GIA TRỊ CỦA GIA ĐÌNH

Lm Giuse Maria Lê Quốc Thăng

Điều mà Thánh sử Matthêu nhấn mạnh đặc biệt nơi gia đình Thánh gia, từ việc trốn sang Ai Cập cho đến việc trở về định cư tại Nagiarét đó là: vai trò của Thánh Giuse, cha nuôi Chúa Giêsu, Con Thiên Chúa.

Gia đình Thánh gia là mẫu gương cho mọi gia đình. Mẫu gương về tình nghĩa vợ chồng, mẫu gương về đời sống thảo hiếu của con cái ; mẫu gương về việc đón nhận và trao ban sự sống. Ngày hôm nay chúng ta đang sống trong một gia đình, hãy noi gương gia đình Thánh gia kiến tạo gia đình công giáo chúng ta thành những tổ ấm của tình yêu ; thành môi trường tốt tươi cho sự sống phát triển và thành vườn ươm trồng những con người hữu ích cho xã hội và cho Giáo hội.

I. TÌM HIỂU LỜI CHÚA

Tin mừng: Mt 2,13-15.19-23

Thánh Gia thất lưu vong ở Ai Cập và trở về Nagiarét

Điều mà Thánh sử Matthêu nhấn mạnh đặc biệt nơi gia đình Thánh gia, từ việc trốn sang Ai Cập cho đến việc trở về định cư tại Nagiarét đó là: vai trò của Thánh Giuse, cha nuôi Chúa Giêsu, Con Thiên Chúa.

a. Tin mừng hôm nay ghi lại vắn tắt những khổ đau, thử thách và vất vả mà con trẻ Giêsu đã phải cùng với gia đình gánh chịu: trốn chạy qua Ai Cập, trở về Galilê và định cư tại Nagiarét.

b. Từ Ai Cập, Ta đã gọi con Ta về: Mátthêu đã trích dẫn Hs 11,1. Sấm ngôn của Hôsê ám chỉ cuộc xuất hành của dân Israel. Dựa theo lối song đối Israel - Chúa Giêsu của Mátthêu, chúng ta thấy Chúa Giêsu mang trong mình một dân mới, một gia đình mới là Giáo hội và đưa Giáo hội vào cuộc xuất hành cánh chung của Người.

c. Việc trốn qua Ai Cập rồi trở về định cư tại Nagiarét là câu chuyện của gia đình Thánh gia. Gia đình này đã trở nên gương mẫu cho mọi gia đình. Mọi thành viên trong gia đình này đều là gương mẫu cho mọi người trong mối tương quan với gia đình mình.

II. GỢI Ý BÀI GIẢNG

1. Gia đình Thánh gia, gương mẫu cho tình yêu:

Chúa Giêsu xuất hiện trong một thế giới thù nghịch. Người cũng chính là nạn nhân của sự thù nghịch ấy. Chỉ vì lòng ganh ghét, ích kỷ, đam mê quyền lực mà Hêrôdê đã tìm cách giết Hài nhi Giêsu. Chúa Giêsu và cả gia đình phải đối diện với sự hận thù cho dù nguyên nhân không phải do mình. Vì yêu thương, mà Chúa Giêsu làm người đến với nhân loại này. Vậy mà trớ trêu thay, chính Người lại là nạn nhân của lòng ganh ghét hận thù. Sự hận thù ganh ghét đã đi sâu vào trong lòng thế giới tạo nên sự chia cắt, đổ vỡ, tạo nên chiến tranh. Ngay từ gia đình cộng đoàn cơ bản của xã hội, lòng hận thù cũng đã và đang phá vỡ nhiều gia đình. Thảm trạng này bùng nổ chính là do con người sống thiếu vắng tình yêu. Trong gia đình các thành viên từ cha mẹ cho đến con cái không biết yêu thương quan tâm đón nhận nhau, lo cho nhau.

Nhìn lên gia đình Thánh gia, chúng ta sẽ thấy đó là một cộng đoàn của tình yêu. Thánh Cả đón nhận Đức Maria và Chúa Giêsu để yêu thương và chăm sóc trong khi Ngài có quyền từ chối. Đức Maria đón nhận Chúa Giêsu nhập thể trong cung lòng mình vì yêu thương cho dầu biết rằng sẽ phải hứng chịu nhiều đau khổ. Chính tình yêu đó đã giúp cho gia đình Thánh gia vượt qua mọi thử thách hiểm nguy.

2. Gia đình Thánh gia, gương mẫu của sự sống:

Chúa Giêsu giáng sinh mang lại sự sống cho nhân loại. Từ trong gia đình Thánh gia, sự sống mới của Thiên Chúa đã được ban tặng cho nhân loại. Từ Đức Maria, đến Thánh Cả Giuse đã vui mừng, can đảm đón nhận sự sống mới này. Do đó, gia đình Thánh gia trước hết là một cộng đoàn của sự sống. Khi tạo dựng nên con người có nam và nữ, Thiên Chúa đã muốn con người tiếp tục công cuộc sáng tạo của mình qua việc trao ban sự sống cho nhân loại, tạo sinh những mầm sống mới. Gia đình chính là chiếc nôi của sự sống. Cha mẹ chính là người ban tặng sự sống cho con cái ; ban tặng sự sống cho thế giới. Nhưng đáng buồn thay, ngày nay việc giết hại trẻ thơ vô tội đang diễn ra cách khủng khiếp trong các gia đình qua tệ nạn phá thai, ly dị, bạo hành và trong thế giới qua chiến tranh, nghèo đói, chậm phát triển… Gia đình xem ra không còn là cộng đồng của sự sống nữa.

Trước thực trạng phá thai, ly dị, những cuộc khủng hoảng gia đình trong bối cảnh xã hội ngày nay, gia đình xem ra không còn là cộng đồng của sự sống nữa. Kitô hữu, gia đình Công giáo nghĩ gì ? Và phải hành động như thế nào để gia đình mình thực thụ là gia đình của sự sống ?

Dẫn vào Phụng vụ Thánh thể:

Chúa Giêsu nguồn sống đã đi vào thế giới qua gia đình Thánh gia. Ngày nay, với Bí tích Thánh thể, Người cũng đã và đang trao ban sự sống của Người cho mỗi người, cho các gia đình Công giáo chúng ta. Đến với Chúa Giêsu Thánh Thể để làm cho gia đình chúng ta thực sự là một cộng đoàn của tình yêu và sự sống.

III. LỜI NGUYỆN TÍN HỮU

Mở đầu: Chúa Giêsu đến với nhân loại qua một gia đình và đã nâng hôn nhân lên hàng bí tích. Chúng ta cùng dâng lên Người những lời cầu xin.

1. Giáo Hội chính là gia đình của Thiên Chúa, trong đó mọi người là anh em với nhau, với Đức Kitô là Trưởng Tử, Thiên Chúa là Cha. Chúng ta cùng cầu nguyện cho Giáo hội luôn có sự hiệp nhất yêu thương nhau.

2. Ngày nay xã hội đang chứng kiến những cụôc khủng hoảng trong đời sống gia đình với tệ nạn ly dị và phá thai ngày càng gia tăng; trẻ em không đựơc chăm sóc đầy đủ, người gia không nơi nương tựa, bị bỏ rơi. Chúng ta cùng cầu nguyện cho mọi gia đình luôn có được sự yêu thương chăm lo cho nhau. Xin cho các nhà lãnh đạo quốc gia biết đề gia những quốc sách tốt đẹp làm thăng tiến đời sống gia đình.

3. Gia đình là chiếc nôi của sự sống và tình yêu. Chúng ta cùng cầu nguyện cho các gia đình trong cộng đoàn chúng ta luôn sống đúng phẩm giá của một gia đình công giáo, lấy tình yêu Thiên Chúa làm nền tảng.

Lời kết: Lạy Thiên Chúa là tình yêu. Chúng con cảm tạ Chúa đã yêu thương ban cho chúng con được sinh ra và lớn lên trong một gia đình. Xin Chúa thương ban cho mọi gia đình chúng con đây luôn chan hòa tình yêu Chúa, để mọi sống hạnh phúc sum vầy với nhau. Chúng con cầu xin nhờ Đức Kitô Chúa chúng con.

14.Gia đình là tổ ấm yêu thương--Lm. Antôn Nguyễn Văn Độ

Hôm nay chúng ta cùng nhau cử hành lễ kính Thánh Gia Thất, trong bối cảnh bạo lực, chiến tranh gia tăng, khiến nhiều gia đình ly tán, Mừng Chúa Cứu Thế giáng sinh là mừng Chúa đã đến trần gian, sinh ra trong một gia đình để cứu các gia đình trong nhân loại.

Tác phẩm tuyệt đẹp của Thiên Chúa là gia đình

Quả thật, Gia đình là điều đẹp đẽ nhất mà Thiên Chúa đã dựng nên. Người dựng nên loài người có nam có nữ, và ban cho họ mọi sự. Người ban cho họ quyền toàn thế giới! Họ chan hòa trong tình yêu của Người. Mọi tình yêu Thiên Chúa, mọi vẻ đẹp Thiên Chúa, mọi sự thật Thiên Chúa có trong Chúa, Chúa đều ban hết cho gia đình. Ađam và Evà sống tình thân nghĩa thiết với Thiên Chúa và với nhau, rất hạnh phúc, không phải đau khổ và không phải chết.

Nhưng rồi con người tự tách ra khỏi Đấng đã dựng nên họ. Thế là đánh mất tất cả, tình nghĩa vợ chồng phân tán, hết anh em (huynh đệ tương tàn), hết hòa bình, hết tình yêu, cái đẹp và sự thật. Hậu quả là từ đó cho đến nay gia đình luôn ở trong tình trang bị đe dọa do tội lỗi, phá thai, coi thường người già, bất hiếu, sống chung, ly dị. Gia đình tan vỡ do Tội Nguyên Tổ.

Nguy cơ đe dọa tổ ấm gia đình

Nói về gia đình, là chúng ta nói đến tổ ấm yêu thương, bến đỗ bình an của mỗi người. Vì ở đó ai cũng nhận được sự yêu thương, chăm sóc cả về vật chất và tinh thần. Gia đình là cái nôi nuôi dưỡng và hình thành nhân cách, tái tạo ra con người. Tục ngữ, ca dao, dân ca Việt Nam dành nhiều lời hay ý đẹp để nói về vai trò của gia đình, đồng thời khuyên nhủ mọi người chăm lo đến tổ ấm gia đình như: “Thuận vợ, thuận chồng, tát bể Đông cũng cạn”; “Anh em như thể tay chân”; “Râu tôm nấu với ruột bầu/Chồng chan, vợ húp gật đầu khen ngon”; “Một giọt máu đào hơn ao nước lã”…

Thời đại toàn cầu hóa, nhất là khoa học và công nghệ hiện đại phát triển mạnh mẽ tạo ra những cơ hội tốt tiếp thu tri thức mới cho các gia đình trong việc thực hiện các chức năng. Thế nhưng giờ đây, cùng với sự phát triển của khoa học kỹ thuật và hội nhập quốc tế, gia đình đang lại phải đương đầu với không ít nguy cơ mới, tình trạng bạo lực gia đình, mất cân bằng giới tính, mối quan hệ ứng xử giữa các thành viên của gia đình lỏng lẻo dẫn đến tan vỡ. Trẻ em chưa được coi trọng, bị xâm hại và ngược đãi. Tình trạng trẻ vị thành niên vi phạm pháp luật đang ngày càng gia tăng, gây đau xót cho nhiều gia đình và gây bất ổn xã hội. Quan hệ giữa vợ chồng trong nhiều gia đình ngày càng buông thả…

Theo số liệu của Tổng cục Thống kê trong 10 năm qua, tỷ lệ các cặp vợ chồng ly hôn luôn tăng dần qua các năm. Điều dễ nhận thấy ở các gia đình hiện đại trong các đô thị hiện nay là các thành viên trong gia đình ít có dịp được hỏi han, tâm sự với nhau bởi mỗi người ở một phòng, giao tiếp với nhau chủ yếu qua điện thoại và máy tính… Nhiều bi kịch trong gia đình hiện đại là do bố mẹ không có nhiều thời gian dành cho con cái vì thời gian rảnh rỗi, họ đã dành hết cho internet.

Chúa Giê su sinh ra trong gia đình để cứu các gia đình

Tuy nhiên, Thiên Chúa không bỏ rơi gia đình. Vì gia đình được dựng nên theo hình ảnh của Thiên Chúa trong tình yêu. Nếu Thiên Chúa không yêu thương chúng ta thì Ngài không tạo dựng nên chúng ta. Ngài không dựa vào những gì chúng ta làm, hay thành quả chúng ta có được, Ngài chỉ nhờ vào công nghiệp của Con Ngài là Đức Giêsu giáng thế. Ngài yêu thương chúng ta vô bờ bến. Không ai yêu chúng ta bằng Thiên Chúa. Ngài yêu chúng ta hơn cả chúng ta yêu chúng ta. Muốn cứu vớt gia đình nhân loại, Thiên Chúa đã chọn một gia đình để đến cứu vớt! Đẹp biết bao khi nhìn vào hang đá chúng ta thấy Chúa Cứu Thế đến trần gian, đã chọn sinh ra trong một gia đình nhân loại, mà chính Người đã thiết lập.

Đồng lòng xây bến đỗ bình yên

Gia đình được Thiên Chúa tạo dựng thật tuyệt vời, là bến đỗ bình yên nhất, là nơi chia sẻ yêu thương giữa các thành viên, là trường học đầu tiên của con trẻ. Thế nhưng do Tội Nguyên Tổ, cùng với sự yếu đuối của con người, sự phát triển của xã hội, tiện nghi hiện đại nhanh thì các thành viên trong gia đình lại ít thời gian dành cho nhau. Thay vì gia đình là một nơi đầy tình thương yêu, an toàn và hạnh phúc thì giờ đây, đã có không ít người lại sợ về ngôi nhà của mình, bạo lực gia đình lại có chiều hướng gia tăng. Cũng từ đó, tình cảm giữa các thành viên trong gia đình ngày càng vơi dần đi và ở nhiều người, gia đình không còn là bến đỗ bình yên nữa.

Các bài đọc hôm nay từ Cựu Ước đến Tân Ước thật là đẹp, đẹp về cách hành văn, đẹp về nội dung, nhất là đẹp tuyệt vời về cách sống trong gia đình. Nếu bài đọc I trích sách Đức Huấn Ca dạy con cái phải thảo cha kính mẹ: “Hỡi kẻ làm con, hãy gánh lấy tuổi già cha ngươi, chớ làm phiền lòng người khi người còn sống”, cùng với những phần phúc cho những người con biết tôn kính mẹ cha là: “Ai yêu mến cha mình, thì đền bù tội lỗi; ai thảo kính mẹ mình, thì như người thu được một kho tàng”, nhất là được trường thọ: “Ai thảo kính cha mình, sẽ được sống lâu dài.” Thì bài đọc II, Thánh Phaolô khuyên những người làm vợ làm chồng: “Hỡi các bà vợ, hãy phục tùng chồng trong Chúa cho phải phép. Hỡi những người chồng, hãy yêu thương vợ mình, đừng đay nghiến nó”. Ngài cũng khuyên cha mẹ phải tôn trọng, yêu mến con cái: “ Hỡi những người cha, đừng nổi cơn phẫn nộ với con cái, kẻo chúng nên nhát đảm sợ sệt” (Cl 3, 21). Bài Tin Mừng nêu bật vai trò quan trọng của Thánh Giuse, mẫu gương cho bậc làm cha, làm chủ, làm chồng trong các gia đình.

Chúng ta hãy phó thác gia đình nhân loại nói chung, và gia đình chúng ta nói riêng cho Thánh Gia Thất che chờ phù trì. Amen.