nào?

Căn bản là vẫn đối xử như “anh em”. Chú ý trong đoạn Tin Mừng này, chữ “anh em” được lặp đi lặp lại rất nhiều lần.

Diễn tiến từ kín đáo đến công khai: “riêng ngươi và nó” – “đem theo một hoặc hai người nữa” – “Trình với cộng đoàn” – “Kể nó như người ngoại và người thu thuế”.

Mục đích sự can thiệp sửa lỗi này không phải là để kết án người anh em mình, mà là để thu phục, làm cho người anh em trở lại với cộng đoàn. Nếu được như vậy thì kể như “đã lợi được một người anh em”.

4. Bài đọc II (Rm 13,8-10)

Thánh Phaolô chỉ cho tín hữu Rôma biết cốt lõi của mọi lề luật, đó là “yêu mến nhau”. Ngài dùng hai kiểu nói: “Vì ai yêu người thì đã giữ trọn Lề luật”; “Yêu thương là chu toàn cả lề luật”.

5. Gợi ý giảng

5.1 Tế nhị, khó khăn, nhưng cần thiết

Lời Chúa hôm nay trong bài Tin Mừng nhắc lại một vấn đề quan trọng nhưng rất tế nhị trong cuộc sống chung giữa con người với nhau: đó là việc sửa lỗi người khác.

Phải nói ngay rằng đó là một việc vô cùng tế nhị và hết sức khó khăn:

tế nhị về phía người được sửa lỗi

khó khăn về phía người sửa lỗi, muốn giúp người khác nên hoàn thiện.

Nói rằng đó là một việc tế nhị, vì thuốc đắng đã tật, lời thật mất lòng: muốn khỏi bệnh nhưng sợ uống thuốc vì thuốc đắng; muốn nói lên sự thật nhưng ngại không dám nói vì sợ mất lòng. Ðó là điều tế nhị thứ nhất. Ðiều tế nhị thứ hai ai cũng phải công nhận: Nhân vô thập toàn, người nào cũng có khuyết điểm, không ai vẹn toàn trăm phần trăm. Thế nhưng tâm lý tự nhiên người ta thường nói: đẹp đẽ khoe ra xấu xa che lại. Và không ai muốn vạch áo cho người xem lưng, vì ai cũng sợ người khác biết được khuyết điểm hay tính xấu của mình, tự nhiên ai cũng muốn người khác quên đi hay đừng nhắc tới quá khứ không đẹp của mình. Do đó việc sửa lỗi anh em gây khó khăn vì phía người sửa lỗi. Vì nếu không khéo hay vụng về cách nào đó thì anh em sẽ cho rằng chúng ta sửa lưng anh em chứ không phải sửa lỗi anh em, miệt thị, hạ giá anh em hơn là muốn anh em nên tốt. Và không khéo thì chúng ta sẽ bị anh em mắng lại: Chân mình thì lấm mê mê, lại cầm bó đuốc mà rê chân người. Thậm chí có khi lại bị anh em dùng chính Lời Chúa để “phang” lại: “Hãy lấy cái đà khỏi mắt anh đã”

Việc sửa lỗi anh em thật tế nhị và khó khăn. Nhưng Lời Chúa hôm nay xác định cách rõ ràng: sửa lỗi anh em là một hành vi tích cực của đức Bác Ái, vì sửa lỗi anh em là để cho anh em được nên hoàn thiện hơn. Ðối với người có trách nhiệm hay bề trên sửa lỗi bề dưới còn là một điều cần thiết và là một bổn phận nữa.

Sửa lỗi anh em trong đức ái không có nghĩa là dò xét bới móc, vạch lá tìm sâu, bé xé ra to, ít xít ra nhiều.

Sửa lỗi anh em không phải là kể ra lỗi lầm của anh em với bất cứ ai.

Sửa lỗi anh em trong đức ái là ý thức rằng tôi cũng có lỗi lầm, tôi cũng đầy khuyết điểm và tôi cũng cần người khác sửa lỗi.

Chúng ta hãy cầu xin Chúa cho chúng ta được đầy tràn Thánh Thần tình yêu Thiên Chúa, vì chỉ có Chúa Thánh Thần mới là Ðấng duy nhất “sửa lại mọi sự trong ngoài chúng tôi”.

Xin cho chúng ta được tràn đầy Thánh Thần Chúa để khiêm tốn chấp nhận những sửa sai, những chỉ bảo của người khác về những lỗi lầm, thiếu sót của ta.

Xin cho chúng ta được tràn đầy Thánh Thần Chúa để chúng ta có thể nói thẳng nói thật những lỗi lầm của nhau mà không làm thương tổn tình đoàn keết thân ái và mối dây thông cảm yêu thương.

Xin Chúa cho chúng ta hiểu được một lời kia của Tuân Tử nói rằng: Kẻ khen ta mà khen thật mới chỉ là bạn ta. Kẻ chê ta mà chê thật là thầy ta. Còn kẻ nịnh hót, tâng bốc ta là những kẻ chỉ làm hại đời ta mà thôi.

Lạy Chúa, hình như chúng con chỉ thích những lời khen và hình như chúng con thích nhất những lời nịnh hót tâng bốc, và chúng con không thích mấy, hay rất sợ, thậm chí rất ghét những ai sửa lỗi chúng con.

Lạy Chúa, xin dạy chúng con biết chọn lựa một thái độ đúng đắn qua Lời Chúa dạy hôm nay.

(Lm Ðoàn vĩnh Thịnh. Chánh xứ An Lạc, trong CgvDt số đặc biệt Giáng sinh ’95, trang 244-245)

5.2 Hai từ ngữ chói sáng

“Nếu người anh em của anh phạm lỗi…”

Từ sáng chói thứ nhất trong bài Tin Mừng hôm nay là từ “anh em”. Tại sao tôi phải đi gặp người vừa phạm lỗi nặng? Bởi vì người ấy là anh tôi, em tôi. Chúng tôi là con cùng một cha. Người anh em ấy đang mắc sai lầm. Nhưng tôi không đến để “vạch mặt chỉ tên” mà đến nói chuyện tay đôi trong tình anh em, chỉ cho anh ta biết đâu là phải đâu là quấy. Tôi đến với anh như người mục tử bỏ 99 con chiên để đi tìm và chăm sóc con chiên lạc.

Nếu biện pháp nói chuyện tay đôi cũng không có kết quả, thì tôi sẽ nhờ đến cộng đoàn. Ðây là biện pháp mà chỉ Tin Mừng theo thánh Matthêu mới có. Tin Mừng của ngài viết cho những tín hữu là người Do Thái. Họ đã thuộc luật Do Thái. Theo sách Thứ luật, viết trước Ðức Giêsu cả 6 thế kỷ, thì khi luận tội một người phải có ít là hai ba nhân chứng. Biện pháp tiếp theo cũng chỉ có trong Tin Mừng Matthêu: “Nếu anh ta không nghe cộng đoàn, thì hãy kể như anh ta là một người dân ngoại, một người thu thuế”.

Biện pháp sau cùng xem ra khắc nghiệt. Phải chăng đây là biện pháp loại trừ? Chúa có loại trừ dân ngoại và người thu thuế bao giờ đâu. Vả lại hãy nhớ đến dụ ngôn người con hoang đàng, hãy nhớ đến thái độ của người cha đối với nữa con hoang đàng và hợp ý cầu nguyện cùng Cha cho người anh em được mau quay về đoàn tự trong nhà Cha.

Như vậy từ chói sáng thứ hai trong bài Tin Mừng hôm nay là từ “Cha”. Chúa nói: “Nếu hai người trong anh em họp nhau để cầu xin gì cùng Cha, thì họ sẽ được điều đó nhân danh Thầy”. Lời Chúa còn mời gọi chúng ta nhận ra sự hiện diện âm thầm của Chúa: “Khi hai hay ba người họp lại nhân danh Thầy, thì sẽ có Thầy ở đó”. Cùng với Chúa, cả cộng đoàn thiết tha cầu mong cho người anh em trở về, thì nhất định anh ta sẽ trở về, vì cảm được nỗi chờ mong đau đáu của Cha, giữa họ. (Trích báo CgvDt, số đặc biệt Giáng sinh ’98, trang 258-259)

5.3 Dám sửa lỗi anh em là dấu hiệu của một tình thương cao độ

Thương ai thật là muốn điều tốt cho người đó. Muốn điều tốt cũng có nghĩa là không muốn điều xấu.

Vậy nếu ta thương người anh em mình thật thì khi thấy người anh em mình sai lỗi, ta phải tìm đủ cách để cứu người anh em ấy ra khỏi lỗi lầm.

Việc sửa lỗi cho anh em cũng khó khăn và thậm chí đau khổ, đau đớn. Cũng giống như nhảy vào lửa để cứu người.

Nếu không thương thì không nhảy vào lửa. Dám nhảy vào lửa là dấu hiệu của tình thương lớn lao.

5.4 Chuyện minh họa

a/ Sửa lỗi cách tế nhị

Ðức Hồng y Roncalli (sau là Giáo hoàng Gioan 23) ngày kia dự tiếp tân bên cạnh một nữ công tước mặc chiếc váy cực kì ngắn. Ngài tỏ vẻ khó chịu bằng cách suốt bữa tiệc làm như không biết bà. Cuối bữa, ngài đưa cho bà một trái táo. Rất hân hạnh, bà nói:

– Tôi không biết phải cám ơn ngài thế nào. Nhờ đâu tôi được ngài ưu ái như thế?

Ngài chăm chăm nhìn bà rồi nói:

– Sau khi Evà ăn quả táo, bà ta mới nhận ra là mình thiếu quần áo.

b/ Người anh em

Nạn đói xảy ra trong vùng. Một người ăn xin bên góc đường bước đến bên đại văn hào Nga, Tolstoy, đang đi ngang qua đó. Tolstoy dừng lại, lấy tiền cho nhưng không tìm được đồng nào. Ông nói với sự nuối tiếc: ” Này người anh em, đừng giận tôi. Tôi chẳng đem theo gì”.

Mặt người ăn xin sáng lên và nói: “Ông gọi tôi là anh em, đó đã là món quà rất lớn rồi!”

6. Lời nguyện cho mọi người

CT: Anh chị em thân mến

Thánh Phaolô dạy: “Anh em đừng mắc nợ gì ai, ngoài món nợ tương thân tương ái. Vì ai yêu người thì đã chu toàn lề luật”. Với quyết tâm sống bác ái yêu thương, chúng ta cùng dâng lời cầu nguyện.

6.1 Ðời sống của Hội Thánh phải luôn phản ánh trung thực đới sống yêu thương của Thiên Chúa Ba Ngôi. / Chúng ta hiệp lời cầu xin cho các vị Mục tử / luôn nhẫn nại và hiền hòa / nhưng cương quyết khi phải sửa chữa lầm lỗi của anh em mình.

6.2 Ngày nay / một số người / nhất là các thanh thiếu niên / do ảnh hưởng của những băng hình xấu / cổ võ bạo lực / thích dùng bạo lực để giải quyết những mâu thuẫn bất hòa / Chúng ta hiệp lời cầu xin cho mọi người / biết lấy tình bác ái mà giải quyết những xích mích trong cuộc sống thường ngày.

6.3 Lòng bác ái thật không chỉ là giúp đỡ vật chất / hay an ủi người khác khi họ gặp hoạn nạn / nhưng còn là sửa dạy khi thấy họ lỗi lầm / Chúng ta hiệp lời cầu xin cho các bậc cha mẹ / cũng như những người có trách nhiệm đối với cộng đoàn / biết can đảm và khôn khéo sửa dạy con cái / và những người dưới quyền khi thấy họ lỗi lầm.

6.4 Ðức Giêsu luôn chúc lành / và hiện diện giữa những ai có cùng một niềm tin / họp nhau để cầu nguyện / hay tham dự các nghi lễ phụng vụ / Chúng ta hiệp lời cầu xin cho cộng đoàn giáo xứ chúng ta / luôn hiểu được điều đó và có những tâm tình xứng hợp.

CT: Lạy Chúa Cha nhân lành, sửa lỗi cho nhau để giúp nhau nên tốt là một trong những bổn phận quan trọng của từng người trong chúng con. Xin ban cho chúng con lòng khiêm tốn thật để chúng con có thể vui lòng đón nhận những lời góp ý xây dựng của anh chị em chúng con. Chúng con cầu xin nhờ…

7. Trong Thánh Lễ

– Trước kinh Lạy Cha: Chúng ta đều là những kẻ có tội. Trong Kinh Lạy Cha mà chúng ta sắp cùng nhau đọc, chúng ta hãy tha thiết xin Cha tha tội cho chúng ta và cho những người anh em của chúng ta nữa.

– Sau kinh Lạy Cha: “… xin đoái thương cho những ngày chúng con đang sống được bình an. Xin giúp chúng con can đảm và chân thành sửa lỗi cho nhau. Nhờ Cha rộng lòng thương cứu giúp…”

III. Giải tán

Trong tuần này, chúng ta hãy cố gắng sống tình anh em với mọi người, là anh em của nhau trong sự giúp nhau làm việc, mà cũng là anh em của nhau trong việc sửa lỗi cho nhau nữa.

10. Sửa lỗi nhau - Lm. Joshepus Quang Nguyễn

Tại một tu viện kia, có ông thầy ngang ngược, ban đêm trốn ra khỏi tu viện; có lẽ ông thầy đang gặp khủng hoảng gì đó. Nhiều người bảo người ta thấy ông thầy này về khuya lắm. Cha giáo bận tâm lo lắng không biết làm sao giúp người anh em mình vượt qua được tình trạng khủng hoảng này. Cha giáo lấy tràng hạt ra đọc kinh. Chục kinh thứ nhất không thấy ông thầy về; chục kinh thứ 2 cũng chẳng thấy ông thầy đâu; chục kinh thứ 3 còn dang dở thì nghe thấy tiếng mở cửa. Ông thầy về tới- đồng hồ cũng đã điểm 1h. Cha giáo lặng lẽ chỉ nói với người anh em: ngủ sớm đi em kẻo mai mất lễ. Nào ngờ, thời gian thấm thoát- ông thầy trơ thành một linh mục rất dễ thương – gần gũi, yêu thương, cảm thông với anh chị em giáo dân của mình.

Như vậy đứng trước những hành vi xấu xa tội lỗi của anh em, tôi nên làm ngơ hay nói sự thật. Tôi nên giúp họ nhận ra điều sai lỗi hay tôi theo chủ nghĩa “mackeno”. Tôi có bổn phận giúp người anh em tìm lại bình an tâm hồn khi sống theo đạo lý làm người, và làm con Chúa hay tôi để họ mãi sa lầy trong vũng bùn tội lỗi và bóng đêm của gian tà.

Lời Chúa hôm nay mời gọi chúng ta phải can đảm và kiên nhẫn sửa lỗi cho nhau. Sửa lỗi cho nhau là hành vi bác ái, là giúp anh em mình sống đúng phẩm giá làm người, là nỗ lực đưa anh em mình trở về nẻo chính đường ngay. Sửa lỗi cho nhau không chỉ là điều cần thiết mà còn là bổn phận của các bậc làm cha mẹ, anh chị, hay của những người có nghĩa vụ giáo dục và hướng dẫn người khác. Vì “nuôi con chẳng dạy chẳng răn – Thà rằng nuôi lợn lấy lòng mà ăn”.

Thế nên, sửa lỗi anh em trong đức ái không có nghĩa là dò xét, vạch lá tìm sâu, bé xé ra to, ít xít ra nhiều. Càng không được kể lỗi lầm của anh em ra bất cứ ai, mà cần ý thức rằng “nhân vô thập toàn”, là người ai cũng có lầm lỗi, là người ai cũng có khiếm khuyết, nên cần cảm thông hơn là kết án, nên giúp họ làm lại cuộc đời hơn là tẩy chay vì không ai trong chúng ta là người hoàn hảo; thánh thiện hết. Vì thế, Chúa Giêsu đưa ra những bước sửa lỗi cho nhau.

– Bước thứ nhất là đối thoại. Đối thoại là giúp họ nhận ra việc họ làm, lời họ nói là sai. Đối thoại để họ nhận ra lầm lỗi, để họ ý thức được việc họ làm, lời họ nói là xấu, là sai với đạo lý làm người.

– Bước thứ hai cần thêm người khác tác động. Có thể là bạn bè thân hữu của người phạm lỗi, hay có thể là người có uy tín trong cộng đoàn. Người khác tác động là người có liên quan đến người phạm lỗi chứ không phải bạ ai cũng nói, gặp ai cũng chia sẻ, làm như thế người có lỗi chỉ thêm mặc cảm vì lỗi của mình, và oán ghét chúng ta hơn là biết ơn chúng ta.

– Bước thứ ba là đưa ra cộng đồng. Người ta vẫn thường nói “xã có phép tắc của xã. Làng có khuôn phép của làng”. Mỗi xa hội đều có những lề thói giúp nhau sống kỷ cương và đảm bảo an ninh xã hội. Thế nên, cộng đồng sẽ giúp cho con người sống tốt hơn và cho môi trường sống được lành mạnh và an bình hơn.

– Bước thứ tư: hãy cùng nhau hợp lời cầu nguyện cho họ. Trên hết mọi sự là hãy cầu nguyện cho người anh em chúng ta. Lời cầu nguyện của chúng ta vì nhu cầu cộng đoàn và cho cộng đoàn sẽ được Chúa chấp nhận như Lời Chúa Giêsu hôm nay nói: “Thầy bảo thật: nếu ở dưới đất, hai người trong anh em hợp lời cầu xin bất cứ điều gì, thì Cha Thầy, Đấng ngự trên trời, sẽ ban cho. Vì ở đâu có hai ba người họp lại nhân danh Thầy, thì có Thầy ở đấy, giữa họ”.

Như vậy, bác ái Kitô giáo không cho phép chúng ta dửng dưng hay làm ngơ trước lầm lỗi của tha nhân, nhất là những lầm lỗi có thể gây ảnh hưởng xấu trong cộng đoàn, hay mất an ninh cho xã hội. Bác ái Kitô giáo đòi hỏi chúng ta cảm thông với yếu đuối của tha nhân, nhưng không dung dưỡng sự xấu trong cộng đoàn. Chúng ta không được thanh trừng hay tẩy chay anh em nhưng phải thanh tẩy môi trường chúng ta đang sống khỏi những thói hư tật xấu, những tệ nạn gây ảnh hưởng xấu đến đời sống chung của cộng đoàn, như Ngôn sứ Ezekien đã đón nhận sứ điệp từ trời cao: “Hỡi con người, Ta đặt ngươi làm người canh gác cho nhà Itraen” ngươi hãy nói cho những kẻ lầm đường lạc lối biết đường trở về nẻo chính đường ngay để nó được sống. Đó cũng chính là sứ điệp mà Chúa cũng nói với cộng đoàn – nói với từng người chúng ta. Chúng ta không phải là những người hoàn toàn vô trách nhiệm với anh em chị em của mình; tất cả chúng ta sống liên đới với nhau trong ân nghĩa. Không ai là một hòn đảo giữa cuộc đời này, chúng ta có trách nhiệm trong cuộc đời của nhau; trong sự thành toàn của nhau trên con đường tiến về Vương quốc.

Xin Chúa soi lòng mở trí để chúng ta luôn dám nói sự thật với anh em, biết lấy lời lành mà khuyên người, mở dạy kẻ mê muội, để kiện toàn anh chị em chúng ta ngày càng nên trọn lành thánh thiện như lòng Chúa mong muốn. Amen.

11. Sửa lỗi cho nhau và vì nhau - Lm. Giuse Nguyễn Quốc Quang

Tại một học viện quân sự, ngày kia huấn luyện viên ra đề tài cho các sĩ quan hãy vẽ một chiếc cầu. Cả lớp đều hiểu đó là một chiếc cầu được thiết kế cho mục đích quân sự. Thế nhưng, có một anh bộ đội vẽ chiếc cầu thơ mộng giữa hai ngọn núi, dưới cầu là dòng sông mà hai bên bờ là những thảm cỏ xanh. Nổi bật nhất là hai cậu bé đang đứng trên cầu để câu cá. Huấn luyện viên không chấp thuận bài làm của anh và ra lệnh cho anh phải loại bỏ hai cậu bé. Thế là anh liền chuyển hai cậu bé xuống thảm cỏ xanh, nhưng huấn luyện viên càng tỏ ra tức tối, buộc anh không được để lại hình ảnh hai cậu bé trong bản vẽ. Cuối cùng anh vẽ hai cái mộ trên thảm cỏ xanh của bờ sông. Anh muốn nói cho huấn luyện viên biết rằng mình đã chôn hai cậu bé trong hai ngôi mộ đó. Với tâm hồn yêu thương tha thứ và vị tha, chàng sĩ quan quân đội quan niệm rằng chiếc cầu được xây là để nối liền hai bờ sông hầu giúp con người qua lại mà liên hệ được với nhau. Thiếu sự đi lại của con người, chiếc cầu không những trở nên vô nghĩa, mà còn tượng trưng cho sự chết chóc xảy ra giữa con người với nhau.

Vâng, một triết gia nói rằng: “Con người sinh ra là sống với nhau, cho nhau và vì nhau”. Qủa thế, khi tạo dựng nên con người Thiên Chúa đã tạo dựng không phải là một người mà hai người, người nam và người nữ. Cho nên, theo ý định của Thiên Chúa từ thuở ban đầu không ai trong chúng ta có thể sống cô độc lẻ loi một mình lẻ bóng, trái lại chúng ta sống là sống với, sống cho và sống nhờ người khác nhất là trong gia đình của chúng ta. Và trong cuộc sống, đã sống chung, tức nhiên phải có đụng, có va chạm nên không thể nào tránh khỏi cho hết những va chạm, bực bội và buồn phiền hay tội cho nhau vì bá nhân bá tánh, nhân vô thập toàn, ai cũng có những sai lỗi khuyết điểm của mình cả.

Vì vậy, tình liên đới trong gia đình, Giáo hội hay xã hội như một ngôi nhà của Thiên Chúa và mỗi người là một viên gạch, viên gạch ấy rất quan trọng để làm cho ngôi nhà vững chắc trong đức tin và đức ái. Cho nên, trong bài đọc một Thiên Chúa bảo một vị ngôn sứ rằng: Ta nói với ngươi phải đi cảnh cáo một anh em trong cộng đoàn mà kẻ có tội phải từ bỏ con đường của nó mà trở lại, nhưng nó không trở lại, thì nó sẽ phải chết vì tội của nó; còn ngươi, ngươi sẽ cứu được mạng sống mình. Vì vậy, hôm nay, Chúa Giêsu dạy chúng ta phải có trách nhiệm sửa lỗi cho nhau từ trong gia đình ra ngoài xã hội theo tinh thần tình huynh đệ với nhau:

Thứ nhất, “Nếu người anh em của anh trót phạm tội, thì anh hãy đi sửa lỗi nó, một mình anh với nó mà thôi”. Một mình với tội nhân, đây là cách sửa lỗi cho nhau dưới tác động của Chúa Thánh Thần, có nghĩa rằng việc sửa lỗi phải được thực hiện trong tình bác ái và hy vọng và như thế Chúa Thánh Thần, Đấng duy nhất minh xác được tội trạng và giúp tội nhân tự ăn năn thống hối. Rồi, nếu hối nhân không nghe, “Hãy kèm theo ngươi một, hai người nữa”. Chỉ thị này nhấn mạnh đến sự kiên nhẫn phải có đối với tội nhân. Chỉ thị này đã đưa ra nhằm bảo vệ tội nhân khỏi sự độc đoán và việc vội vã áp dụng các biện pháp trừng trị của thẩm quyền. Đây không phải là những chứng nhân buộc tội người ấy song là những người trợ lực kẻ có tội có nhiều cơ may trong việc sửa lỗi, trước khi phải nại đến thẩm quyền cao hơn hết. Cuối cùng, nếu họ không nghe, “Hãy thưa với Hội Thánh”. Việc đưa tội nhân ra trước Giáo Hội không phải là một sự xét xử, song là một việc long trọng khuyên dụ hoán cải nhân danh Chúa Giêsu Kitô công bố chính sứ điệp của mình: lời ân xá và tha thứ; nhưng lời này sẽ trở thành lời xét xử đối với những ai bác bỏ, khước từ. Vì vậy, quyền bính của cộng đoàn không phải là quyền bính của một tòa án hay một cơ quan tài phán nhân loại đâu, vì nó hệ tại ở việc đặt lương tâm con người đối điện với Thiên Chúa công bình và nhân ái.

Gia đình công giáo gọi là Hội thánh thu nhỏ, Hội thánh tại gia. Chính trong đó, chúng ta sống liên đới trước hết giữa vợ chồng, cha con, mẹ con, con cái với cha mẹ. Và cũng trên nền tảng đó, chuyện sửa lỗi huynh đệ phải trước hết để giúp cho mọi thành viên trong gia đình, cộng đoàn trưởng thành nhân cách và đức độ như Chúa Giêsu, đồng thời làm cho gia đình hạnh phúc và cộng đoàn hiệp nhất yêu thương. Cho nên trước hết, những người làm lớn, vợ chồng, anh chị muốn sửa lỗi người khác, mình phải là gương sáng như Chúa Giêsu. Cụ thể, ngày xưa Chúa Giêsu dạy không chỉ bằng lời nói bằng hành động mà chính các môn đệ đã chứng kiến tận mắt cách sống hằng ngày của Chúa Giêsu, cách ứng xử của Ngài trong những hoàn cảnh khác nhau của cuộc sống. Tất cả những gì các ông chứng kiến đấy chính là cái Chúa Giêsu giáo dục các ông bằng gương sống của chính Ngài. Chúng ta là người làm lớn, là cha mẹ, anh chị, chúng ta giáo dục những người nhỏ, con cái hay các em cũng vừa bằng lời mà vừa bằng chính cách sống của mình. Đức Giáo Hoàng Gioan Phaolô I khi nói chuyện với các bậc cha mẹ kể rằng có một người cha vào mùa chay nói với đứa con: hôm nay ở nhà thờ cha sở giải tội đó, con lo đi xưng tội đi. Thằng con nói lại, con không đi vì bố 10 năm nay đã đi xưng tội chưa?

Vì vậy, trong Tông huấn Niềm vui Yêu thương, Đức Giáo Hoàng Phanxicô nhắc nhở các cặp vợ chồng rằng cuộc hôn nhân tốt là một ‘tiến trình sinh động’ và mỗi bên phải nỗ lực với những bất toàn (122,113). Đức Giáo Hoàng nói tiếp: “Không chỉ các cặp vợ chồng, mà còn các cặp đính hôn, những bà mẹ mang thai, các bậc cha mẹ nhận con nuôi, cũng như những người dì, người chú, và ông bà đặc biệt lưu tâm, mong muốn không một ai cảm thấy mình không quan trọng hay bị loại trừ khỏi tình yêu Thiên Chúa. Giáo hội phải giúp đỡ mọi gia đình, và mọi người thuộc mọi hoàn cảnh sống, với nhận thức rằng, dù bất toàn, nhưng họ được Thiên Chúa yêu thương, và có thể giúp cho những người khác cảm nhận tình yêu đó.

Thánh Phaolô trong bài đọc 2 nói rằng: “Anh em đừng mắc nợ gì ai, ngoài món nợ tương thân tương ái; vì ai yêu người, thì đã chu toàn Lề Luật”. Ước gì qua Lời Chúa hôm nay, xin cho mọi người chúng ta nhớ rằng trước khi góp ý xây dựng hay sửa lỗi ai, chúng ta phải cầu nguyện xin Chúa soi sáng, hướng dẫn và xin Chúa nhắc ta nhớ rằng ta cũng là tội nhân, cũng thiếu sót và lầm lỗi, có khi còn nặng hơn họ nữa. Nhưng vì bổn phận tương thân tương ái và liên đới với nhau, chúng ta phải sửa lỗi, khi sửa lỗi phải biết lấy tinh thần bác ái yêu thương mà cư xử hơn là chỉ trích, xét đoán, kết tội người khác, biết rộng lượng bao dung với người khác vì như Thiên Chúa đã tha thứ cho ta thì chúng ta phải tha thứ kẻ có lỗi với chúng ta. Amen.

12. Bài thi của bà giáo O’neill - Lm. Mark Link, SJ.

Chủ đề: “Các Kitô hữu có bổn phận giúp đỡ anh chị em mình làm điều thiện.”

Một phụ nữ làm việc ở nhà hàng tiếng tăm nọ từng tuyên bố không theo tôn giáo nào cả, có nói với một vị linh mục: “Thưa cha, tôi không muốn làm cha thất vọng, nhưng trong số kẻ bê bối nhất tôi từng gặp trong nghề nghiệp của tôi lại có những Kitô hữu rất siêng năng đi nhà thờ”.

Linh mục đáp lại: “Ðúng vậy, trong số các Kitô hữu không may vẫn có những người tồi tê, không khác gì trong số những người ngoài cũng có những người tồi tệ như vậy”.

Người phụ nữ liền đáp: “Thưa cha, thế thì không phải các Kitô hữu vẫn được xem là đặc biệt hơn sao?”.

Vị Linh mục bùôn bã nhìn bà ta nói: “Ðúng thế, đúng thế, họ được xem là phải sống tốt hơn!”

Cuộc đàm thoại trên hẳn khiến anh chị em ngạc nhiên. Các Kitô hữu thường xuyên đi nhà thờ hẳn khác hơn những kẻ không đi nhà thờ chứ? Chúng ta hãy xem xét ba trường hợp sau:

Một tay bán vé cho tuyến xe đưa đón ở phi trường nói với một ông bố: “Thưa ông, con trai ông có vẻ trẻ hơn tuổi của nó: ông nên mua nửa vé thôi. Nếu tài xế có hỏi, ông cứ nói là thằng bé dưới 12 tuổi. Như thế ông sẽ đỡ tốn vài đôla!” Giả sử anh chị em là ông bố ấy, anh chị em sẽ trả lời người bán vé thế nào?

Rồi một trường hợp khác. Một bà mẹ bắt gặp đứa con gái 5 tuổi của mình cầm một cây kẹo mà nó ăn cắp được sau khi từ siêu thị ra. Giả sử anh chị em là bà mẹ ấy, anh chị em sẽ làm gì?

Và đây trường hợp sau cùng. Giả sử nghe đứa bạn thân nhất của con bạn nói với nó: “Nếu mày cần hỏi bất cứ câu gì trong kỳ thi toán, mày cứ ra dấu cho tao”. Ðặt trường hợp thằng bé ấy là con của anh chị em, thì anh chị em sẽ cứ tiếp tục đọc báo hay sẽ đặt báo xuống và nói chuyện với cả hai cậu bé?

Tôi không biết anh chị em sẽ xử lý thế nào trong những trường hợp như thế, nhưng tôi biết rõ Chúa Giêsu sẽ xử lý thế nào. Câu trả lời ấy được tìm thấy trong các bài đọc hôm nay. Cả ba bài đều tập trung vào bổn phận hỗ tương của người Kitô hữu phải có đối với nhau. Các Kitô hữu không chỉ phải làm điều thiện mà còn phải giúp đỡ kẻ khác làm điều thiện nữa. Chúa Giêsu bảo các môn đệ: “Các con là muối đất… các con là ánh sáng thế gian… Ánh sáng các con phải chiếu tỏa trước mặt thiên hạ” (Mt 5,13-16).

Chúng ta hãy trở lại với ba trường hợp trên. Câu trả lời của người Kitô hữu đối với từng trường hợp trên như thế nào? Một kẻ theo Chúa Giêsu sẽ nói gì với người bán vé xe là kẻ đã nói với ông bố nọ: “Ông cứ nói với tài xế xe là thằng bé con ông dưới 12 tuổi?” Trường hợp này thực sự đã xảy ra ở Chicago. Ông bố ấy đã trả lời làm sao? Ông ta bảo với người bán “Tôi rất trân trọng hảo ý của ông, nhưng tôi muốn con tôi chân thực dù điều đó gây bất lợi cho nó”. Còn bà mẹ bắt gặp đứa con gái của mình ăn cắp cây kẹo đã xử lý như thế nào? Ðây cũng là một câu chuyện có thực đã xảy ra. Cây bút của tờ báo Dallas Morning News (Tin tức Dallas buổi sáng) khi thuật lại câu chuyện trên đã nói rằng bà mẹ nọ đã bảo đứa bé trả lại cây kẹo cho vị quản đốc, và ông này nói: “Ôi đừng lo gì chuyện đó. Nó có đáng gì đâu. Ðám nhân viên mỗi ngày ăn cắp của tôi nhiều hơn thế nhiều!”.

Như tay viết báo kể lại, đây thực là một câu trả lời khó tin nổi. Viên quản đốc đã gây cho cháu bé ấn tượng ăn cắp chả quan trọng gì nếu đó chỉ là một vật nhỏ mọn. Thực sự dù là ăn cắp vật lớn hay nhỏ thế nào đi nữa thì ăn cắp vẫn luôn luôn là điều xấu.

Và cuối cùng hãy xét đến trường hợp thằng bạn của đứa con trai chúng ta đồng ý gian lận để giúp đỡ con trai ta trong bài thi toán. Jerome Weidman, tác giả cuốn “Hand of the Hunter” (Tay người thợ săn) khi còn bé từng can dự vào một trường hợp như trên. Ông kể lại cách đây 30 năm, ông vào học ở một trường công Nữu Ước. Bà giáo dạy toán lớp ba của ông tên là bà O’ Neill. Ngày nọ bà ra cho lớp một bài thi. Khi chấm bài bà nhân ra 12 cậu trai đã trả lời sai một cách giống y như nhau đối với cùng một câu hỏi. Qua ngày sau, bà yêu cầu 12 cậu bé ấy ở lại lớp sau khi tan học. Sau đó, không hề kết tội đứa nào, bà chỉ viết lên trên bảng câu này: “Tính chân thực của một người được thể hiện trong những điều kẻ ấy sẽ làm dù biết rằng không bao giờ bị ai bắt gặp”. Ðoạn bà ghi tên tác giả câu nói trên: Thomas Babington Macaulay. Weidman viết: “Tôi không rõ về 11 cậu kia ra sao, chỉ có đứa một trong số đó là chính tôi, có thể nói rằng: Ðây là bài học đơn sơ nhưng quan trọng nhất trong đời tôi”.

Như thế chúng ta đã thấy ba mẫu người Kitô giáo xử lý như thế nào trong ba trường hợp khác nhau trên. Ba Kitô hữu này đã lưu tâm đến lời giáo huấn của Chúa Giêsu dạy phải giúp đỡ anh chị em sống cuộc sống Kitô hữu. Ba Kitô hữu này đã nghiêm chỉnh chấp nhận lời Chúa Phán với Êdekien trong bài đọc thứ nhất hôm nay: “Nếu… ngươi không răn dạy kẻ xấu thay dổi cách ăn ở của nó thì Ta sẽ qui trách nhiệm cho ngươi”. Ba Kitô hữu này đã nghiêm chỉnh chấp hành lời thánh Phaolô gởi tín hữu Roma trong bài đọc thứ hai hôm nay: “Nếu anh em yếu mến kẻ nào, anh em sẽ không bao giờ làm hại kẻ ấy”. Và cuối cùng, ba Kitô hữu nầy cũng đã nghiêm chỉnh tuân theo lời Chúa Giêsu trong phúc âm hôm nay; “Nếu anh em ngươi phạm lỗi với ngươi, hãy đến gặp nó và chỉ cho nó biết lỗi lầm của nó. Tuy nhiên phải làm điều ấy một cách âm thầm giữa ngươi và nó thôi”.

Như thế ba Kitô hữu nêu trên đã gây ấn tượng như thế nào cho những người nghe họ nói? Tôi xin được lập lại điều Jerome Weidman đã nói: “Tôi không rõ về 11 cậu kia ra sao, chỉ biết một đứa trong số đó là chính tôi, thì tôi có thể nói rằng: Ðây là bài học đơn sơ nhưng quan trọng nhất trong đời tôi”.

Eđmun Burke có nói: “Chỉ cần những người tốt cứ giữ yên lặng, là điều xấu sẽ tăng triển ngay”

Trong những trường hợp trên, ba Kitô hữu nọ đã không giữ yên lặng. Họ mời gọi chúng ta noi gương họ.

Ðể kết thúc, chúng ta hãy cầu nguyện:

Lạy Chúa Giêsu, xin giúp chúng con ghi lòng tạc dạ những lời Chúa kêu gọi chúng con đi theo làm môn đệ Ngài:

“Các con là muối đất, nếu muối nhạt đi thì lấy gì ướp nó mặn lại được. Nó chẳng còn ích gì chỉ đáng quẳng ra ngoài cho người ta chà đạp lên đó. Các con là ánh sáng thế gian, một thành xây trên núi không thể giấu được. Không ai đốt đèn rồi đặt dưới đáy thùng, nhưng đặt nó trên giá đèn để soi cho mọi người trong nhà. Cũng thế, ánh sáng các con phải toả chiếu trước mặt mọi người để họ trông thấy việc các con làm mà ngợi khen Cha các con, là Ðấng ngự trên trời” (Mt 5,13-16).