TƯƠNG QUAN THÂN THIẾT VỚI THIÊN CHÚA

(Suy niệm của Lm. Giuse Phạm Thanh Liêm, SJ.)

Thái độ của Maria và Mattha trong tin mừng được nhiều người chú giải cho rằng nó phản ánh đời sống tu trì chiêm niệm và hoạt động, nhưng theo thiển kiến của tôi, lời giải thích như vậy không phản ánh hoàn cảnh lịch sử thời Đức Yêsu và cũng chẳng phản ánh trung thực nét chiêm niệm của những người sống đời hoạt động. Thái độ của Maria và của Mattha đối với Đức Yêsu, phản ánh thái độ của mỗi người trong tương quan với Thiên Chúa và với Đức Yêsu. Maria đặt tương quan thiết thân với Đức Yêsu trên tất cả, Mattha lo phục vụ Thiên Chúa qua việc phục vụ tha nhân.

Điều đáng trách nơi Mattha không phải là những lo toan nhằm phục vụ Đức Yêsu và các tông đồ, nhưng là thái độ của Mattha đối với em mình là Maria, cũng như thái độ Mattha đòi Đức Yêsu can thiệp để Maria làm theo ý mình. Nếu không có Mattha lo việc phục vụ, thì việc thăm viếng của Đức Yêsu và các tông đồ cũng không hoàn toàn tốt đẹp. Việc Mattha lo phục vụ ăn uống rất đáng khen, nhưng điều dở nơi Mattha là đòi Maria phải bỏ việc tiếp Đức Yêsu, đòi Maria bỏ việc ngồi nghe Đức Yêsu mà làm công việc mà chị thấy là cần. Mattha thấy việc làm điều này điều kia là cần, nhưng Maria thấy việc ngồi bên chân Đức Yêsu và nghe Ngài nói chuyện là cần. Đừng bắt người khác làm theo ý mình, và cũng đừng áp lực người khác nữa can thiệp để đòi ai đó làm theo ý mình. Sở dĩ Mattha đòi như vậy, vì Mattha nghĩ việc “phục vụ” là cần nhất; thật ra, điều đó là cần nhưng điều khác cũng cần không kém.

Điều làm xung khắc giữa Mattha và Maria hôm nay, chúng ta lại thấy rất hài hòa nơi Abraham. Abraham rất hiếu khách, ông lo để ba vị khách có nước rửa chân, có lương thực để ăn, và chính ông lại đứng hầu tiếp chuyện với khách. Thái độ và cách hành xử của Abraham thật tuyệt vời.

Abraham chưa nhận ra ba vị đây chính là Thiên Chúa, nhưng thái độ của Abraham đối với ba vị khách này rất kính cẩn, rất hiếu khách. Không ai nghĩ rằng, đối xử với con người là đối xử với Thiên Chúa, nhưng sự thực lại đúng là vậy. Abraham đối xử với ba vị khách, là đối xử với Thiên Chúa. Dân Bêlem đối xử với thánh Yuse và Đức Maria cùng hài nhi nằm trong dạ Đức Maria, là đối xử với gia đình thánh và đối xử với Thiên Chúa. Đức Yêsu trong lời dạy trong Mt.25, 31tt đã đồng hóa mình với những người nghèo hèn nhất, và ai đối xử với nghèo hèn nhất thế nào là đối xử với Thiên Chúa như vậy. Với Maria và Mattha, Đức Yêsu lúc này là một vị thầy kính yêu nhưng hai chị chưa biết đó là Thiên Chúa nhập thể; tuy vậy, đối xử với Đức Yêsu là đối xử với Thiên Chúa. Đối xử tốt đối với Đức Yêsu, là đối xử tốt với Thiên Chúa; không đối xử tốt với Đức Yêsu, là không đối xử tốt với Thiên Chúa; tuy vậy, Đức Yêsu vẫn cầu nguyện cho những kẻ ngược đãi và làm hại Ngài: “Lạy Cha, xin tha cho chúng vì chúng lầm chẳng biết.” Con người đối xử với Thiên Chúa có thể không tốt, nhưng Thiên Chúa đối xử với con người thì luôn thành tín và yêu thương.

Thiên Chúa tới thăm Abraham, cho thấy tình thân và tình thương của Thiên Chúa đối với Abrahm thắm thiết như thế nào. Thiên Chúa biết nỗi bận tâm của Abraham và Sara khi hai người không có con; Thiên Chúa đã đoái thương và hứa sẽ cho Sara có con vào thời điểm này năm sau. Thiên Chúa yêu thương nên quan tâm đến những ước vọng của con người. Thiên Chúa luôn gần gũi và quan tâm đến nỗi bận tâm của mỗi người đến mức độ không ngờ: Thiên Chúa luôn can thiệp vào cuộc đời mỗi người, để yêu thương giúp đỡ và bảo vệ mỗi người.

Nơi Phaolô, người ta thấy một tình yêu rất đặc biệt đối với Đức Yêsu. Kể từ khi biết Đức Yêsu, Phaolô coi tất cả như thua lỗ bất lợi, trước cái lợi tuyệt vời là được biết Đức Yêsu. Biến cố Đức Yêsu chết và sống lại, Đức Yêsu là Thiên Chúa nhập thể, là một tin mừng thật đặc biệt đối với Phaolô. Phaolô muốn cho mọi người được biết Tin Mừng Cứu Độ này. Cả đời của Phaolô đã miệt mài rao giảng Tin Mừng Đức Yêsu Kitô. Phaolô hạnh phúc khi rao giảng Tin Mừng, vì Phaolô biết người ta sẽ hạnh phúc khi người ta nhận biết Đức Yêsu là ai, là Đấng Thánh của Thiên Chúa, là Thiên Chúa nhập thể, là tình yêu của Thiên Chúa đối với con người, là bảo chứng cho thấy Thiên Chúa yêu thương con người đến độ nào.

Đức Yêsu là niềm tự hào, là vinh dự của Phaolô. Những người Phaolô phục vụ và rao giảng Tin Mừng, cũng là triều thiên và vinh quang của Phaolô. Chính nhờ Đức Yêsu, mà Phaolô có tương quan thân thiết đối với những người Ngài phục vụ. Nhờ Đức Yêsu, nhờ Đấng mà Phaolô rao giảng, Phaolô được tất cả trong Thiên Chúa. Phaolô vẫn mang trong mình tất cả những gì của kiếp người: “đã ba lần tôi xin Chúa cất cái dằm ra khỏi xác thịt tôi, nhưng Ngài nói: ơn Ta đủ cho con” (2Cor.12, 8-9). Phaolô giống chúng ta mọi đàng với những giới hạn và khó khăn, nhưng ngài là người yêu mến Đức Yêsu rất đặc biệt. Đức Yêsu là tất cả đối với Phaolô. Phaolô trở thành một mẫu mực cho tất cả chúng ta, trong cách chúng ta đối xử với Thiên Chúa, với Đức Yêsu, và đối với con người. Thiên Chúa trên hết, Đức Yêsu là tất cả, và tha nhân là triều thiên và vinh dự của ngài.

Câu hỏi gợi ý chia sẻ

1. Con người có thể có tương quan thân thiết với Thiên Chúa không? Xin trưng bằng cớ cho lập trường của bạn.

2. Tương quan giữa con người với nhau diễn tả tương quan của con người đối với Thiên Chúa. Bạn nghĩ sao về câu nói trên?

3. Làm sao để phát huy mối tương quan tốt với Thiên Chúa cũng như mối tương quan tốt giữa con người với nhau?

56.Những mẫu gương sáng ngời

(Suy niệm của Lm. Giuse Phạm Thanh Liêm, SJ.)

Ba bài đọc của Chúa Nhật hôm nay cho thấy những tấm gương sống Lời Chúa trong những hoàn cảnh khác nhau: Abraham, Maria và Phaolô.

Chọn điều tốt nhất

Đức Giêsu trên đường rao giảng, ghé vào một gia đình rất quý mến Ngài. Đó là gia đình của Martha, Maria và Lazarô. Cô Martha lo làm đồ ăn đãi khách. Có lẽ có cả các tông đồ cùng ở với Đức Giêsu, vì thế Martha một mình làm bếp cho mười sáu người ăn. Với gia đình này, Đức Giêsu và các tông đồ là những vị khách quý, nên có thể đây là bữa tiệc. Biết bao việc phải làm, thế mà Maria vẫn ngồi bên chân Đức Giêsu và nghe Ngài giảng dạy. Chắc Martha đã ra hiệu hoặc nói với Maria giúp mình, nhưng Maria vẫn giữ lập trường: ngồi tiếp chuyện Đức Giêsu, ngồi nghe Ngài giảng dạy. Không thể chịu nổi nữa, Martha đã xin Đức Giêsu can thiệp: “em con để một mình con với bao nhiêu việc, xin thầy bảo nó giúp con một tay”.

Theo nhiều người, Martha hoàn toàn có lý. Cả Maria lẫn Đức Giêsu đều không được tế nhị lắm. Có lẽ Martha không chỉ trách Maria, mà trách cả Đức Giêsu như thể Đức Giêsu vô tình không để ý đến vất vả của Martha.

“Martha, chị lo lắng về nhiều chuyện quá. Chỉ cần một điều thôi. Maria đã chọn phần tốt nhất và không ai cướp đi được”. Trên đời có nhiều điều có thể làm, phải chọn điều nào quan trọng và cần thiết để làm. Trong trường hợp này, không cần phải làm nhiều món để đãi Đức Giêsu và các môn đệ của Ngài. Không cần phải vất vả như vậy. Tại sao lại phải làm nhiều món, và điều đó lại là không quan trọng (đối với Đức Giêsu), để rồi phải càm ràm oán trách người khác. Maria đã chọn nghe Lời Chúa, và cũng sẵn sàng chấp nhận bị chị càm ràm, và cả người đời càm ràm chê trách, như thể là người lười, như thể là người không tế nhị và không biết giúp đỡ chị nữa.

Không có một bản lĩnh và một chọn lựa dứt khoát, không thể hành xử như Maria được. Trong cuộc sống, tôi đã chọn điều gì là quan trọng?

Niềm nở ân cần tiếp đón tha nhân

“Đang ngồi hóng mát, nhìn lên Abraham thấy “ba vị” đang đứng gần. Abraham chạy lại, cúi mình chào các vị, mời các vị khách rửa chân cho thoải mái trong một môi trường nóng bức, và dùng bữa”. Với Abraham, đây không phải là những người quen thường gặp, thế nhưng Abraham đã tiếp đón rất ân cần tử tế. Thái độ hiếu khách của Abraham đã làm tương quan giữa Abraham và khách trở nên rất tốt, đến độ các vị khách đã “tỏ mình” cho Abraham.

Thái độ hiếu khách của Abraham đặt vấn đề cho con người ngày nay. Thái độ sống của tôi đối với những người tôi gặp gỡ như thế nào? Abraham đã đón tiếp tha nhân, và cuộc đón tiếp này đã trở thành cuộc đón tiếp Thiên Chúa. Đức Giêsu cũng đã đồng hoá mình với những người nghèo, đến độ ai đón tiếp người nghèo là đón tiếp Chúa, ai cho người nghèo ăn là cho Chúa ăn, ai đi thăm và giúp đỡ người nghèo là đi thăm và đón tiếp Chúa (Mt.25, 31tt). Đối xử với con người, là đối xử với Thiên Chúa.

Rao giảng Tin Mừng Đức Giêsu Kitô

Cả cuộc sống của Phaolô sau khi trở lại, là rao giảng, phục vụ Tin Mừng. Ngài được gọi để được sai đi rao giảng, và Ngài đã thực hiện sứ mạng của Ngài trong mọi hoàn cảnh, bất chấp những khó khăn và nguy hiểm. Ngài rao giảng cả khi ở trong tù, cho cả người Do Thái lẫn người ngoại, cho người đời bình thường cũng như cho những người có địa vị và thế lực. Ngài vui ngay cả trong những khổ đau, và Ngài muốn “hoàn tất” những gì còn thiếu trong thân thể Giáo Hội. Với Phaolô, Ngài “học no học đói”, Ngài làm tất cả để Chúa được tôn vinh hơn.

Với Phaolô, Đức Giêsu là Tin Mừng. Đức Giêsu là mầu nhiệm được giữ kín từ muôn thuở, nay được mặc khải cho con người. Đức Giêsu Kitô là tất cả đối với Phaolô, Ngài sẵn sàng bỏ tất cả để được Đức Giêsu Kitô.

Phaolô trở thành con người tuyệt vời, nhờ thi hành sứ mạng rao giảng Tin Mừng. Ước gì mỗi người không mắc cỡ nhưng can đảm tuyên xưng Đức Giêsu Kitô là Tin Mừng. Chính nhờ Đức Giêsu Kitô mà mỗi người Kitô hữu trở thành người tuyệt vời.

Câu hỏi gợi ý chia sẻ:

1. Bạn có chấp nhận chọn lựa của Maria không? Tại sao?

2. Theo bạn, hiếu khách có còn giá trị trong xã hội hiện tại không? Xin cho biết lý do.

3. Có cần phải rao giảng Tin Mừng cho con người thời đại ngày nay không? Tin vào Tin Mừng giúp gì cho con người ngày nay?

57.Gia đình chị em Maria

(Suy niệm của Lm. Giacôbê Tạ Chúc)

Trong cuộc đời công khai giảng dạy, Chúa Giêsu được nhiều người thương mến và giúp đỡ. Trong số đó không thiếu những người phụ nữ đi theo Chúa, cách đặc biệt một gia đình mà Chúa thường đến thăm và quan tâm tận tình: gia đình của chị em bà Matta và Maria. Các Tin mừng ghi nhận ít là ba lần Chúa đến nhà chị em này (Ga 11, 1-45; 12, 1-11; Lc 10, 38-42).

Làng Bêtania

Nói đến gia đình Matta và Maria chúng ta không thể nào không nhắc đến một địa danh lịch sử, gắn liền với tên tuổi của hai Thánh nữ. Bêtania một làng nằm ở phía đông nam núi Cây dầu, thuộc vùng phụ cận Giêrusalem, trên đường nối liền với Giêricô. Nơi ở của Lazarô, Mátta và Maria (Ga 11,1). Là nơi Chúa cho Lazarô sống lại (Ga 11). Bêtania bây giờ là El-Azariyeh, “nhà của Lazarô”. Nhìn từ xa, làng Bêtania được mô tả như là “nơi tốt đẹp đáng ghi nhớ, nơi ẩn náu của sự bình yên, của nguồn yêu thương”. Bây giờ cũng chỉ là một làng nhỏ. Dân số hiện nay khoảng 5000 người. Bêtania ngày nay là vùng đất tự do, chẳng thuộc quản lý của Israel hay của Palestine. Từ Giêrusalem về Bêtania xe hơi chạy khỏang một giờ đồng hồ”.

Mátta và Maria

Câu chuyện Chúa Giêsu vào nhà Mátta và Maria nghỉ ngơi, khi cùng với các môn đệ đang trên đường rao giảng Tin mừng, cho chúng ta một nét đẹp trong chân dung của người Tông đồ phục vụ anh chị em mình. Trong khi cô em là Maria đang ngồi lắng nghe lời chúa, thì Mátta tất bật với công việc một người nội trợ thật tuyệt vời. Chúa Giêsu không có ý xem nhẹ, thái độ đón tiếp của bà. Bởi Chúa cũng cần lắm những cộng sự viên năng nổ, năng động như Mátta. Nếu làm một cuộc so sánh hai chị em thì chúng ta phải khẳng định rằng: Maria là người thiên về đời sống nội tâm, còn Mátta thì hướng đến sự chia sẻ và trao ban. Cả hai đều là những cách thế thể hiện một tình yêu đón nhận từ Thiên Chúa và tặng ban cho con người. Vả lại, Maria là người em nên có khi hơi ỷ lại một chút, công việc bếp núc cũng có phần nặng nhọc và cần đến sự khéo léo và tài tình, nên dành cho người chị thì có lẻ tốt hơn.

Một lần khác, khi ra chào đón Chúa Giêsu vào thăm trong hòan cảnh người em mới qua đời, Mátta bộc bạch cùng Chúa Giêsu rằng: “Lạy Thầy, nếu Thầy có mặt ở đây thì em con không chết. Nhưng bây giờ con biết: bất cứ điều gì Thầy xin cùng Thiên chúa, Người cũng sẽ ban cho Thầy” (Ga 11,21). Lazarô đã chết, thế nhưng Mátta vẫn tin rằng Chúa Giêsu là sự sống vĩnh cửu của con người. Nói cách khác Mátta tin nhận Thầy Giêsu là Đấng Thiên sai, Đấng Messia mà thiên Chúa tặng ban cho nhân loại.

Lắng nghe và thực thi Lời Chúa dạy

Tin mừng dù ghi nhận sự khác biệt của hai chị em Maria và Mát-ta trong việc đón nhận lời Chúa, một bên là tĩnh lặng của tâm hồn, một bên là xao động của từng đường gân thớ thịt. Thế nhưng không ai có thể phủ nhận con tim của cả hai đang dạt dào tình yêu mến Thiên Chúa một cách vô bờ bến, trong con người của Mát-ta và Maria.

Kết hợp những nét đẹp rạng ngời của cả hai chị em, mỗi người sẽ thấy được việc lắng nghe và thực thi lời Chúa, chỉ là hai cách thế diễn tả của một tình yêu Giêsu.