Khi trẻ có dấu hiệu ích kỷ

Trẻ ích kỷ thường không quan tâm đến điều gì khác ngoài việc yêu cầu mọi người đáp ứng những đòi hỏi của bản thân mình. Trẻ không thích chia sẻ đồ chơi, bánh kẹo cho em hoặc cho bạn, không thích mọi người "thờ ơ" với sự có mặt của mình. Đôi khi trẻ quậy phá, la hét gắt gỏng hay có những hành động thái quá chỉ vì muốn thu hút sự chú ý của cha mẹ và mọi người. Trẻ cũng tỏ ra rất khó chịu với sự xuất hiện của một thành viên “nhí” khác trong gia đình chỉ vì tâm lý sợ mình bị bỏ rơi.

Những đứa trẻ là “quý tử”, con trong những gia đình hiếm muộn hoặc cha mẹ hay bất hòa, cha mẹ đã ly dị... thường có khuynh hướng ích kỷ và hay đòi hỏi. Đơn giản vì chúng luôn được cha mẹ, ông bà đáp ứng mọi nhu cầu đến mức chỉ có “nhận” từ người khác chứ không biết và không thích “cho”.

Khi bạn phát hiện con mình có những dấu hiệu của một đứa trẻ ích kỷ, hãy thường xuyên trò chuyện với trẻ. Tìm hiểu những gì khiến trẻ khó chịu và luôn khẳng định với trẻ tình cảm yêu thương của bạn dành cho con. Kiên nhẫn nhắc nhở về những hành động không đúng của trẻ sẽ làm tổn thương các bạn khác và gây ấn tượng xấu với người lớn. Tùy theo độ tuổi của trẻ mà bạn có cách trò chuyện phù hợp. 

Chúng ta cũng thường mắc sai lầm khi khen những đứa trẻ không thích cho người khác mượn đồ vật của mình là “biết giữ của”, là “khôn ngoan”. Đến khi tính ích kỷ của trẻ thể hiện rõ mới “giật mình”. Vì vậy, ngay khi trẻ còn bé (khoảng hai - ba tuổi), bạn hãy tập cho trẻ niềm vui của việc cho và nhận như: giao cho trẻ nhiệm vụ đi phát quà bánh cho mọi người trong nhà sau giờ ăn, đừng gieo cho trẻ ý nghĩ “lúc nào con cũng được ưu tiên” .

Khi trẻ lớn hơn một chút, bạn hãy tập cho trẻ tính biết chia sẻ khi cùng tham gia vào các chương trình từ thiện, giúp đỡ các bạn nghèo khó hơn. Những câu lạc bộ thiếu nhi – nơi bọn trẻ cùng nhau đùa vui và học tập – cũng sẽ giúp cho trẻ phát triển tính cộng đồng, hỗ trợ, tương tác với người khác.

Không nên cho trẻ mang theo những vật dụng đắt tiền đến lớp vì sẽ tạo sự xa cách với bạn bè, khiến trẻ khó trở nên hòa đồng. Bạn cũng không nên quá tán tụng hoặc ca ngợi trẻ trước mọi người như một đứa bé “thần đồng” vì dễ khiến trẻ trở nên kiêu căng, và kiêu căng thường hay đi liền với ích kỷ.

Chúng ta vừa khuyến khích trẻ hòa đồng, tương thân tương ái với mọi người, vừa chú tâm đến việc phát triển cá tính và năng khiếu ở trẻ. Cha mẹ không nên dùng “quyền” của mình để ép trẻ phải chia sẻ đồ vật yêu thích của chúng với người khác. Điều này khiến trẻ cảm thấy mình không được tôn trọng. Hãy để cho trẻ có thời gian “ngấm” những lời giáo huấn của bạn và sẽ tự chọn cho mình cách cư xử phù hợp.

Thanh Hằng