HIẾU KHÁCH

(Suy niệm của Lm. Giuse Trần Việt Hùng)

Hiếu khách là một đức tính tốt. Một người hiếu khách là người có tính xã hội. Họ dám mở cửa lòng đối diện với đời và với tha nhân. Kinh nghiệm cho chúng ta thấy trong bất cứ lĩnh vực nào như mở tiệm buôn bán, công ty, xí nghiệp, trường học, hội đường, chùa chiền, nhà thờ, tư gia… càng có nhiều người tham gia, sinh hoạt và thăm viếng thì càng sầm uất và thành công sinh hoa lợi. Người ta thường nói “đa khách đáo, đa ngân vào”. Đúng thế, mở một cửa tiệm hay một dịch vụ mà khách ra vào tấp nập thì việc làm ăn sẽ mau khấm khá. Một trong những yếu tố quan trọng là vấn đề nhân sự. Chủ nhân hay tiếp thị phải là những người hiếu khách luôn tươi cười và niềm nở. Vui lòng khách đến vừa lòng khách đi.

Nhân cách con người đi theo với sinh hoạt cuộc sống. Tính tình thể hiện qua cách xử thế, gọi là giao tế nhân sự. Câu truyện trong sách Sáng Thế kể rằng có ba vị khách đi ngang qua nhà ông Abraham. Ông đã vui vẻ chào đón khách một cách niềm nở, ông thưa: “Thưa Ngài, nếu tôi được đẹp lòng Ngài, thì xin Ngài đừng đi qua mà không ghé thăm tôi tớ Ngài.” (St 18,3). Thái độ của Abraham bày tỏ lòng thành kính và hiếu khách. Ông biết thương người và đáp ứng đúng nhu cầu cần thiết. Ông tiếp rước khách một cách rất tận tình: Tôi xin đi lấy ít bánh, để các ngài dùng cho chắc dạ, trước khi tiếp tục đi, vì các ngài đã ghé thăm tôi tớ các ngài đây! Khách trả lời: “Xin cứ làm như ông vừa nói.” (St 18,5).

Một phần thưởng ngoài sức tưởng tượng của cả hai ông bà. Ông bà đã nhận được một hồng ân quý báu trong lúc tuổi già. Ông bà sẽ sinh một cậu con trai nối dòng. Đây là lời cầu chúc tốt đẹp nhất của ba vị khách: “Người nói: “Sang năm, tôi sẽ trở lại thăm ông và khi đó bà Sara vợ ông sẽ có một con trai.” Bà Sara bấy giờ đang nghe ở cửa lều, phía sau.” (St 18,10). Thiên Chúa đã gọi Abraham rời bỏ quê hương xứ sở để đến miền đất hứa. Lòng thành tín của Abraham đưa dẫn ông trở thành cha của một dân tộc. Cha của những kẻ tin. Ông đã biết đón nhận và cho đi. Ông đã tuân theo đường lối của Chúa nhưng ông cũng đã trải qua muôn vàn khó khăn, đắng cay và thử thách. Ông đã đi đến cùng đường và giữ vững lòng tin tưởng nơi Thiên Chúa.

Mở cửa đón khách cũng giống như mở lòng với tha nhân. Nếu tư gia của chúng ta có mở cửa đón mời anh chị em và bạn bè, nhà sẽ vui nhộn tiếng cười. Phòng khách sẽ ấm cúng với mối tình thân. Nhà bếp cũng được ấm lên nhờ nấu nướng những món ăn mỹ vị đãi khách. Niềm vui sẽ trào dâng trong lòng mọi người. Càng có đông khách và bạn bè, cuộc sống càng nới rộng tình thương mến. Mở cửa như mở lòng. Chúng ta biết rằng ai có lòng quảng đại giúp đỡ tha nhân, họ sẽ được đáp trả mối ân tình. Có qua có lại mới toại lòng nhau. Đón tiếp anh chị em bạn bè đến với gia đình, niềm vui của chúng ta sẽ được nhân lên. Nếu chúng ta chỉ biết đón nhận mà không biết cho đi, cuộc sống sẽ bị đóng khung hạn hẹp. Cảm nghiệm đời sống, chúng ta đóng cửa nhà và cửa lòng vì sợ bà con làm phiền, cuộc sống sẽ buồn tênh.

Cũng không ngoại lệ, khi Chúa Giêsu đến thăm nhà chị em Martha và Maria. Hai chị em đón tiếp Chúa, mỗi người một cách, làm cho Chúa rất hài lòng. Câu truyện được lưu truyền kể lại trong Phúc Âm. Martha lo nấu nướng phục vụ và Maria ngồi bên chân Chúa để nghe lời Người giảng dạy. Cả hai việc đều tốt nhưng việc ngồi bên và lắng nghe lời Chúa thì tốt hơn: “Cô có người em gái tên là Maria. Cô này cứ ngồi bên chân Chúa mà nghe lời Người dạy.” (Lc 10,39). Chúa Giêsu đã biến đổi cả hai tâm hồn nên thánh thiện. Chúa nhìn thấu tỏ tâm hồn của Martha và Maria, hai chị em trở thành những chứng nhân đích thực cho Chúa Kitô Phục Sinh. Trong Giáo Hội đã có những vị dõi theo bước của Martha, chuyên lo phục vụ. Có những người đi theo đường lối của Maria, lắng nghe, suy niệm và chiêm niệm trong các dòng tu. Chúa Giêsu đã xác nhận Maria đã chọn phần tốt nhất: “Chỉ có một chuyện cần thiết mà thôi. Maria đã chọn phần tốt nhất và sẽ không bị lấy đi.” (Lc 10,42). Giáo Hội đã tuyên phong cả hai chị em lên bậc hiển thánh: Thánh Martha và Thánh Maria.

Như Abraham đã đón tiếp các vị khách và được phước lộc có con cháu nối dõi hoàn thành sứ mệnh. Martha và Maria đón rước Chúa vào nhà, các bà đã trở nên môn đệ và sinh hoa kết qủa trong vườn nho của Chúa. Thiên Chúa rộng lượng ban phát mọi ơn lành cho những ai đón rước Chúa. Chúng ta đọc câu truyện về hai biển hồ ở Palestine, biển Galilê và biển chết. Biển hồ Galilê có nguồn nước trong xanh mát. Trong hồ có đủ các loại tôm cá sinh sống. Có những vườn cây xanh tốt nhờ nguồn nước. Nhà cửa dân cư sống rất sầm uất. Biển thứ hai là biển chết. Biển chết vì nước mặn và không có loại cua cá nào sống nổi. Trơ trọi không có cây xanh tươi. Chúng ta biết cả hai biển hồ đều nhận nguồn nước từ sông Jordan. Nước chảy vào biển hồ Galilê và tiếp tục chảy tràn lan qua các hồ nhỏ, nhờ vậy mà nguồn nước luôn lưu chuyển trong lành. Còn biển chết cũng đón nhận nguồn nước nhưng bị tù đọng vì không chia sẻ, nước trở nên mặn chát. Sinh vật không thể sống được. Cuộc sống con người cũng thế, nếu chỉ biết khư khư giữ lại tất cả kho tàng cho riêng mình, thì sự sống cũng dần lụi tàn.

Thánh Phaolô đã nhận lãnh sứ điệp Tin Mừng từ chính Chúa Kitô Phục Sinh. Ngài đã hăng say nhiệt tình truyền rao lời chân lý. Phaolô đã thiết lập nhiều cộng đoàn tín hữu và đặt căn bản giáo lý trong các sinh hoạt sống đạo: “Tôi đã trở nên người phục vụ Hội Thánh, theo kế hoạch Thiên Chúa đã uỷ thác cho tôi, liên quan đến anh em: Đó là tôi phải rao giảng lời của Người cho trọn vẹn.” (Cl 1,25). Phaolô trở thành chứng nhân đích thực xông pha trong mọi lĩnh vực, cốt là để vinh danh Chúa Kitô. Tin Mừng đã lãnh nhận như một kho tàng, Ngài đã đem ra rao truyền và phân phát một cách nhưng không để lôi kéo mọi người về với Chúa.

Thánh Phaolô đã đến với dân ngoại, nơi có một cánh đồng truyền giáo bao la. Ngài rao giảng, thuyết phục và làm nhân chứng sống động. Ngài chấp nhận bị xua trừ, tẩy chay, đánh đập, tù đày và bị thiệt thòi danh phận để danh Chúa được cả sáng. Phaolô rao truyền Tin Mừng một cách nhiệt thành sứ vụ được Chúa Kitô trao: “Người đã muốn cho họ được biết mầu nhiệm này phong phú và hiển hách biết bao giữa các dân ngoại: Đó là chính Đức Kitô đang ở giữa anh em, Đấng ban cho chúng ta niềm hy vọng đạt tới vinh quang.” (Cl 1,27). Tất cả đều chung quy về Chúa Kitô Phục Sinh. Bất cứ sự gì ngài đã lãnh nhận nhưng không, thì ngài đã cho nhưng không. Không giữ lại điều gì làm của riêng để được vui hưởng một mình.

Cuộc sống của chúng ta phát triển không ngừng. Mỗi ngày, chúng ta hãy cố gắng làm một việc tốt, dù nhỏ, nó sẽ sinh hoa kết quả tốt. Một lời nói nhẹ nhàng êm dịu, có thể cải hoá được lòng người. Một cử chỉ đón tiếp ân cần, có thể làm vui mảnh hồn cô đơn, giá lạnh. Một hành động bác ái nhỏ như cho đi một ly nước vì danh Chúa sẽ không mất phần thưởng. Một ngọn lửa, dù bé nhỏ, có thể toả lan ánh sáng và sưởi ấm lòng người. Một bàn tay rộng mở, ân phước ngập tràn niềm vui. Chúng ta hãy cùng mở rộng tấm lòng đón nhận và mở cửa nhà chào đón anh chị em, cuộc sống gia đình của chúng ta sẽ thêm phúc lộc đầy tràn.

Lạy Chúa, Chúa rộng lượng từ bi và nhân hậu với hết mọi loài. Xin cho chúng con biết mở lòng quảng đại với tha nhân. Chúng con nhận lãnh quá nhiều hồng ân, nhưng cho đi chẳng bao nhiêu. Xin cho chúng con biết nhận lãnh và biết tiếp tục trao ban.

19. Cầu nguyện trong hoạt động

(Suy niệm của Giuse  Phạm Đình Ngọc, SJ.)

Kính thưa cộng đoàn,

Con xin kể hai câu chuyện. Có người nói với con rằng: “Tại sao con cầu nguyện mãi mà Chúa không nhận lời. Con muốn giàu có, hạnh phúc và bình an. Con cũng chịu khó lắng nghe Lời Chúa, hằng ngày đi nhà thờ, dành rất nhiều giờ để đọc kinh.” Tôi nghĩ bụng: “Vậy lấy đâu ra giờ bạn làm ăn nữa mà đòi giàu có. Chắc chắn Chúa không giúp người nào lười biếng, dù cầu nguyện có tha thiết, Chúa vẫn không cho giàu có đâu.” Câu chuyện thứ hai. Con gặp rất nhiều người lo làm ăn kinh tế, bận rộn tối ngày đến nỗi không có giờ để đi lễ ngày Chúa Nhật. Dĩ nhiên là họ cũng chẳng thích nghe lời Chúa. Con cảm thấy nhiều người tuy tiền không thiếu, nhưng họ thiếu hạnh phúc, tâm hồn họ hiếm khi có được giờ phút bình an.

Hai câu chuyện trên con tin rằng cộng đoàn cũng đã gặp, thậm chí trong mỗi người chúng ta cũng có hai thái độ ấy. Một mặt chúng ta muốn gặp Chúa đến nỗi không còn nhiều giờ làm việc; mặt khác nhiều người làm việc đến nỗi quên mất Chúa. Vậy làm sao để được cả hai?

Bài Tin mừng hôm nay chắc chắn Chúa Giêsu không trách chị Mác-ta đâu. Khi Chúa nói: „chỉ có một chuyện cần thiết mà thôi”, chúng ta có thể đọc một bản dịch khác: „chỉ cần một ít thức ăn thôi.” Dẫu sao chúng ta vẫn thích cách dịch „chỉ có một chuyện cần thiết mà thôi”, nghĩa là lời của Đức Giêsu được đặt trên mọi lo toan của trần thế. Hoặc có lần các môn đệ thời Giáo Hội sơ khai quả quyết rằng: “Chúng tôi mà bỏ việc rao giảng Lời Thiên Chúa để lo việc ăn uống, là điều không phải.” (Cv 6,2). Ở đây, chúng ta hiểu rằng lắng nghe để rồi dấn thân.

Con xin bênh vực chị Mác-ta một chút. Vai trò của chị ấy quan trọng lắm, bởi nếu không ai nấu nướng, chuẩn bị bữa ăn, chắc chắn Đức Giêsu và nhóm môn đệ cũng đói lả. Có thực mới vực được đạo luôn đúng, đúng cho cả trường hợp của Đức Giêsu. Bởi thế mỗi khi về Giêrusalem, nhóm Đức Giêsu thường đến thăm chị em nhà Mác-ta. Phần vì để ăn ké, nhưng quan trọng hơn, phần để thăm hỏi họ. Tương quan giữa Đức Giêsu và gia đình này rất tốt. Nếu có mặt trong gia đình họ lúc này, chúng ta có thể thấy hai điều quan trọng trong câu chuyện Tin Mừng này.

Có hai thái độ rất rõ mà ai cũng nhận ra: Mác-ta trong thái độ của người phục vụ; Maria trong thái độ của người lắng nghe Lời Chúa, cầu nguyện. Nói cách khác, cả hai thái độ này đều rất quan trọng trong đời sống của mỗi chúng ta. Con tin rằng Thiên Chúa sẽ lắng nghe những ai cầu xin Ngài, nhưng với đôi tay biết làm việc. Họ dấn thân lao động, phục vụ tha nhân bởi chính Thiên Chúa mời gọi họ. Càng dấn thân phục vụ, họ lại càng thấy Thiên Chúa gần gũi và càng cầu nguyện, họ càng được thôi thúc dấn thân. Ai nói mình phục vụ hết mình mà không cầu nguyện là người ấy nói dối. Ai nói mình thích cầu nguyện mà không phục vụ, là người ấy nói xạo.

Có một cách để giúp chúng ta đạt được hai điều này trong cùng một lúc, đó là chiêm niệm trong hoạt động. Con không biết quý cộng đoàn có nghe đến cụm từ này chưa? Để dễ hiểu, chúng ta thấy ngay trong khi làm việc, lao động chúng ta cũng có thể cầu nguyện và tôn vinh Thiên Chúa. Một người mẹ chăm sóc cho gia đình, cho con nhỏ, bận rộn với nhiều công việc để làm sao cho gia đình được êm ấm. Người mẹ dâng những công việc phục vụ này lên cho Chúa. Thi thoảng trong ngày có chút giờ rảnh để thì thầm với Chúa. Hoặc có lần Đức Giáo Hoàng Phanxicô nhắn với những người trẻ rằng: “Các con nên ý thức rằng có một vẻ đẹp nơi những người lao động trở về nhà bẩn thỉu và lếch thếch, nhưng với niềm vui vì đã kiếm được cơm bánh cho con cái. Có một vẻ đẹp phi thường trong sự hiệp thông của gia đình quây quần quanh bàn ăn và trong cơm bánh được chia sẻ cách quảng đại, ngay cả khi bữa ăn rất đạm bạc. Có một vẻ đẹp trong người vợ với đầu tóc bù xù và có phần già đi, nhưng vẫn tiếp tục chăm sóc cho người chồng ốm đau, bất chấp sức mạnh và sức khỏe của chính mình.” Tới đây, chúng ta có thể hiểu tình yêu phục vụ luôn là lời cầu nguyện rất đẹp dâng về Thiên Chúa.

Để kết thúc, ước gì trong mỗi gia đình chúng ta có được cả hai thái độ phục vụ và cầu nguyện. Làm việc trong tín thác và cầu nguyện. Để dễ nhớ bài Tin Mừng này, còn đưa vài hình ảnh: Chúa mời gọi một tay chúng ta cầu nguyện, một tay chúng ta làm việc, một chân chúng ta bước đi trong nguyện cầu, chân kia bước đi trong lao động, hoặc một mắt chúng ta hướng về Thiên Chúa, mắt kia chúng ta hướng đến phục vụ. Càng thực tập, chúng ta càng hy vọng hội nhất được hai thái độ này trong đôi bàn tay, đôi chân, đôi mắt. Ví dụ vui vui như thế, để chúng ta thấy Thiên Chúa mời gọi mỗi người cần bắt chước tinh thần phục vụ của Mác-ta, và thích cầu nguyện giống như Maria. Được như thế, con tin rằng chúng ta vừa được giàu có, vừa được hạnh phúc bình an.

Lạy Chúa, xin giúp chúng con hiểu được những lời này[1]:

Hoa trái của Thinh Lặng là CẦU NGUYỆN

Hoa trái của Cầu Nguyện là ĐỨC TIN.

Hoa trái của Đức Tin là TÌNH YÊU.

Hoa trái của Tình Yêu là PHỤC VỤ.

Hoa trái của Phục Vụ là BÌNH AN.

Amen.

———————

[1] Phương Châm Của Mẹ Têrêsa thành Canculta