Giáo lý thần học tín lý (1)

DẪN NHẬP

NHỮNG NỀN TẢNG ĐỨC TIN CÔNG GIÁO

BÀI 1
CON NGƯỜI CÓ KHẢ NĂNG ĐÓN NHẬN THIÊN CHÚA

(x. SGLC từ 0027 đến 0043)

"Những gì người ta có thể biết về Thiên Chúa, thì thật là hiển nhiên trước mắt họ; vì chính Thiên Chúa đã cho họ thấy rõ. Quả vậy, những gì người ta không thể nhìn thấy được nơi Thiên Chúa, tức là quyền năng vĩnh cửu và thần tính của Người, thì từ khi Thiên Chúa tạo thành vũ trụ, trí khôn con người có thể nhìn thấy được, qua những công trình của Người". (Rm 1, 19-20). "Trời xanh tường thuật vinh quang Thiên Chúa, Không trung loan báo việc tay Người làm". (Tv 18A, ).

      I.            Con người khát khao hạnh phúc và sự sống.

"Thưa Thầy nhân lành, tôi phải làm gì để được sống đời đời?" (Mc 10, 17). Câu hỏi của người thanh niên giàu có ngày xưa về ý nghĩa và mục đích đời sống vẫn là câu hỏi của con người hôm nay, như Hội Thánh nhận xét: "Trước sự tiến hóa hiện nay của thế giới, càng ngày càng có nhiều người hoặc đặt vấn đề, hoặc nhận thức cách sâu sắc mới mẽ về những vấn đề hết sức căn bản như: Con người là gì? Đâu là ý nghĩa của đau khổ, sự dữ và cái chết? Sao chúng còn tiếp tục tồn tại mặc dù đã có bao nhiêu tiến bộ? Bao nhiêu chiến thắng đạt được với giá đắt như thế có ích gì? Cái gì sẽ tiếp theo sau cuộc sống trần gian nầy?" (MV 10). Người Kitô hữu xác tín rằng chỉ nơi Thiên Chúa, con người mới gặp được chân lý trọn vẹn, đồng thời đạt đến hạnh phúc đích thực mà nhân loại không ngừng tìm kiếm.

   II.            Hạnh phúc ấy chỉ có nơi Thiên Chúa.

Sở dĩ như vậy, là vì con người đến từ Thiên Chúa và sẽ về với Ngài. Đến từ Thiên Chúa nên con người mang nỗi khát khao Chúa tận đáy sâu tâm hồn và chỉ nơi Ngài mới có hạnh phúc, bình an sâu thẳm, như thánh Âu-Tinh đã kêu lên: "Lạy Chúa, Chúa đã dựng nên con và lòng con khắc khoải cho tới khi tâm hồn con được an nghỉ trong Chúa". Người ta có thể nhận ra chân lý ấy khi nhìn vào hiện tượng tôn giáo trong lịch sử nhân loại. Bên cạnh những tôn giáo lớn như Phật Giáo, Ấn Giáo, Hồi Giáo, Kitô Giáo, còn có những hình thức thờ tự, cúng bái, khẩn cầu... đã xuất hiện từ rất lâu và ở khắp mọi nơi. Tất cả đều là những hình thức biểu lộ tâm tình tôn giáo. Hiện tượng nầy mang tính phổ quát đến nỗi có thể nói tâm tình tôn giáo đã ăn sâu vào bản tính và cuộc sống con người. Quả thật "Thiên Chúa không ở xa mỗi người chúng ta. Vì chưng trong Ngài, ta sống, ta chuyển động, ta hiện hữu" (Cv 17, 28).

III.            Nhưng làm sao nhận biết được Thiên Chúa.

Như thế, giữa con người và Thiên Chúa có mối quan hệ thân thiết, sâu xa. Mối quan hệ nầy, không chỉ là một linh cảm chủ quan, nhưng còn dựa trên nền tảng vững chắc của lý trí. Chiêm ngắm thế giới bao la xinh đẹp và trật tự hài hòa nhưng cũng chóng qua mau đổi, con người khám phá thế giới nầy vừa kỳ diệu vừa mong manh, và qua đó, có thể nhận biết Thiên Chúa như nguyên thủy và cùng đích của vũ trụ (x. Rm 1, 19-20). "Hãy đưa mắt lên cao mà nhìn: Ai đã sáng tạo những vật đó? Đấng tung ra toàn bộ đạo binh các tinh tú. Người gọi đích danh từng ngôi một, Khiến không một ngôi nào vắng mặt" (Is 40,26). Đồng thời, nhìn sâu vào lòng mình với tiếng lương tâm và lý trí tự nhiên, con người khám phá nơi chính mình "mầm sống vĩnh cửu không thể giản lược vào nguyên vật chất" (MV 18), nhưng còn là hồn thiêng bất tử nên chỉ có thể xuất phát từ Thiên Chúa tạo thành. Chính vì thế, vũ trụ chung quanh và chiều sâu tâm hồn đã trở thành những con đường đưa dẫn con người tìm về Đấng là nguyên lý tiên khởi và cứu cánh tối hậu cho con người và mọi sự.

IV.            Trách nhiệm của người Kitô hữu.

Giữa con người và Thiên Chúa có mối quan hệ thân thiết, sâu xa. Tuy nhiên, mối quan hệ nầy có thể bị lãng quên hay bị chối từ. Thái độ ấy có thể phát xuất từ nhiều nguyên nhân. Có những nguyên nhân khách quan như tình trạng sự dữ trên thế giới, khiến nhiều người phủ nhận dung mạo Thiên Chúa tình thương. Hoặc ảnh hưởng không thuận lợi do những trào lưu tư tưởng nghịch tôn giáo và cả gương xấu của đời tín hữu (x. MV 19). Bên cạnh đó, còn có những nguyên nhân chủ quan như quá bận tâm về của cải, hưởng thụ vật chất, và thỏa mãn lạc thú, khiến nhiều người thờ ơ lãnh đạm và trốn tránh tiếng gọi của Thiên Chúa. Trước tình trạng ấy, người tín hữu phải can đảm lên đường tìm kiếm Chúa với tất cả con người và cuộc sống của mình. Đồng thời có trách nhiệm hướng dẫn người khác trong hành trình tìm kiếm.